Kαθυστερήσεις στις δράσεις του προγράμματος ένταξης των προσφύγων στη Γερμανία διαπιστώνει το γερμανικό Συμβούλιο για τη Μετανάστευση, στην αναλυτική έκθεση που παρουσίασε την περασμένη Παρασκευή και κάλεσε όλα τα κόμματα να δεσμευτούν για επιτάχυνση του προγράμματος και διάθεση περισσότερων κονδυλίων. Την ίδια ώρα, ο Χριστιανοδημοκράτης υπουργός Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ και ο Σοσιαλδημοκράτης υποψήφιος καγκελάριος Μάρτιν Σουλτς σε προεκλογικές ομιλίες τους, αν και από διαφορετικές αφετηρίες, συνέκλιναν στο θέμα της εναρμόνισης των διαδικασιών ασύλου αλλά και των ενιαίων υπηρεσιών για τους πρόσφυγες στο πλαίσιο της Ε.Ε.
Γράφει ο Μπάμπης Αγρολάμπος για την Εφημερίδα των Συντακτών
Η κοινωνική ένταξη αποδεικνύεται στην πορεία πιο σύνθετη και δύσκολη από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί στην κορύφωση της προσφυγικής κρίσης το 2015. Σύμφωνα και με τα επίσημα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Προσφύγων Bamf, οι διαδικασίες εξέτασης των αιτημάτων ασύλου εξακολουθούν να είναι χρονοβόρες με αποτέλεσμα να καθυστερούν και οι διαδικασίες ένταξης των προσφύγων στα προγράμματα εκπαίδευσης, κατάρτισης, στέγασης και εργασίας. Στα τέλη του 2016 οι διαδικασίες ασύλου είχαν διάρκεια κατά μέσο όρο οκτώ μήνες, ενώ το 2017 ο μέσος όρος αυξήθηκε στους 11 μήνες. Σύμφωνα με τη διοίκηση της υπηρεσίας στη Νυρεμβέργη, η καθυστέρηση οφείλεται στο γεγονός ότι τέθηκαν προς εξέταση οι πιο περίπλοκες υποθέσεις που εκκρεμούσαν από τα δύο προηγούμενα χρόνια και το επόμενο διάστημα θα επιτευχθεί ο στόχος που είχε τεθεί για ολοκλήρωση των διαδικασιών μέσα σε δύο μήνες.
Ο ρεαλιστικός στόχος
Από το 1.000.000 πρόσφυγες, έχουν καταγραφεί στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Απασχόλησης 492.000, εκ των οποίων άνεργοι θεωρούνται επισήμως οι 185.000. Οι υπόλοιποι συμμετέχουν σε μαθήματα γλώσσας και ένταξης ή σε προγράμματα κατάρτισης για την αγορά εργασίας.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εργασίας και Επαγγελματικής Κατάρτισης IAB-Bamf, περίπου το 10% των προσφύγων είναι σε ηλικία για συνταξιοδότηση ή έχουν προβλήματα υγείας, ενώ το ποσοστό των προσφύγων που μπορούν να εργαστούν εκτιμάται σε 30%. Σύμφωνα με το ινστιτούτο, ο στόχος ένταξης ποσοστού 50% αυτών στην αγορά εργασίας μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια είναι ρεαλιστικός. Σήμερα, οι πρόσφυγες που εργάζονται νομίμως ξεπερνούν μόλις τις 6.000, σε 85 μεγάλες επιχειρήσεις που ανέπτυξαν ειδικά προγράμματα απασχόλησης προσφύγων και σε μικρότερες εταιρείες.
Ο επικεφαλής του Συμβουλίου για τη Μετανάστευση, το οποίο απαρτίζεται από 150 πανεπιστημιακούς και εμπειρογνώμονες στα προβλήματα των προσφύγων και τα θέματα μετανάστευσης, ο καθηγητής Βέρνερ Σιφάουερ, κάλεσε τα πολιτικά κόμματα να μην υποκύψουν στον ακροδεξιό λαϊκισμό και ζήτησε αποφασιστικότερα βήματα για την κοινωνική ένταξη των προσφύγων. Πρότεινε αύξηση των κονδυλίων για τους δήμους προκειμένου να ολοκληρωθούν χωρίς άλλες καθυστερήσεις τα προγράμματα στέγασης και εκπαίδευσης.
Προβλήματα στέγασης
Και στον τομέα της στέγασης, παρότι δεν υπάρχει εποπτεία σε ομοσπονδιακό επίπεδο, από τα επιμέρους στοιχεία των κρατιδίων και των μεγάλων πόλεων φαίνεται πως το πρόγραμμα έχει σοβαρή καθυστέρηση. Σύμφωνα με το περιοδικό Der Spiegel, περίπου 15.000 πρόσφυγες βρίσκονται ακόμη σε χώρους έκτακτης ανάγκης, παλαιά σχολεία ή στρατώνες, ενώ δεκάδες χιλιάδες είναι οι οικογένειες που στεγάζονται σε κοντέινερ μέσα στις πόλεις, καθώς είναι πολύ δύσκολη η διαδικασία εύρεσης και ενοικίασης διαμερίσματος. Στο Βερολίνο το 2015 στεγάστηκαν σε διαμερίσματα 2.000 πρόσφυγες, πέρυσι 4.900 και φέτος 2.900. Ο μεγαλύτερος αριθμός στεγάζεται σε δομές του δήμου, όπως επίσης στο Αμβούργο και το Ντίσελντορφ. Αντιθέτως σε άλλες πόλεις, όπως για παράδειγμα στο Ντόρτμουντ, περίπου 7.000 από τους 8.000 πρόσφυγες έχουν στεγαστεί σε διαμερίσματα. Το ενοίκιο επιδοτείται από τις τοπικές κυβερνήσεις και τους δήμους, αναλόγως με τα μέλη κάθε οικογένειας, και καλύπτει το σύνολο της δαπάνης.
Εκπαίδευση
Στον τομέα της εκπαίδευσης εκτιμάται ότι το νέο εκπαιδευτικό έτος όλα τα παιδιά των προσφυγικών οικογενειών θα έχουν πρόσβαση στα σχολεία, ενώ για τους ενήλικες τα προγράμματα εκμάθησης γλώσσας και στοιχείων της χώρας, που πέρυσι είχαν προγραμματιστεί για 500.000 άτομα, το 2017 επεκτάθηκαν για επιπλέον 170.000 άτομα. Λόγω των καθυστερήσεων όμως στη διαδικασία ασύλου είχαν μείνει πέρυσι εκτός μαθημάτων οι μισοί αιτούντες άσυλο από το Ιράκ, τη Συρία, την Ερυθραία και τη Σομαλία. Εκτός προγραμμάτων είναι και οι πρόσφυγες από το Αφγανιστάν, όσο διαρκεί η διαδικασία εξέτασης του αιτήματος ασύλου.
Η εφημερίδα Süddeutsche Zeitung άνοιξε την προηγούμενη εβδομάδα, μέσα από την ηλεκτρονική της πύλη, διάλογο εν όψει των εκλογών για την πολιτική ένταξης των προσφύγων στη Γερμανία και προτείνει τη σύσταση ενός αυτοτελούς υπουργείου στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ώστε να επιταχυνθεί ο ρυθμός όλων των δράσεων. Υπέρ της πρότασης είναι οι Σοσιαλδημοκράτες, η Αριστερά και οι Πράσινοι, ενώ και μέσα στους Χριστιανοδημοκράτες πολλά στελέχη βλέπουν θετικά το ενδεχόμενο σύστασης ενός νέου υπουργείου από την επόμενη κυβέρνηση.