του Ηλία Πετράκη
Στις 17:30 η κατάσταση είναι χαλαρή. Όλα είναι σχεδόν έτοιμα για τη συναυλία. Η σκηνή στη θέση της, το μπαρ επίσης. Τελευταίες πινελίες, έτοιμος και ο προτζέκτορας. Τα πανό έχουν απλωθεί: «Νίκη στο δίκαιο αγώνα των 300 μεταναστών», «ο αγώνας των 300 είναι αγώνας όλων μας», «έλληνες και μετανάστες, εργάτες ενωμένοι», «νομιμοποίηση τώρα» και ένα τελευτάιο με τη φιγούρα του Τσε, που αναζητώντας τη νίκη πάντα δηλώνει ότι «δεν υπάρχουν ξένοι, υπάρχουν άνθρωποι».Ο ήλιος φεύγει, όμως η καρδιά όσων έχουν μαζευτεί ζεσταίνεται με τις μελωδίες του Manu Chao, των Αmparanoia αλλά και του Ξυλούρη. Η πλατεία είναι ακόμα άδεια.
Ένα τζιπάκι της αστυνομίας, με δυο βαριεστημένους αστυνομικούς, παρακολουθούν από απέναντι την εξέλιξη του ραντεβού. Όταν ο Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης ανεβαίνει στην σκηνή, στις 18:25, λοίπουν πολλοί ακόμα από το κοινό. Όσοι βρίσκονται όμως εκεί ήδη χαμογελάνε. Δεν ξέρω γιατί. Η συγκυρία είναι δύσκολη, αν πιστέψεις τα κανάλια. Οι Έλληνες θέλουν φράχτη, διαπιστώνουν ότι η χώρα δε χωράει άλλους, λες και η χώρα είναι βαγόνι του τρένου ή λεωφορείο, αλλά τέλος πάντων κάτι θα ξέρει ο σοφός λαός.
Ακολουθούν στη σκηνή ο Αλκιβιάδης Κωσταντόπουλος και έπειτα ο Απόστολος Ρίζος. «Πώς να σωπάσω μέσα μου την ομορφιά του κόσμου» τραγουδά ο Ρίζος κατά τις 18:44, δύο ημέρες μετά την επαίτιο του θανάτου του Ξυλούρη (8 Φεβρουαρίου 1980) και εγώ αναρωτιέμαι τι θα έλεγε ο κυρ Νίκος, αν ζούσε, για το θέμα: Χωράμε ή όχι; Οι σκέψεις διακόπτονται απότομα, από το μικρόφωνο ακούγεται τώρα ένας χαιρετισμός στους απεργούς πείνας από την Κερατέα. Αυτούς δεν τους κυνηγούσε χθες η αστυνομία μες τα σπίτια και την πόλη τους; Μάλλον ούτε αυτοί χωράνε. Κάτι θα ξέρει όμως ο σοφός λαός. Ακολουθεί χαιρετισμός του δήμου Ελληνικού και της Νέας Ιωνίας. Ένας φίλος από το Ιράν πληροφορεί τον κόσμο ότι υπάρχουν και άλλοι απεργοί πείνας, ιρανοί και αφγανοί, που με ραμμένα στόματα παλεύουν για τη δίκαιη (βάση διεθνών συνθηκών) νομιμοποίησή τους εδώ και δύο μήνες. Η πλατεία σα να γεμίζει.
Στις 19:00 τραγουδά η «Ενέδρα». Ακολουθούν μηνύματα αλληλεγγύης προς τους απεργούς από όλον το κόσμο: Νέα Υόρκη, Ουρουγουάη, Περού, Βερολίνο. Ένα μικρό δείγμα από όσα έχουν σταλεί. Ένας πιτσιρίκος, στους ώμους του πατέρα του, παρακολουθεί με αφοσίωση τα τεκταινόμενα. Ο Βασίλης Λέκκας ξεκινάει το σύντομο του πρόγραμμα επίσης με Ξυλούρη: «Aιντε θύμα άιντε ψώνιο άιντε σύμβολο αιώνιο, αν ξυπνήσεις μονομιάς θα ‘ρθει ανάποδα ο ντουνιάς» και «στον πόλεμο όλα για όλα κουβαλούσα πολυβόλα, να σκοτώνονται οι λαοί για τ’ αφέντη το φαί», έγραφε ο Βάρναλης το 1956 στη μπαλάντα του κυρ Μέντιου. Πολλοί τραγούδησαν αυτούς τους στίχους, λίγοι μάλλον τους θυμούνται ακόμα. «Γκεβάρα» σε στίχους του Καββαδία και τέλος ο νεαρός πρίγκιπας της ανατολής, ο Κεμάλ, έρχεται να μας θυμίσει ότι «με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί».Ο Λέκκας αφήνει τη θέση του κατά τις 19:45 στον Πάνο Μουζουράκη. Οι απεργοί πείνας της Θεσσαλονίκης χαιρετούν με επιστολή την όλο και μεγαλύτερη συγκέντρωση και η ατμόσφαιρα ζεσταίνεται περισσότερο υπό τους ήχους του «redemption song» του Marley και της «απογοήτευσης» του Σιδηρόπουλου, από τη μοναχική κιθάρα του Μουζουράκη.
Και άλλοι αλληλέγγυοι, αιγύπτιοι αυτοί τη φορά. «Σκεφτόμαστε την πατρίδα μας, αλλά και εσάς και είμαστε μαζί σας» λένε στους απεργούς. Έχει πάει 20:00 όταν η «Σπυριδούλα» ανεβαίνει στην σκηνή. Κόσμος πολύς, τουλάχιστον 3000 άνθρωποι ήρθαν μετά τις δουλειές τους να στηρίξουν αυτούς τους ανθρώπους. Πέντε λεπτά μετά, ο Πουλικάκος ενώνει τις δυνάμεις του με την μπάντα, τραγουδώντας το «All Along the Watchtower» του Dylan. «Σκόνη, πέτρες, λάσπη», «Hey joe» και «το ΄69» ακολουθούν. Όταν ακούγονται οι πρώτες νότες του «Υπάρχω», η συγκέντρωση έχει ξεφύγει πλέον από τα στενά όρια της πλατείας. Το ένα ρεύμα της Πατησίων έχει κλείσει από τον κόσμο. Η ιστορία του «Μπάμπη του φλου», άλλου ενός που δε χωρούσε δηλαδή, ειναι το τελευταίο κομμάτι πριν ανέβει στη σκηνή, στις 20:43, ένας από τους λίγους απεργούς πείνας που έχουν ακόμα σωματικές δυνάμεις μετά από 17 μέρες ασιτίας.
«Στις τηλεοράσεις σας λένε ψέματα. Ευχόμαστε να είστε δίπλα μας στις απειλές που εκτοξεύουν. Να είστε δίπλα μας. Να φέρουν αστυνομία, να φέρουν στρατό, θα μείνουμε εδώ. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν χάσει 7-8 κιλά. Παίρνουμε μόνο νερό και ζάχαρη.Συνεχίζουμε, ή δικαιωνόμαστε ή πεθαίνουμε. Μέχρι τέλους, μέχρι τη νίκη. Ταξικός αγώνας όλων των εργατών» είναι κάποια από τα λόγια που λέει. Δίπλα από την σκηνή, στο πανί, παίζουν εικόνες από τη καθημερινότητα των απεργών στο «μέγαρο» της Υπατίας. Νηστικοί άνθρωποι να καθαρίζουν τη λάσπη και τα νερά για να μη γίνουν χάλια οι σκηνές που τους φιλοξενούν στους 3-4 βαθμούς Κελσίου. Η ατμόσφαιρα είναι φορτισμένη. 300 μόνοι αντιστέκονται στη βαρβαρότητα; Δεν είναι μόνοι, τουλάχιστον 5000 άνθρωποι βρίσκονται πλέον εδώ για να τους το πουν. Για να τους εμψυχώσουν, να τους δώσουν το κουράγιο να συνεχίσουν να είναι μπροστά σε έναν αγώνα που μας αφορά όλους, γιατί αφορά την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αλλά δεν είχαμε το θάρρος να τον ξεκινήσουμε. Και ο σοφός λαός; Μα ο σοφός λαός βρίσκεται εδώ. Βρίσκεται στα οδοφράγματα της Κερατέας, στα λεωφορεία και στα μετρό, στις εθνικές οδούς των αγροτών και των παραβιασμένων διοδίων, στην κατάληψη του υπουργείου υγείας και στα κλειστά φαρμακεία. Στην απεργία της Ιντρακόμ και στις φυλακές που στεγάζουν τις «τρομοκρατικές» πλέον φιλίες και συναναστροφές. Σίγουρα δε βρίσκεται μπροστά στις τηλεοράσεις του, να αναπαράγει όσα του μεταφέρουν φάλτσοι, θλιβεροί, παπαγάλοι και μαριονέτες πολιτικοί.
Πάνω που ξέμπλεξα με τον νταλκά του σοφού λαού, ανεβαίνουν στη σκηνή, στις 20:47, τα «Υπόγεια ρεύματα» και τραγουδούν: «Κι ο παροιμιώδης μέσος ανθρωπάκος, κέρδος ποτέ μα από παθήματα χορτάτος, που συνηθίζει στην κάθε βρωμιά, αρκεί να έχει γεμάτο τον ντορβά, κι επαναστάσεις στα όνειρά του αναζητεί, τον έχω βαρεθεί» του Θάνου Μικρούτσικου, σε στίχους Δημοσθένη Κούρτοβικ και Wolf Birman. Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήξαμε. Αφού ακούγεται και η «Ασημένια σφίγγα», τη θέση της μπάντας παίρνει ένας φίλος από την Παλαιστίνη. «Λευτεριά στην Παλαιστίνη» ζητούν σύσσωμο κοινό και σκηνή, πριν διαβαστεί η επιστολή του Στέλιου Μάινα που προσπαθεί να θυμίσει στο τηλεοπτικό κοινό «ποιοι μαζεύουν τις ελιές μας, ποιοι ποτίζουν τις φράουλές μας, ποιοι μαζεύουν τα δίχτυα απ’ τις τράτες και τα καΐκια μας, ποιοι φρόντιζαν και φροντίζουν τους ανήμπορους ηλικιωμένους μας, ποιοι καθαρίζουν τα σπίτια μας, ποιοι έχτισαν τις οικοδομές μας με τρία ένσημα το μήνα». Δύσκολα θα φτάσουν οι σκέψεις του σε αυτούς.
«Πάνω στη γη, κάτω απ’τα αστέρια, γεννιόμαστε όλοι αδέρφια», λέει ο Στάθης Δρογώσης με το που εμφανίζεται, στις 21:05. «Προσκυνημένοι – ταγματασφαλίτες – κανάλια θα δείτε στους δρόμους την απάντησή μας», ακούγεται και ο κόσμος συμφωνεί. «Αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι» τραγουδά επιπλέον η συγκέντρωση. Ακολουθούν και άλλες επιστολές αλληλεγγύης. Οι «καλλιτέχνες ενάντια στο μνημόνιο» δηλώνουν ότι είναι με τους απεργούς άνευ όρων. Ο Γιάννης Χαρούλης, που ακολουθεί, μας θυμίζει την τίγρη που έχουμε μέσα μας, τραγούδι των Χαΐνιδων. Κλείνει με το «στις χαραυγές ξεχνιέμαι», του Θανάση Παπακωνσταντίνου.
Η ώρα είναι πλέον 22:00. Δήλωση συμπαράστασης της Κωνσταντίνας Κούνεβα και είναι η στιγμή που ο Αλκίνοος Ιωαννίδης ανεβαίνει στην σκηνή. Ο Δεληβοριάς, που είναι ο επόμενος, έχει καθυστερήσει λίγο οπότε ο Ιωαννίδης δείχνοντας συναδελφικότητα τον καλύπτει. Διαβάζεται δήλωση αλληλεγγύης στη Faye Meyer, η οποία τελικά προφυλακίστηκε στις 9/2 για την υπόθεση των «πυρήνων της φωτιάς». Ο Δεληβοριάς ξεκινά το σύντομο του πρόγραμμα με το «γυφτάκι» του Πανούση. Μόνος με την κιθάρα του, μας τραγουδά για τον «σκύλο στο Κολωνάκι», το «Αστέρι του βοριά» και κλείνει με τα «ήσυχα βράδια» της Αρλέτας. Η ώρα είναι πλέον 23:00. Συναυλία τέλος, για λίγες ώρες ο κόσμος φάνηκε ομορφότερος. Για εμάς που ακολουθούμε δηλαδή. Γιατί για τους ήρωες της ιστορίας, τα πράγματα είναι ακόμα δύσκολα…