Κατατέθηκε στην Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής το νομοσχέδιο του υπ. Δικαοοσύνης με τίτλο «Μεταρρυθμίσεις ποινικών διατάξεων, κατάργηση των καταστημάτων κράτησης Γ’ τύπου και άλλες διατάξεις».
Υπενθυμίζεται πως η δημόσια διαβούλευση για τη νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ολοκληρώθηκε τη Δευτέρα. Το νομοσχέδιο προβλέπει την κατάργηση των φυλακών τύπου Γ’, την αποφυλάκιση των βαριά ασθενών κρατουμένων, εναλλακτικές ποινές κράτησης για τους τοξικοεξαρτημένους, ευνοϊκές διατάξεις και αποφυλάκιση των ανήλικων κρατουμένων αλλά και διατάξεις για την καταπολέμηση του bullying.
Δείτε παρακάτω την αιτιολογική έκθεση και οι διατάξεις του ν/σ όπως αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα της Βουλής:
Αιτιολογική Έκθεση
Πίνακας Καταργουμενων και τροποποιημένων διατάξεων
Εκθεση αξιολόγησης συνεπειών ρυθμίσεων
Σχέδιο Νόμου – Εκθεση δημόσιας διαβούλευσης
Οι ρυθμίσεις περιλαμβάνουν τα παρακάτω ειδικότερα θέματα:
Κατάργηση των φυλακών τύπου Γ
Το νομοσχέδιο καταργεί τα «καταστήματα κράτησης Γ’ τύπου», καθώς θεωρείται απολύτως επαρκής η αντιμετώπιση του συνόλου των κρατουμένων από το προϋφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, ενώ η δημιουργία αυτού του τύπου φυλακών δημιούργησε αντί να λύσει προβλήματα. Σημειώνεται ότι ήδη με την διάταξη του άρθρου 11 του Σωφρονιστικού Κώδικα (ν. 2776/1999) υπάρχουν ρητές και σαφείς προβλέψεις για την αντιμετώπιση των κρατουμένων που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην κοινή διαβίωση και στην εν γένει εύρυθμη λειτουργία του σωφρονιστικού καταστήματος.
Μέτρα για την ελαχιστοποίηση του εγκλεισμού των ανηλίκων
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει μια σειρά από ρυθμίσεις για τους ανηλίκους με στόχο τον περιορισμό στο ελάχιστο των στερητικών της ελευθερίας ποινών και την ενίσχυση των μέτρων διαπαιδαγώγησης και αρωγής. Η διάρκεια του περιορισμού σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων μειώνεται και επιδιώκεται ο εγκλεισμός να επιβάλλεται μόνο σε απολύτως εξαιρετικές περιπτώσεις για αδικήματα που απειλούνται με ισόβια κάθειρξη. Παράλληλα αυξάνεται το κατώτατο όριο έναρξης της ποινικής ευθύνης και ενισχύονται οι δυνατότητες που δίνει ο νόμος για την επιβολή αναμορφωτικών μέτρων εκπαιδευτικού και διαπαιδαγωγικού χαρακτήρα σε όλα τα στάδια της ποινικής διαδικασίας.
Ευνοϊκά μέτρα για την απόλυση των κρατουμένων
Το νομοσχέδιο καθορίζει ευνοϊκότερες προϋποθέσεις για την υπό όρο απόλυση κρατουμένων έτσι ώστε να υπάρξει η απολύτως αναγκαία και άμεση αποσυμφόρηση των καταστημάτων κράτησης. Είναι σήμερα γνωστό ότι οι συνθήκες υπέρμετρου συνωστισμού που επικρατούν στα καταστήματα κράτησης της χώρας δημιουργούν αβίωτες συνθήκες εγκλεισμού που δεν συνάδουν με τις αρχές του κράτους δικαίου. Προβλέπεται ειδικότερα η απόλυση υπό όρο με την συμπλήρωση του ενός δέκατου για ποινές έως τρία έτη, του ενός πέμπτου για ποινές έως πέντε έτη, των δύο πέμπτων για ποινές έως δέκα έτη καθώς και η μείωση του ελάχιστου χρόνου έκτισης για ποινές άνω των δέκα ετών. Επίσης μειώνεται το ελάχιστο όριο που απαιτείται για την απόλυση υπό όρο των κρατουμένων με ποινή ισόβιας κάθειρξης. Σε κάθε περίπτωση λαμβάνεται η αναγκαία ειδικοπροληπτική μέριμνα για την επιβολή και τήρηση όρων και προϋποθέσεων κατά τη διάρκεια της απόλυσης.
Ευνοϊκά μέτρα και ειδική απόλυση υπό όρους για ασθενείς, υπερήλικες και άτομα με αναπηρίες
Υπάρχει σήμερα μεγάλη ανάγκη για τη λήψη πρόσθετων μέτρων επιείκειας για τις ειδικές ομάδες των ασθενών κρατουμένων, των υπερηλίκων και των ατόμων με αναπηρίες. Οι δυσχερείς συνθήκες διαβίωσης που επικρατούν στα καταστήματα κράτησης βιώνονται απ’ αυτούς ακόμα δυσμενέστερα καθώς το σωφρονιστικό σύστημα αδυνατεί να τους παρέχει προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες τους συνθήκες κράτησης καθώς και την αναγκαία ιατρική περίθαλψη. Προκειμένου να υπάρχει μια άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος παράλληλα με την αναζήτηση λύσεων στην κατεύθυνση των δομικών παρεμβάσεων, το νομοσχέδιο προβλέπει μια σειρά από διατάξεις όπως:
– Την επέκταση της δυνατότητας κατ’ οίκον έκτισης της ποινής που ήδη προβλέπεται σε περιορισμένη έκταση με τους ειδικούς όρους που προβλέπει ο νόμος.
– Τον ευεργετικό υπολογισμό ημερών εργασίας για κρατούμενους που λόγω της κατάστασης της υγείας τους αδυνατούν να εργαστούν.
– Την ειδική απόλυση υπό όρους για κρατουμένους με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, 67% και άνω και με ποσοστό 50% και άνω, με ειδικές διαβαθμίσεις, εφόσον διακριβωθεί ότι η παραμονή τους στο κατάστημα κράτησης καθίσταται ιδιαίτερα δυσχερής λόγω της κατάστασης της υγείας τους.
Αντιμετώπιση του προβλήματος των «φιλοξενουμένων» αλλοδαπών στις φυλακές
Στις φυλακές της χώρας παραμένουν, σήμερα, εκτός των κρατουμένων, και 506 «φιλοξενούμενοι» υπό απέλαση αλλοδαποί, οι οποίοι παρά το γεγονός ότι έχουν εκτίσει την ποινή τους, είναι σε δυσμενέστερο νομικό καθεστώς, αφού δεν υπόκεινται πλέον στις εγγυήσεις του σωφρονιστικού κώδικα και ως εκ τούτου δεν μπορούν να εργαστούν, δεν μπορούν να λάβουν άδειες κ.ο.κ. Αυτή η «φιλοξενία»-κράτηση μπορεί να διαρκέσει, σήμερα, μέχρι 18 μήνες, διάστημα που είναι εξαιρετικά παρατεταμένο, επιβαρύνει το σωφρονιστικό σύστημα και αντιβαίνει στις προστατευτικές διατάξεις του Συντάγματος και τη ΕΣΔΑ. Με το νομοσχέδιο, θεσμοθετείται η υποχρέωση των αρχών να δρουν έγκαιρα, δηλ. πέντε μήνες πριν τον χρόνο της υφ’ όρον απόλυσης, ώστε να προετοιμάζεται η απέλαση (π.χ. έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων) ή να διαπιστώνεται το ανέφικτο αυτής. Παράλληλα τίθεται ανώτατο όριο κράτησης ενός μήνα ή το πολύ τριών μηνών, αν ο αλλοδαπός παρεμποδίζει την προετοιμασία της απέλασής του. Διευκολύνεται έτσι η ομαλή λειτουργία των φυλακών, με την αποσυμφόρηση από άτομα που δεν εκτίουν ποινές, και προστατεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα των αλλοδαπών.
Μέτρα που διευκολύνουν την επιλογή της απεξάρτησης αντί της φυλάκισης
Το νομοσχέδιο προβλέπει τον ευεργετικό υπολογισμό ημερών ποινής για κρατουμένους που συμμετέχουν σε πρόγραμμα ψυχικής απεξάρτησης από ναρκωτικά με στόχο να υποστηριχθεί η θεραπευτική τους προσπάθεια. Παράλληλα προβλέπονται ρυθμίσεις για την πιο αποτελεσματική εφαρμογή των διατάξεων του νόμου περί εξαρτησιογόνων ουσιών (Ν. 4139/13) για κρατούμενους που έχουν ήδη ολοκληρώσει θεραπευτικό πρόγραμμα απεξάρτησης ή επιθυμούν να συμμετέχουν ή παρακολουθούν τέτοιο πρόγραμμα μέσα στη φυλακή καθώς και για την αναστολή εκτέλεσης της ποινής για πράξεις που τελέστηκαν πριν την έναρξη της θεραπευτικής προσπάθειας με την εισαγωγή σε θεραπευτικό πρόγραμμα.
Αντιμετωπίζεται ποινικά η πρόκληση βλάβης με συνεχή σκληρή συμπεριφορά (bullying)
Ποινικοποιείται η συνεχής σκληρή συμπεριφορά εφόσον προξενεί όχι μόνο σωματική κάκωση αλλά και βλάβη της σωματικής ή ψυχικής υγείας. Βαρύτερη ποινή επιβάλλεται αν το θύμα είναι ανήλικο ή ανυπεράσπιστο ή ήταν υπό την επιμέλεια ή την εξουσία του δράστη καθώς και αν η βλάβη προήλθε από κακόβουλη παραμέληση των υποχρεώσεων του δράστη (εγκατάλειψη).
Παράλληλα επιχειρείται η αντιμετώπιση φαινομένων βίας που λαμβάνουν χώρα σε καταστήματα κράτησης όπως έχουν συστήσει διεθνείς και οργανισμοί και εθνικοί φορείς.
Οριακή η κατάσταση των κρατούμενων απεργών πείνας
Σε οριακή κατάσταση βρίσκονται οι απεργοί πολιτικοί κρατούμενοι που ξεκίνησαν απεργία πείνας στις 2 Μαρτίου διεκδικώντας την κατάργηση του τρομονόμου, του κουκουλονόμου και των φυλακών τύπου Γ, την απελευθέρωση του Σάββα Ξηρού και συγγενών μελών της ΣΠΦ, καθώς και την τροποποίηση της διαδικασίας λήψης και χρήσης του DNA.
Οι απεργοί διανύουν την 31η μέρα απεργίας πείνας και η υγεία τους βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο.
Για τον λόγο αυτό δόθηκε σήμερα έκτακτη συνέντευξη Τύπου στο Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός (Ρήγα Παλαμήδη 2, Ψύρρη), όπου υπήρξε ενημέρωση από θεράποντες ιατρούς και δικηγόρους των κρατουμένων, όπως και παρέμβαση απεργών πείνας.
Την απεργία έχουν διακόψει ο Δ. Κουφοντίνας μετά απο 25 τονίζοντας ότι η κατάθεση του νομοσχεδίου ικανοποιεί τα αιτήματά του, όπως ο ίδιος δήλωσε, και ο Κώστας Γουρνάς έπειτα από 30 μέρες καθώς, όπως τόνισε, το νομοσχέδιο είναι το ελάχιστο απαιτητό όριο για να διακόψει
Τα μέλη των ΣΦΠ συνεχίζουν την απεργία πείνας παρά το γεγονός ότι το Συμβούλιο Εφετών αποφάσισε πως η Αθηνά Τσάκαλου μπορεί να αποφυλακιστεί με όρους επειδή η απάντηση του πρώτου στο αίτημα της συντρόφου του για αποφυλάκιση είναι αρνητική.
Η Αθηνά Τσάκαλου αρνείται να πληρωσει την χρηματική εγγύηση των 10.000 ευρώ για να βγει από την φυλακή και δηλώνει ότι δεν θα βγεί μέχρι να αποφυλακιστεί και η σύντροφος του Γ. Τσάκαλου.
Όπως δήλωσαν σήμερα οι γιατροί η υγεία των κρατουμένων βρίσκεται σε οριακό σημείο και σε κάποιες περιπτώσεις η επιδείνωση είναι ραγδαία.
Σύμφωνα με τους ίδιους, δεν υπήρχε ουσιαστική παρακολούθηση για πολλές ημέρες ενώ ήταν στις φυλακές, οι υγειονομικές παροχές στις φυλακές Κορυδαλλού είναι μηδαμινές και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες κρατούνται οι απεργοί πείνας είναι οδυνηρά άσχημες.
Στις φυλακές Δομοκού επίσης δεν υπάρχουν γιατροί και οι συνθήκες κράτησης ακατάλληλοι.
Η Ολγα Κοσμοπουλου τόνισε ακόμη πως για τις συνθήκες υγειονομικής περίθαλψης που αναδείχτηκαν και από την απεργία πείνας δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής υπόσχεση.
“Είναι μια ρώσικη ρουλέτα που παίζεται τις τελευταίες μέρες και υπάρχει πάντα η πιθανότητα να συμβεί το μοιραίο” δηλώνει η γιατρός και προσθέτει πως έχουμε να κανουμε με καταπονημένους οργανισμούς καθώς έχουν κάνει απεργίες πείνας και στο παρελθόν.Η ίδια έκανε λόγο για αναλγησία εκ μέρους της κυβέρνησης.
“Σχετικά με τις περιπτώσεις της συντρόφου και της μητέρας του Τσάκαλου αυτό που συμβαίνει θα μπορούσε να χαρακτηριστεί βασανιστήριο” τονίστηκε
Να αναφερθεί ότι ο Μιχάλης Νικολόπουλος βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση καθώς έχει παρουσιάσει βραδυκαρδία που απειλεί την ίδια την ζωή και υποστηρίζεται όσο γίνεται καθώς αρνείται την χρήση ορού και ηλεκτρολυτών.
Ο Θ. Μαυρόπουλος έχει σοβαρότατη ορθοστατική υπόταση ενώ και άλλοι κρατουμένοι που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.
“Είναι η πρώτη φορά που γίνεται τόσο σκληρή απεργία πείνας και η αναλγησία είναι κάτι που υπήρχε και πριν και δυστυχώς συνεχίζεται” σημείωσαν γιατροί και δικηγόροι
Η “Πρωτοβουλία για τα δικαιώματα των κρατουμένων” όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά, στηρίζει τα αιτήματα των απεργών πείνας που ζητούν μεταξύ άλλων την άρση του καθεστώτος εξαίρεσης δηλαδή τις φυλακές τύπου Γ`
Ο κρατούμενος απεργός πείνας Δημ. Μπουζούκος σε τηλεφωνική παρέμβαση στην συνέντευξη τύπου έκανε λόγο για κατευθυνόμενη παραπληροφόρηση όσον αφορά τα αιτήματα των απεργών τα οποία, όπως δήλωσε, παραμένουν τα ίδια
“Ήταν αιτήματα που στήριζε και ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά και τώρα αυτό που βλέπουμε υπεκφεύγει με κάθε τρόπο” επεσήμανε και πρόσθεσε πως στα κανάλια “έχει στηθεί ένα θέατρο τρομοκρατίας για μια παρέμβαση που έγινε στην βουλή που δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια ανάρτηση πανό”. “Καταγγέλλουμε ότι και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ακολουθεί τακτική εξόντωσης των απεργών πείνας για κάτι που θα μπορούσε να λυθεί με μια κινητοποίηση του Υπ. Δικαιοσύνης. Δεν θα σταματήσουμε αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά μας” κατέληξε.
Η Λίνα Βεργοπούλου, επίσης γιατρός τόνισε πως οι ανεπαρκέστατες δομές υγείας που υπάρχουν στις φυλακές όλης της χώρας συμπεριλαμβανομένου και του Κορυδαλλού έχουν οδηγήσει σε ανασφάλεια τους ίδιους τους κρατούμενους οι οποίοι προκειμένου να τύχουν καλύτερης φροντίδας αναγκάζονται να πηγαίνουν στο νοσοκομείο με αποτέλεσμα την παντελή έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ τους συντρόφους τους.
“ Η απεργία πείνας δεν είναι νόσος, δεν μπορείς να κάνεις προγνωστικά, είναι μια οξεία κατάσταση που ο οργανισμός βρίσκεται σε ένα μεταβολικό στρες και τίποτα δεν είναι προβλέψιμο.
Η πτώση και η αποδόμηση μπορεί να είναι ραγδαία και μπορεί η ιατρική παρέμβαση να μην προλάβει να είναι αρκετή για να αποτραπούν ιατρικές συνέπειες ακόμη και ο θάνατος” κατέληξε.
Απαίτηση να συμπεριληφθούν τα αιτήματα των απεργών στο νομοσχέδιο
“Το νομοσχέδιο πρέπει να συμπεριλάβει τα αιτήματα των κρατουμένων, επείγει η ικανοποίηση των αιτημάτων τους όσο ποτέ. Δεν αποτελούν επαναστατικά αιτήματα είναι αξιώσεις του νομικού πολιτισμού για τα οποία η σημερινή κυβέρνηση είχε δεσμευτεί στο παρελθόν” δήλωσε από την πλευρά της η δικηγόρος Άννα Παπαρούσου ενώ σχετικά με την κατάργηση του 187α επεσήμανε πως κατηγορούμενοι καταδικάζονται με μείγματα DNA και ελάχιστα στοιχεία. Χαρακτήρισε τον αντριτρομοκρατικό νόμο και συγκεκριμένα τα άρθρα 187 -187α ως μια μία εκτροπή από το σύνολο του νομικού πολιτισμού της χώρας. “Πρόκειται για μια αντισυνταγματική διάταξη η οποία δεν προσδιορίζει τα αδικήματα αλλά μεταθέτει την δυνατότητα στον δικαστή και για τον λόγο αυτό έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με το άρθρο 7 στο συντάγματος που απαιτεί να προσδιορίζεται το αδίκημα και η ποινή της τελεσθείσας πράξης” κατέληξε.
Ο Σπ. Φυτράκης, δικηγόρος υπενθύμισε πως ακόμη και παλαιότερες κυβερνήσεις αυταρχικού τύπου την τελευταία στιγμή παρενέβησαν σε περιπτώσεις που η υγεία των απεργών βρέθηκε σε ακραία κατάσταση. Σύμφωνα με τον ίδιο, δυο είναι τα μοντέλα που έχουν τυποποιήσει τα πολιτικά συστήματα σχετικά με τα ζητήματα αυτά, το μοντέλο καστολής που ακολουθείται στην Ευρώπη και την Αμερική, ένα μοντέλο καταστολής του τρομοκρατικού εγκλήματος όπως το χουν τυποποιήσει και το άλλο μοντέλο είναι η εφαρμογή των δημοκρατικών αρχών που έχουμε τυποποιήσει στην χώρα μας.
“Η κυβέρνηση παρουσα αν και προεκλογικώς υποστήριζε το δεύτερο μοντέλο τώρα παραπέει ανάμεσα στο πρώτο που στα βασικά δεδομένα θέλει να κρατήσει και στο δεύτερο μοντέλο για να τελειώσει η απεργία πείνας και να μην έχει άλλα προβλήματα”δήλωσε συγκεκριμένα ο Σπ. Φυτράκης.
Δείτε όλη την συνέντευξη στο OmniaTV