Την αντίθεσή τους στις εξαγγελίες του Υπουργού Υγείας εξέφρασαν επιστημονικοί υπεύθυνοι των προγραμμάτων πρόληψης και θεραπείας των εξαρτήσεων (του ΚΕΘΑ Ιθάκη, του ΠΕΘΕΑ Αργώ, του Συλλόγου Εργαζομένων του ΚΕΘEΑ, του Συλλόγου Οικογένειας και Φίλων του ΚΕΘΕΑ Ιθάκη καθώς και του Σωματείου Εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης των εξαρτήσεων) στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο για τη ψυχική υγεία και την απεξάρτηση.
Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν, στο κτίριο του ΚΕΘΕΑ Ιθάκη το μεσημέρι της Πέμπτης, ανέφεραν ότι το Υπουργείο Υγείας έχει ως στρατηγικό στόχο την ενιαία διοίκηση του πεδίου των εξαρτήσεων υποβαθμίζοντας το επιστημονικό έργο, τη θεραπευτική δουλειά στις δομές και τη δημιουργία ενός αξιόπιστου και επαρκούς πλέγματος υπηρεσιών για τους πολίτες. Αυτό που ζητούν οι υπεύθυνοι των προγραμμάτων και οι εργαζόμενοι είναι να αποσυρθεί το νομοσχέδιο και να αρχίσει ένας συμμετοχικός διάλογος για μια μακρόπνοη πολιτική με στόχο την ολιστική αντιμετώπιση των εξαρτήσεων στο πλαίσιο ενός δημόσιου συστήματος υγείας.
«Πρόκειται για την κατάργηση όλων των μέχρι σήμερα γνωστών και εγκεκριμένων εκ του νόμου υπηρεσιών πρόληψης και θεραπείας, των υπηρεσιών των Ψυχιατρίων και όλων των Κέντρων Πρόληψης» σημείωσε συγκεκριμένα ο Στέλιος Γκιουζέπας, επιστημονικά υπεύθυνος του Προγράμματος «ΑΡΓΩ» τονίζοντας ότι δεν υπάρχει πρόνοια για το τι θα προκύψει μετά. Η κυρίαρχη αναφορά γίνεται στη διοικητική δομή ενός οργανισμού, με τη δημιουργία ενός Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) συνενώνοντας υπηρεσίες που ανήκαν στο ΕΣΥ και στο δημόσιο σύστημα υγείας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, καταργούνται θεσμοί διοίκησης και επιστημονικής λειτουργίας και συγκεντρώνονται σε εξουσίες ενός επιστημονικού συμβουλίου και ενός διοικητικού συμβουλίου. Παρ’ όλα αυτά, όπως πρόσθεσε, μέσα στο σχέδιο υπάρχει σαφής πρόνοια για την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα στην απεξάρτηση, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Επιπλέον, υπάρχει έμφαση στην ιατρικοποίηση ενός φαινομένου που έχει διαστάσεις βιοψυχοκοινωνικές. «Μιλάμε για μια κατάργηση του θεραπευτικού συνεχούς, ενός δικτύου υπηρεσιών πρόληψης και θεραπείας που στήθηκε με αγώνες του πεδίου, χρήματα του ελληνικού λαού και απέδωσε στην ελληνική κοινωνία απεξαρτημένους χρήστες ενώ παράλληλα χαίρει αναγνώρισης από διεθνείς φορείς» επεσήμανε.
Μεγάλη αναστάτωση έχει ήδη προκληθεί στους ανθρώπους που συμμετέχουν στα θεραπευτικά προγράμματα. Και ενώ, όπως ανέφερε, ο Αντώνης Ραφτόπουλος, υπεύθυνος των προγραμμάτων για το ΚΕΘΕΑ για την Β. Ελλάδα, το νομοσχέδιο φέρνει μια ριζική αλλαγή του πεδίου της πρόληψης και της απεξάρτησης, δεν έχουν εξηγηθεί οι λόγοι για τους οποίους λαμβάνεται μια τέτοια πρωτοβουλία. «Θεωρούμε ότι διαστρεβλώνεται η λογική των προγραμμάτων, ενώ λανθασμένα γίνεται αναφορά σε λίστες αναμονής που δεν υπάρχουν εδώ και αρκετά χρόνια. Επίσης αποσιωπάται η συνεργασία από διαφορετικά προγράμματα στο πεδίο, όπως και ότι υπήρξαν προτάσεις συνεργασίας από εργαζόμενους που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών».
Ο κ. Ραφτόπουλος τόνισε ότι υπάρχουν ενδείξεις για το ποια είναι η κατεύθυνση των αλλαγών αυτών ενώ η καταγεγραμμένη ιστορία και η διαπιστωμένη εμπειρία των προγραμμάτων καταλήγουν στον κάλαθο των αχρήστων. Έτσι, όπως κατέληξε, «φαίνεται ότι υπάρχει μια υποτίμηση του βιώματος των ανθρώπων που δίνουν λύση στα προβλήματά τους αλλά και των εργαζομένων».
Από όλους τους εργαζόμενους επισημάνθηκε ότι όλα αυτά συμβαίνουν σε μια συνθήκη μετά την πανδημία του Covid, με την αύξηση των ψυχικών παθήσεων και της χρήσης ουσιών και σε μια ελληνική κοινωνία που έχει υποστεί ραγδαία οικονομική πτώχευση. Ο κ. Γκιουζέπας πρόσθεσε στο σημείο αυτό ότι βιώνουμε έντονα φαινόμενα εφηβικής παραβατικότητας και χρήσης ουσιών καθώς και αύξηση των ψυχικών παθήσεων. Ουσιαστικά «επιχειρείται μια τέτοια αλλαγή κάτι που δημιουργεί αγωνία για το τι θα συμβεί στους ανθρώπους που αύριο θα έχουν τέτοια ζητήματα».
Από την πλευρά της η Εύη Μαυροπούλου, υπεύθυνη του προγράμματος Ανάδυση, μονάδα εφήβων και νεαρών ανηλίκων του ΚΕΘΕΑ επισημάνθηκε ότι ότι ενώ το σχέδιο νόμου είναι αρκετά μελετημένο σε διοικητικές λεπτομέρειες, αγνοούνται μεγάλα κομμάτια της παρέμβασης των προγραμμάτων, όπως στους εφήβους. Η κα Μαυροπούλου τόνισε ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση οι διοικητικές παρεμβάσεις να αφήσουν ανεπηρέαστο το θεραπευτικό έργο.
Αξιοσημείωτο είναι ακόμη ότι στο σχέδιο νόμου υποβαθμίζεται η Εθνική Επιτροπή για τον σχεδιασμό και την αντιμετώπιση των ναρκωτικών μέσα από των περιορισμό της συμμετοχής των εκπροσώπων των φορέων πρόληψης. Εξισώνεται, ακόμη, ο Εθνικός Συντονιστής για τα ναρκωτικά με τον νέο πρόεδρο του Ενιαίου Οργανισμού και άρα ο ελεγχόμενος θα ελέγχει τον εαυτό του.
Σύμφωνα με τους υπεύθυνους των προγραμμάτων τώρα γίνεται κατανοητό γιατί ενώ έχει κατατεθεί εθνικό σχέδιο δράσης για τα ναρκωτικά από τον επιστημονικό κόσμο στο πρωθυπουργικό γραφείο αυτό ακόμη δεν έχει εγκριθεί.
Μεγάλη θλίψη, όμως, έφερε και στους γονείς των ανθρώπων που συμμετέχουν στα προγράμματα η κατάθεση του νομοσχεδίου καθώς νιώθουν ότι «αποφασίζουν για εμάς χωρίς εμάς». Όπως εξήγησε η Κική Ευστρατουδάκη, πρόεδρος του Συλλόγου Οικογένειας και Φίλων του ΚΕΘΕΑ Ιθάκη, οι άνθρωποι με προβλήματα εξαρτήσεων μπορούσαν να διαλέξουν το πρόγραμμα που να τους ταιριάζει. Το νομοσχέδιο ομογενοποιεί τις επιστημονικές και θεραπευτικές πρακτικά, ενώ αποκλείει από τον διάλογο εργαζόμενους, θεραπευόμενους και γονείς. «Θέλουμε να μας συμπεριλάβουν στον διάλογο, να μας ακούσουν και να αφήσει τις θεραπευτικές κοινότητες που έχουν σκύψει πάνω από τα παιδιά μας να δουλέψουν όπως δουλεύουν» πρόσθεσε η κα Ευστρατουδάκη.
Την Παρασκευή στις 17:00 τα Πρόγραμματα Πρόληψης και Απεξάρτησης ΚΕΘΕΑ Ιθάκη, Προμηθέας, Αργώ, Ιανός, Μέθεξις και οι σύλλογοι των οικογενειών θα πραγματοποιήσουν ένα δρώμενο στην πλατεία Ναυαρίνου με τη συμμετοχή του κόσμου προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για την κατάργηση των προγραμμάτων απεξάρτησης εν μία νυκτί.
Παράλληλα eπιστήμονες και συλλογικότητες από όλο το φάσμα του πεδίου πρόληψης και θεραπευτικής αντιμετώπισης των εξαρτήσεων στη χώρα μας διοργανώνουν Ανοικτό Συνέδριο με θέμα «Η αντιμετώπιση της εξάρτησης στην Ελλάδα: Χθες, σήμερα, αύριο» την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στην Αθήνα.
Μπορείτε να υπογράψετε το σχετικό διαδικτυακό αίτημα της καμπάνιας των προγραμμάτων απεξάρτησης εδώ
