Την ανησυχία τους για τη συζήτηση που εξελίσσεται στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής εκφράζουν συγγενείς των θυμάτων του εγκλήματος των Τεμπών καθώς, όπως τονίζουν, «περιμένουμε και από την εξεταστική επιτροπή, όπως και από την ανακριτική διαδικασία στο Εφετείο Λάρισας, την αποκάλυψη των υπευθύνων του εγκλήματος και την απόδοση των ευθυνών».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση τους, από την εξέταση των μαρτύρων προκύπτει άμεσα το γεγονός της απαξίωσης και μη λειτουργίας βασικών συστημάτων ασφαλείας του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα.
«Νόμοι επί νόμων στο όνομα της εξυγίανσης και της “αποδοτικότερης” λειτουργίας, συμβάσεις επί συμβάσεων που δεν υλοποιούνταν, εκατομμύρια ευρώ για τον εκσυγχρονισμό –υποτίθεται- και την ασφάλεια των σιδηροδρομικών μεταφορών, για την λειτουργία συστημάτων που ποτέ μέχρι σήμερα δεν λειτούργησαν ενιαία. Η περιβόητη σύμβαση 717 του 2014 αφορούσε την ανάταξη και αναβάθμιση της φωτοσήμανσης, της ενδοεπικοινωνίας του δικτύου και της τηλεδιοίκησης (που έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί ή δρομολογηθεί από προηγούμενες συμβάσεις), στον κακοσυντηρημένο και παρατημένο, όπως διαπιστώνεται από τα λεγόμενα των μαρτύρων στην εξεταστική, άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Προμαχώνας. Μάλιστα, εν όψει της εγκατάστασης και λειτουργίας των συστημάτων ασφαλείας που προβλέπονταν στις συμβάσεις, που όμως δεν υλοποιήθηκαν, καταργήθηκαν προϋπάρχουσες ασφαλιστικές δικλείδες όπως ο προϊστάμενος της αμαξοστοιχίας και το κέντρο παρακολούθησης κυκλοφορίας στην Καρόλου, ενώ μειώθηκε ο αριθμός του προσωπικού στο σιδηρόδρομο, και των σταθμαρχών στην ημερήσια και νυχτερινή βάρδια» αναφέρουν σχετικά.
Αναφορικά με τη σύμβαση 717 και τη συμπληρωματική της επισημαίνουν ότι αυτές παρατάθηκαν αρκετές φορές από τις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, χωρίς ποτέ να κηρυχτεί έκπτωτος κάποιος ανάδοχος και με πρόσθετο προϋπολογισμό πολλών εκατομμυρίων ευρώ κάθε φορά. Η τελευταία, μάλιστα, από τις τρεις παρατάσεις επί κυβερνήσεως ΝΔ είχε ημερομηνία περάτωσης της υλοποίησης τον Μάρτιο του 2023!
Υπενθυμίζουν ακόμη ότι από το 2019 μειώθηκε κατά δύο περίπου ώρες η διάρκεια της διαδρομής Αθήνα-Θεσσαλονίκη ενώ ακολούθησαν «μεγαλόσχημες δηλώσεις των Υπουργών Μεταφορών που δημιουργούσαν τεχνηέντως, όπως αποκαλύφθηκε δυστυχώς εκ των υστέρων, πλαστές εντυπώσεις για την ποιότητα και την ασφάλεια των μετακινήσεων».
Οι συγγενείς των θυμάτων των Τεμπών δηλώνουν ότι στην Εξεταστική Επιτροπή δεν αμφισβητείται τίποτα από τα παραπάνω για την κατάσταση του σιδηρόδρομου. Όμως, όπως υποστηρίζουν «είναι φανερή η προσπάθεια να διώξει από πάνω του ο κάθε υπουργός, και όχι μόνο, την ευθύνη της εντέλει μη λειτουργίας κανενός εκ των συστημάτων ασφαλείας και των αλλεπάλληλων καθυστερήσεων στην υλοποίηση των συμβάσεων». Πρόκειται, όπως λένε, «για θλιβερή και θρασεία επιχειρηματολογία που στοχεύει στην υποβάθμιση της αξίας των συστημάτων ασφαλείας και των κυβερνητικών ευθυνών. Με απροκάλυπτο τρόπο εξελίσσεται μια συστηματική προσπάθεια να εμφανιστεί ως απόλυτα καθοριστικός ο ρόλος της ατομικής ευθύνης, ενώ παράλληλα υποβαθμίζεται η σημασία των βασικών για μια αναπτυγμένη χώρα συστημάτων ασφαλείας».
«Ακούστηκε αρκετές φορές το αφήγημα, ότι και σε χώρες που διαθέτουν συστήματα ασφαλείας γίνονται ατυχήματα…. Άρα, μήπως να καταργηθούν τα φανάρια στους δρόμους ή να πετούν τα αεροπλάνα ακόμη και χωρίς επικοινωνία με τον πύργο ελέγχου, καθώς δυστυχήματα γίνονται ακόμη και όταν υπάρχουν τα μέτρα ασφαλείας; Επιχειρηματολογία αφελής όταν ακούγεται στο καφενείο, αλλά επικίνδυνη για την κοινωνία όταν ακούγεται από υπουργούς. Πόσο μάλλον όταν η Ελλάδα, που έχει ένα μικρό και περιορισμένο σιδηροδρομικό δίκτυο, κατατάσσεται στις τελευταίες χώρες στην ΕΕ στην ανάπτυξη βασικών συστημάτων ασφαλείας στο σιδηροδρομικό δίκτυο και αναπόφευκτα πρωτοπορεί στα θανατηφόρα δυστυχήματα ανά χιλιόμετρο σιδηροδρομικού δικτύου (έκθεση της Ε.Ε. για την Ασφάλεια και Διαλειτουργικότητα, 2022)» συνεχίζουν καταλήγοντας:
«Όταν, εν έτει 2023, δύο τρένα κινούνται επί 12 λεπτά αντίθετα στην ίδια γραμμή, στον κεντρικό άξονα της χώρας και δεν λειτουργεί κανένα από τα συστήματα ασφαλείας για να αποτραπεί η μετωπική σύγκρουση, τότε κάθε προσπάθεια μεταφοράς των ευθυνών στο ανθρώπινο λάθος, είναι εγκληματική».