Για πρώτη φορά από την υπογραφή του πρώτου μνημονίου η κυβέρνηση κάνει λόγο για πολιτική διαπραγμάτευση με τους δανειστές, με το ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί της ελληνικής πλευρά, να μην είναι άλλο από την αξιωματική αντιπολίτευση.
Μετά και το ταξίδι στις ΗΠΑ ο πρωθυπουργός επιδιώκει η χώρα να βγει στις αγορές για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού του επόμενου χρόνου, εκτιμώντας ότι αυτό θα σηματοδοτήσει την υπέρβαση της κρίσης. Στο Μαξίμου θεωρούν ότι το πρόγραμμα της τρόικας μπορεί να συνεχιστεί χωρίς να υπάρξει η υπογραφή νέου μνημονίου, ενώ παράλληλα εκτιμούν ότι είναι δυνατή η κάλυψη ενός τμήματος του προϋπολογισμού από δανεισμό –ομόλογα πενταετίας-, σε συνδυασμό με τα χρήματα που έχουν δεσμευτεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και δεν θα αξιοποιηθούν για αυτό το σκοπό.
Στόχος είναι να εκτεθεί ο ΣΥΡΙΖΑ που έχει μετατρέψει σε κεντρικό ζήτημα την υπογραφή νέου μνημονίου και τα μέτρα που θα προκύψουν και ταυτόχρονα να μην προκληθεί το κοινό αίσθημα από τις παράλογες απαιτήσεις της τρόικας. Κάτι τέτοιο βέβαια, εκτός από ένα πολύ υψηλό ρίσκο αποτυχίας, προϋποθέτει κινήσεις που απαιτούν χρόνο –αναδιάταξη του τραπεζικού συστήματος, αλλά κυρίως ισχυρές πολιτικές συμμαχίες από την πλευρά της κυβέρνησης.
Ωστόσο, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ, σε συνέντευξή του, εμφανίστηκε βέβαιος ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να βγει στις αγορές τον επόμενο χρόνο και γι’ αυτό θα χρειαστεί ακόμη ένα, το τρίτο, πακέτο βοήθειας. Η άποψη αυτή αντικατοπτρίζει την κυρίαρχη εικόνα που έχουν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι για την Ελλάδα και ταυτίζεται με την γραμμή που επέβαλε στο δημόσιο διάλογο ο πρωθυπουργός τα τελευταία δύο χρόνια. Ότι δηλαδή η χώρα βρίσκεται σε μια βαθειά κρίση, τα μνημόνια και οι πολιτικές λιτότητες αποτελούν μονόδρομο και δεν υφίσταται καμία εναλλακτική πολιτική.
Με δεδομένο ότι τα στελέχη της τρόικας και οι αξιωματούχοι της τρόικας δεν πείθονται από success story –άλλωστε γνωρίζουν τους ελληνικούς αριθμούς καλύτερα από την κυβέρνηση-, ο Αντώνης Σαμαράς θα χρησιμοποιήσει το χαρτί της –ανέφικτης μέχρι πριν 20 ημέρες- πολιτικής διαπραγματεύσης, αξιοποιώντας μια φανερή και μια κρυφή αντζέντα πίεσης.
Στο δημόσιο λόγο του αναμένεται να γίνει κυρίαρχο το επιχείρημα πως η χώρα έχει κάνει βήματα, ενώ στο εσωτερικό ακροατήριο θα επικαλείται όλο και πιο συχνά την ανάγκη να μην υπάρξουν άλλες θυσίες από τους πολίτες. Πίσω από τις κλειστές όμως πόρτες, βασικό όπλο του Αντώνη Σαμαρά δεν θα είναι άλλο από το ενδεχόμενο να αναλάβει τη διακυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ. Άλλωστε αυτό θεωρείται επιτυχημένο μοντέλο διαπραγμάτευσης, ενώ η ανάγκη να «δέσει» τους Ευρωπαίους σε αντιΣΥΡΙΖΑ γραμμή, φαντάζει υποχρεωτική μετά την για πρώτη φορά θετική αντιμετώπιση του Αλέξη Τσίπρα από Ευρωπαίους αξιωματούχους.
Τεχνικές δυσκολίες με την τρόικα
Η πρώτη δυσκολία που πρέπει να ξεπεραστεί, ώστε να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση είναι ο υπολογισμός του κενού στον προυπολογισμό, που θα καθορίσει και τη συγκρότηση μεσοπρόθεσμου προγράμματος για το 2014-2016. Το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι το κενό δεν ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ και μπορεί να καλυφθεί χωρίς μέτρα, απλά με την επικαιροποίηση ορισμένων δράσεων στον τομέα του ελέγχου των δαπανών. Η τρόικα επιμένει ωστόσο ότι το κενό υπερβαίνει τα 2,5 δισ. Ευρώ και ζητά πρόσθετα μέτρα.
Παράλληλα και ανεξάρτητα από το κύριο πακέτο των διαπραγματεύσεων εκκρεμούν τα τέσσερα προαπαιτούμενα για τη δόση του 1 δισ. ευρώ. Το δυσκολότερο είναι η οριστικοποίηση σχεδίων αναδιάρθρωσης ΕΑΣ, ΕΛΒΟ και ΛΑΡΚΟ, ενώ εκκρεμεί η αποτίμηση της τρόικας για τον νέο Κώδικα Δικηγόρων. Στον αντίποδα δεν αναμένονται εμπλοκές από το προαπαιτούμενο της ένταξης 12.500 δημοσίων υπαλλήλων στο καθεστώς της κινητικότητας και της εκκαθάρισης των οφειλών του Δημοσίου προς ΕΥΔΑΠ- ΕΥΑΘ, παρά τις κυβερνητικές διαρροές για σθεναρή στάση της ελληνικής πλευράς.