Πιστέψαμε ότι η οικολογική μετάβαση (ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καταπολέμηση της σπατάλης και της περιβαλλοντικής ρύπανσης, διατήρηση των οικοσυστημάτων και φορολόγηση του άνθρακα, εν ολίγοις όλα τα συστατικά του καλαθιού της Πράσινης Συμφωνίας που ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εφαρμόστηκε από το megafund EU Next Generation) θα μπορούσε να αποτελέσει έναν «οδηγό» για την οικονομική ανάπτυξη, μια αντι-κυκλική κινητήρια δύναμη ικανή να επανεκκινήσει τις επενδύσεις και την απασχόληση, τα ποσοστά του κέρδους και την τεχνολογική καινοτομία.
Μας διαβεβαίωσαν ότι οι επιχειρήσεις και η οικονομία θα αναλάμβαναν την ευθύνη για τη διάσωση του πλανήτη ή, τουλάχιστον, της ανθρωπότητας που πλήττεται από την κλιματική κατάρρευση. Η διεθνής των δισεκατομμυριούχων που συνεδριάζει περιοδικά στο Νταβός είχε διακηρύξει την Επαναφορά του Καπιταλισμού, «έναν νέο τύπο βιώσιμου καπιταλισμού». Αλλά όχι. Ανακάλεσαν: ξαναέκαναν τους λογαριασμούς και τώρα μας λένε ότι η απεξάρτηση από τον άνθρακα κοστίζει πάρα πολύ. Τα κρατικά ταμεία παλεύουν με τις συνέπειες του Covid, με τον πόλεμο, με τον πληθωρισμό και δεν έχουν απομείνει χρήματα για τη χρηματοδότηση της καταπολέμησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη και των άλλων οικολογικών κρίσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Ούτε καν οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες (δείτε τη 13η έκδοση της έκθεσης Top 200 που συνέταξε το New Development Model Center [email protected]) δεν έχουν διάθεση να επενδύσουν τα τεράστια έσοδά τους σε επενδύσεις που είναι «ακόμα» πολύ ασύμφορες.
Καλύτερα να στραγγίξουν από τη Γη και την τελευταία σταγόνα πετρελαίου. Ο καπιταλισμός παραμένει απολιθωμένος. Οι «φιλόδοξοι» στόχοι που υπογράφηκαν στις διεθνείς διασκέψεις του ΟΗΕ (Ατζέντα 2030, Συμφωνία του Παρισιού, COP για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα) μπορούν να περιμένουν, όπως και τα πολλά υποσχόμενα προγράμματα της ΕΕ.
Με χρονολογική σειρά, η τελευταία πρόταση που προορίζεται να ναυαγήσει κάτω από τα χτυπήματα των δεξιών και τοξικών λόμπι θα είναι ο Νόμος για την Αποκατάσταση της Φύσης (Nature Restauration Law) που στόχευε στη διατήρηση του 20% της ευρωπαϊκής επιφάνειας έως το 2030 και άλλες παρεμβάσεις υπέρ της βιοποικιλότητας.
Ο πρώτος που επιτέθηκε στην οικολογική μετάβαση στην Ιταλία ήταν ο ίδιος ο υπουργός που υποτίθεται ότι θα την εφάρμοζε. Θα θυμάστε όταν ο Roberto Cingolani – τώρα CEO της Leonardo, από την οικολογία στα όπλα με ένα άλμα! – προέβλεψε «λουτρό αίματος» εις βάρος των εργαζομένων εάν τα σχέδια απεξάρτησης από τον άνθρακα προχωρούσαν πολύ γρήγορα;
Το ρεφρέν είναι πάντα το ίδιο με εκείνο που γεννήθηκε με τα κίτρινα γιλέκα στη Γαλλία: «Εσείς [οι ονειροπόλοι περιβαλλοντολόγοι] σκέφτεστε το τέλος του κόσμου, εμείς [οι ταπεινές κοινωνικές τάξεις] σκεφτόμαστε πώς θα φτάσουμε στο τέλος του μήνα». Έτσι μπόρεσε να συμβεί αυτό που περιγράφει πικρά ο οικονομολόγος Emiliano Brancaccio («il manifesto» της 29ης Σεπτεμβρίου, Η πράσινη μετάβαση δεν είναι πλέον καλή για τους καπιταλιστές): «Οι καπιταλιστές που είναι εχθροί του περιβάλλοντος ψαρεύουν για συναίνεση σε μια εργατική τάξη κατακερματισμένη που ήδη βασανίζεται από τον πληθωρισμό (…) δυσανεκτική απέναντι στο κόστος της οικολογικής μετάβασης…».
Μη βιώσιμα κόστη; Σίγουρα, αλλά μόνο εάν δεν θέλουν να λάβουν υπόψη τουλάχιστον δύο πτυχές. Πρώτον, η μετατροπή των ενεργειακών και βιομηχανικών συστημάτων, των αστικών υποδομών, των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων, των κατασκευών και της μετακίνησης θα παρήγαγε μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οικονομικά πλεονεκτήματα όσον αφορά την υγεία, την υδρογεωλογική ασφάλεια, την ένταση της εργασίας, τη μειωμένη προσφυγή στις εισαγωγές, κ.λπ.
Δεύτερον, οι στόχοι της οικολογικής βιωσιμότητας επιτυγχάνονται πάνω από όλα με αλλαγές στην οργάνωση, τη συμπεριφορά και τη νοοτροπία των θεσμών, των κοινοτήτων και των ανθρώπων. Αλλαγές που επιτυγχάνονται με την τροποποίηση των κανόνων, των κανονισμών και των νόμων χωρίς την ανάγκη μεγάλων οικονομικών επενδύσεων.
Ας σκεφτούμε απλώς τη χρήση της γης μέσω του rewilding, της αγροοικολογίας και της αγροτικής γεωργίας. Ας σκεφτούμε την αστική αναγέννηση με την επανάχρηση – για δημόσια χρήση- των δημόσιων αγαθών που δεν χρησιμοποιούνται ή χρησιμοποιούνται ελάχιστα, την ήπια και αργή κινητικότητα – εάν υποστηρίζεται από έξυπνα πολεοδομικά σχέδια – τις ενεργειακές κοινότητες, τις μικρές τοπικές επιχειρήσεις, την επαναεδαφικοποίηση των αλυσίδων παραγωγής, όπως φαίνεται από το βιομηχανικό σχέδιο που εκπόνησαν οι εργαζόμενοι του GKN.*
Φυσικά, θα πρέπει να αρχίσουμε από τα εισοδήματα, τα δικαιώματα της ιδιοκτησίας (στη γη, στα μέσα παραγωγής, στον οικονομικό πλούτο) και από το δικαίωμα της φύσης να μην σφαγιαστεί. Τότε ακόμη και η οικονομία, η εργασία και η κοινωνική συνεργασία θα αποκτούσαν ξανά ένα πολιτικό και ηθικό νόημα.
Καταλάβαμε, εν ολίγοις, ότι η οικολογική μετάβαση δεν θα είναι ένα δώρο του καπιταλισμού που βάφτηκε πράσινος, αλλά μια διαδρομή βαθιάς μεταμόρφωσης των τρόπων παραγωγής, της κατανάλωσης, των κοινωνικών σχέσεων και της άσκησης εξουσίας, των κατοίκων, των πολιτισσών και των πολιτών, των εργατών και των εργατριών.
Κάποιοι το αποκαλούν Social and Climate Justice, κάποιοι Ecosocialism (δείτε δύο ενδιαφέροντα βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα στις Ηνωμένες Πολιτείες: The Future is Degrowth των Matthias Schmelzer, Aaron Vansintjan, Andrea Vetter και το Half-Earth Socialism των Drew Pendergrass και Troy Vettese).
Ή (απλώς) ένας σωστός συνδυασμός κάποιων άρθρων του Συντάγματός μας.
* GKN: Από τις 9 Ιουλίου 2021, μια εξαιρετική ιστορία αγώνα της εργατικής τάξης έχει αναπτυχθεί στο Campi Bisenzio, στα βιομηχανικά περίχωρα της Φλωρεντίας, στην Ιταλία. Εκείνη την ημέρα, ολόκληρο το εργατικό δυναμικό των 500 ατόμων της GKN Driveline Firenze, ενός ακμάζοντος εργοστασίου τελευταίας τεχνολογίας που παράγει άξονες μετάδοσης κίνησης για κατασκευαστές αυτοκινήτων σε όλη την Ευρώπη, απολύθηκε με ένα μόνο email. Αυτοί που εκτόξευσαν αυτόν τον κεραυνό, που κατέστρεψε τη ζωή πολλών εκατοντάδων οικογενειών εργαζομένων, ήταν οι βρετανοί ιδιοκτήτες, η επενδυτική εταιρεία Melrose PLC, που είχε ήδη συμμετάσχει στο κλείσιμο της αδελφής εταιρείας, GKN Driveline Erdington (Μπέρμιγχαμ, Ηνωμένο Βασίλειο) – μια επιχείρηση που ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2021, με αποτέλεσμα 519 απολύσεις.
Όταν έλαβαν τις ειδοποιήσεις απόλυσης με άμεση ισχύ και εντολή να εκκενώσουν το εργοστάσιο, όλο το εργατικό δυναμικό του GKN Firenze αρνήθηκε να υποχωρήσει και ξεκίνησε μια καθιστική διαμαρτυρία που συνεχίζεται ακόμη και σήμερα. Κηρύχθηκε κατάσταση «διαρκούς συνέλευσης» με στόχο να οργανωθεί ο αγώνας των εργαζομένων και να αποτραπεί η έξοδος «έστω και μιας βίδας» από τις εγκαταστάσεις. «Είμαστε η πιο πρόσφατη προσθήκη σε μια μακρά σειρά απολύσεων, μετεγκαταστάσεων και πράξεων κατάχρησης», δήλωσαν, «… υιοθετούμε το σύνθημα «Insorgiamo insieme!», Ας ξεσηκωθούμε όλοι μαζί!». Ηγετικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων των εργαζομένων από την αρχή είχε η «εργοστασιακή κολεκτίβα» του GKN (Collettivo di Fabbrica GKN) – ένα συμβούλιο εργαζομένων που υπάρχει ανεπίσημα δίπλα στο επίσημο συνδικαλιστικό παράρτημα στο χώρο εργασίας (FIOM-CGIL – η ιταλική ομοσπονδία μεταλλουργών).
Πηγή: comune-info.net/
