Στην πρόσφατη εκπομπή της ΕΡΤ1 ΕΡΤREPORT με τίτλο «Αγία Σκουριά» είδαμε και ακούσαμε –όπως φαίνεται και στο βίντεο- το τι πραγματικά είναι η «μέθοδος» μεταλλουργίας Flash Smelting που θέλει να χρησιμοποιήσει η εταιρεία Eldorado στον Μαντέμ Λάκκο, για να βγάλει καθαρά μέταλλα από τα μεταλλεύματα των Σκουριών και της Ολυμπιάδας.
Κατ’ αρχή να σημειώσουμε πως ο Διευθύνων Σύμβουλος κ. Δ. Δημητριάδης παραδέχεται πως η εταιρεία του δεν πραγματοποίησε επί τόπου και με μεταλλεύματα της εξόρυξης, τις δοκιμές, σε ημιβιομηχανική κλίμακα, όπως όφειλε σύμφωνα με την αδειοδότησή της. Κι αυτό δεν το έκανε, όπως ισχυρίστηκε ο κ. Δ. Δημητριάδης, παρ’ όλο που είναι όρος, γιατί λέει θα κόστιζε 30 εκ. €. Σε άλλο σημείο της συζήτησης με την δημοσιογράφο, ο ίδιος λέει πως η εταιρεία του ξόδεψε μέχρι σήμερα 1 δις $ και πρόκειται να ξοδέψει ακόμα 1,8 δις $. Σύνολο δηλαδή 2,8 δις $ (ή περίπου 2,5 δις €). Εάν συνυπολογίσουμε και τα 2 δις € που έδωσε η Eldorado για την αγορά των μεταλλείων, το συνολικό ποσό ανέρχεται στα 4,5 δις €. Και γεννάται το ερώτημα: Κάποιος που ξοδεύει 4,5 δις € για να φτάσει να βγάλει ράβδους χρυσού, αργυρού και χαλκού, θα τσιγκουνευτεί τα 30 εκ. €, για να αποδείξει στην Πολιτεία και στους πάμπολλους επιστήμονες –και μη- που την αμφισβητούν, πως η «μέθοδος» Flash Smelting δουλεύει μια χαρά με τα μεταλλεία της περιοχής; Πέρα από το ότι είναι συμβατική υποχρέωσή της, ακούγεται και λίγο περίεργο ως επιχείρημα. Είναι σαν να λέμε πως αντί για 100 € τσιγκουνεύεται να δώσει ακόμα 0,5 €, για να είναι όλα καλά και να κλείσει όλα τα στόματα.
Οι παραδοχές όμως του κ. Δ. Δημητριάδη δεν σταματούν εδώ. Στην συνέχεια, και κάτω από την πίεση των ερωτήσεων της έγκριτης και ενημερωμένης δημοσιογράφου, προχωράει σε αφοπλιστικές ομολογίες. Ομολογεί πως πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει εργοστάσιο που να χρησιμοποιεί αυτή την «μέθοδο» για ίδια μεταλλεύματα με τα δικά μας εδώ. Υπάρχει λέει ένα εργοστάσιο στην Ναμίμπια (στην Αφρική δηλαδή), αλλά πάλι κι εκεί τα μεταλλεύματα δεν είναι ίδια με τα δικά μας, δηλαδή δεν έχουν τόσο πολύ αρσενικό.
Παραδέχεται ακόμα πως η πολυδιαφημισμένη «μέθοδος» δεν είναι ακριβώς μέθοδος, αλλά απλά μια πατέντα που την έχει μια Φινλανδική εταιρεία του κλάδου (η Outokumpu) και ούτε λίγο ούτε πολύ θα την εφαρμόσει για πρώτη φορά η εταιρεία εδώ σε μας, παίρνοντας και το ρίσκο της επένδυσης για το αν τελικά η «μέθοδος» δουλέψει ή όχι. Αναλαμβάνουν λέει, το οικονομικό ρίσκο. Για το άλλο ρίσκο όμως, το περιβαλλοντικό, κουβέντα ο κ. Δ. Δημητριάδης. Για το τι θα γίνει αν γεμίσει η ατμόσφαιρα με αρσενικό που σκοτώνει ανθρώπους και κάθε ζωντανή ύπαρξη, σιωπή ασυρμάτου. Τότε προφανώς η «μέθοδος» δεν θα εφαρμοστεί και η εταιρεία θα «χάσει» τα λεφτά που επένδυσε. Όμως τότε θα έχει καταστραφεί και το βουνό, θα έχει χαθεί και το νερό, θα έχει πεθάνει και το δάσος, θα έχουν γίνει και τα φράγματα με τα τοξικά απόβλητα. Αυτή την ζοφερή «κληρονομιά» θα μας αφήσει πίσω στο πέρασμά της η Eldorado. Αυτό το ρίσκο, δεν μπορούν να μας εξηγήσουν, οι κ. Δημητριάδηδες και όλη η συνομοταξία τους, γιατί πρέπει να το πάρουμε εμείς οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής;
Ούτε όμως η κυβέρνηση έχει απάντηση στο ερώτημα, γιατί άφησε την εταιρεία «με ευθύνη» της να καταστρέψει ήδη την περιοχή και να δημιουργήσει τετελεσμένα; Κι όταν μια κυβέρνηση –που σημειωτέον έχει και «οικολόγο» υπουργό- ομολογεί πως η εταιρεία δουλεύει με «ευθύνη» της, αναρωτιέσαι αν βρίσκεσαι σε Ευρωπαϊκή χώρα ή σε τριτοκοσμική μπανανία. Η «ευθύνη» της εταιρείας είναι σε ευθεία αναλογία με την ανευθυνότητα της κυβέρνησης και του ίδιου του πρωθυπουργού που πολύ εύκολα αθέτησαν όλες τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις για το θέμα. Και οι όροι «ανευθυνότητα» και «αθέτηση» είναι οι πιο ελαφρείς που χρησιμοποιούμε, γιατί στο μυαλό μας τριγυρίζουν κι άλλοι όροι, καθόλου τιμητικοί για την «πρώτη φορά αριστερά».
Οι ομολογίες της εταιρείας, αναδεικνύουν όμως και τα ανομολόγητα για το αρχικό τους σενάριο που είχαν επεξεργαστεί, με την τότε «φιλική κυβέρνηση». Θα έπαιρναν τις άδειες με τον ισχυρισμό πως θα χρησιμοποιήσουν την «μέθοδο» μεταλλουργίας Flash Smelting χωρίς το κυάνιο (που απαγορεύεται). Στην συνέχεια, αφού θα είχαν εγκατασταθεί και θα είχαν ξεκοιλιάσει το βουνό και την κοινωνία, υπό την πίεση των «εργαζομένων», θα έλεγαν: αφού η «μέθοδος» δεν δουλεύει, να πάρουμε τα μεταλλεύματα μισοεπεξεργασμένα και να τα στέλνουμε στην Ναμίμπια ή στην Κίνα (που ήδη το κάνουν). Την ίδια ταχτική –που τους βγήκε- την εφάρμοσαν και για την εξόρυξη κάτω από την Στρατονίκη όπου θα έφερναν δήθεν τον μετροπόντικα. Πήραν άδεια για να κάνουν εξόρυξη με μετροπόντικα, καθησυχάζοντας την κοινωνία πως δεν θα έχει εκρήξεις, αλλά στην συνέχεια, αφού και οι κυβερνήσεις είναι «φιλικές», άλλαξαν την μελέτη και χρησιμοποιούν εκρηκτικά. Έτσι θα έκαναν και τώρα. Με ψέματα και εξαπατήσεις θα έπαιρναν τις άδειες και στην συνέχεια θα έκαναν άλλα, με «ευθύνη» τους, αφού πάντα οι κυβερνήσεις στις μπανανίες είναι «φιλικές».
* O Γιώργος Τσιριγώτης είναι καθηγητής ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης