Με ανακοίνωσή τους τα δημοτικά σχήματα Πόλη Ανάποδα-Δύναμη ανατροπής σημειώνουν πως ο λαός της Θεσσαλονίκης πρέπει να αγωνιστεί «για να γίνει επιτέλους η Πλατεία Ελευθερίας αντάξια του ονόματός της, για να τιμηθεί η ιστορική μνήμη όπως της αρμόζει και για να δημιουργηθεί ένας ελεύθερος δημόσιος χώρος με υψηλό πράσινο στο κέντρο της πόλης που μόλις μερικές μέρες πριν κατατάχθηκε, μετά από μεγάλη διεθνή έρευνα, στις πόλεις της Ευρώπης με τη μεγαλύτερη θνησιμότητα λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης και ανεπαρκών χώρων πρασίνου».
Ολόκληρη η ανακοίνωση:
Την περασμένη Τρίτη, 19 Οκτωβρίου, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), αποφάσισε την κατάχωση των αρχαιοτήτων που ανακαλύφθηκαν στις ανασκαφές στην πλατεία Ελευθερίας. Την επόμενη κιόλας μέρα, σαν έτοιμος από καιρό, ο δήμαρχος της Θεσσαλονίκης, κ. Ζέρβας, ανακοίνωσε ότι ο δήμος θα προχωρήσει άμεσα στον σχεδιασμό της κατασκευής υπόγειου πάρκινγκ παράλληλα με την επίγεια ανάπλαση της πλατείας.
Μάλιστα, ο δήμαρχος δεν έμεινε μόνο σε αυτή την εξαγγελία, αλλά δήλωσε ότι μέχρι να αρχίσουν οι εργασίες της ανάπλασης, οι λαμαρίνες θα φύγουν και θα δοθεί ο χώρος της πλατείας για να παρκάρουν οι πολίτες και οι επισκέπτες της πόλης. Ούτε λίγο ούτε πολύ δηλαδή ότι θα επιστρέψει, έστω και προσωρινά, το όνειδος από το οποίο τόσο δύσκολα κατόρθωσε να απαλλαγεί η ιστορικότερη πλατεία της Θεσσαλονίκης!
Από τη μεριά μας, δεν θέλουμε να σταθούμε στην απόφαση του ΚΑΣ· ούτως ή άλλως ήταν πολύ πιθανό στη συγκεκριμένη θέση να μη βρεθούν αξιόλογες αρχαιότητες αφού πρόκειται για ένα σημείο του παλιού λιμανιού της πόλης το οποίο ανακατασκευαζόταν και μπαζωνόταν διαρκώς ανά τους αιώνες. Εξάλλου, πρόκειται για το ίδιο συμβούλιο που αποφάσισε ότι αρχαιότητες πολύ μεγαλύτερης αξίας δεν γινόταν παρά να τεμαχιστούν και να αποσπαστούν για να γίνει ο σταθμός του μετρό στη Βενιζέλου.
Δεν θα σταθούμε ούτε στο γεγονός ότι η διοίκηση οραματίζεται υπόγειο σταθμό πάρκινγκ λίγα μέτρα μόλις από τη θάλασσα, όταν στο ίδιο ύψος κατά μήκος της Λεωφόρου Νίκης υπάρχουν κτίρια που χρειάζονται αντλίες στα υπόγειά τους για να μην πλημμυρίζουν από το θαλασσινό νερό· εμείς, σε αντίθεση με την κυβέρνηση, τον δήμαρχο και την Αττικό Μετρό ΑΕ, εμπιστευόμαστε τους μηχανικούς και την τεχνολογία του 21ου αιώνα και δεν ισχυριζόμαστε ότι «δεν γίνεται», όπως επέμεναν οι ίδιοι για την κατασκευή του σταθμού της Βενιζέλου με παραμονή των αρχαιοτήτων.
Ούτε βέβαια θα σταθούμε για πολύ στο ότι η διοίκηση ανατρέπει για άλλη μια φορά μια απόφαση του προηγούμενου Δημοτικού Συμβουλίου που δεν άρεσε στον νυν δήμαρχο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, από επιπλέον γραφειοκρατία και καθυστερήσεις μέχρι επιπλέον έξοδα για μελέτες· μας έχει συνηθίσει πλέον αυτή η δημοτική αρχή σε τέτοιες δημοκρατικότατες και προοδευτικές ενέργειες.
Ίσως βέβαια κοντοσταθούμε κάπως στο ότι η επιμονή της δημοτικής αρχής για δημιουργία υπόγειου πάρκινγκ στην πλατεία Ελευθερίας -το οποίο έτσι ή αλλιώς θα είναι έτοιμο περίπου όταν ξεκινήσει τη λειτουργία του το μετρό- δείχνει ακριβώς πώς γίνεται αντιληπτό από αυτή κάθε Μέσο Μαζικής Μεταφοράς: η πλέμπα με τα ΜΜΜ, οι έχοντες με κάποιο ΙΧ που θα μπορούν να παρκάρουν έναντι αντιτίμου σε υπόγειο πάρκινγκ δίπλα στη δουλειά τους.
Εκεί που θα σταθούμε σίγουρα όμως -και κάτι παραπάνω, θα αντισταθούμε- είναι απέναντι σε μια επιλογή που πέρα και πάνω από όλα καλεί επιπλέον αυτοκίνητα στο κέντρο της πόλης. Το έχουμε πει και ξαναπεί από την πρώτη στιγμή που, με αφορμή και την αφερεγγυότητα του προηγούμενου εργολάβου, ξαναζωντάνεψε η ιδέα του υπόγειου πάρκινγκ στην πλατεία Ελευθερίας: κάθε έργο, προσωρινό ή μόνιμο, που ενισχύει και ενθαρρύνει τη χρήση του ΙΧ, και δη στο κέντρο, είναι πλέον εγκληματικό.
Στην εποχή της κλιματικής κρίσης, οι χώροι στάθμευσης πρέπει να εξυπηρετούν μια στρατηγική μείωσης της πίεσης του κέντρου από τα ΙΧ και απελευθέρωσης χώρου. Για παράδειγμα, λίγο πιο πέρα από την Πλατεία Ελευθερίας υπάρχει άφθονος χώρος για αυτοκίνητα, εκτός αστικού ιστού, στον χώρο του λιμανιού. Ας τον διεκδικήσει η διοίκηση από τον ΟΛΘ.
Την περίοδο που εκατοντάδες ευρωπαϊκές -και όχι μόνο- πόλεις εξοβελίζουν όλο και περισσότερο το ΙΧ από το κέντρο τους· λίγες εβδομάδες αφότου ο ίδιος ο κ. Ζέρβας εκθείαζε το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας του Δήμου, το οποίο προβλέπει τη μείωση της κυκλοφορίας των ΙΧ στο κέντρο και την ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς· την εποχή που όταν δεν φυσάει Βαρδάρης το κέντρο πνίγεται από τα καυσαέρια και τα αιωρούμενα μικροσωματίδια· τις ίδιες ακριβώς ημέρες που η πόλη υποφέρει από ένα ανεπανάληπτο κυκλοφοριακό πρόβλημα -βοηθούντων του covid-19, του αναξιόπιστου ΟΑΣΘ, των φθινοπωρινών ασφαλτοστρώσεων και των άναρχων φορτοεκφορτώσεων· σε αυτές ακριβώς τις συνθήκες «τέλειας καταιγίδας» η δημοτική αρχή σχεδιάζει να προσκαλέσει στο πολύπαθο κέντρο ακόμη περισσότερα ΙΧ.
Δεν μπορούμε να μένουμε λοιπόν απαθείς όταν αυτή η διοίκηση, ο επικεφαλής της οποίας έλεγε μόλις το καλοκαίρι ότι «Δεν υπάρχει μεγαλύτερο έγκλημα για την πόλη από την καταδίκη της στη στασιμότητα, από τη μόνιμη άρνηση στην εξέλιξή της», σχεδιάζει όχι απλώς τη στασιμότητα της πόλης, αλλά την ίδια την οπισθοδρόμησή της.
Τα πράγματα όμως είναι απλά: αντί να πεταχτεί στον κάλαθο των αχρήστων η αρχιτεκτονική πρόταση που κέρδισε τον διαγωνισμό για την ανάπλαση της πλατείας, η διοίκηση οφείλει να προχωρήσει το συντομότερο στην υλοποίησή της και να ξεχάσει δια παντός τα σχέδια για υπόγειο χώρο στάθμευσης.
Σε ένα πράγμα θα συμφωνήσουμε βέβαια με τη διοίκηση: μέχρι να γίνει το έργο –σε κάθε περίπτωση άνευ υπόγειου πάρκινγκ– οι λαμαρίνες πρέπει να φύγουν. Να φύγουν όμως όχι για να έρθουν κι άλλα αυτοκίνητα στο κέντρο και να σταθμεύσουν στο νεκραναστημένο επίγειο πάρκινγκ, αλλά για να διαμορφωθεί από τις υπηρεσίες του δήμου ένας ελεύθερος κοινόχρηστος χώρος με δέντρα, παρτέρια και υπαίθριους καθιστικούς χώρους, ώστε να αποδοθεί προς χρήση στους κατοίκους της πόλης εντός ολίγων ημερών, όπως ζητάμε επιτακτικά από τον Δεκέμβριο του 2019.
Για να γίνει επιτέλους η Πλατεία Ελευθερίας αντάξια του ονόματός της, για να τιμηθεί η ιστορική μνήμη όπως της αρμόζει, και για να δημιουργηθεί ένας ελεύθερος δημόσιος χώρος με υψηλό πράσινο στο κέντρο της πόλης που μόλις μερικές μέρες πριν κατατάχθηκε, μετά από μεγάλη διεθνή έρευνα, στις πόλεις της Ευρώπης με τη μεγαλύτερη θνησιμότητα λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης και ανεπαρκών χώρων πρασίνου.
Ο λαός της Θεσσαλονίκης πρέπει να αποτρέψει κάθε άλλο σχέδιο προς την αντίθετη κατεύθυνση, συμπεριλαμβανομένου και του υπόγειου πάρκινγκ. Σας καλούμε όλες και όλους για να αγωνιστούμε γι’ αυτό!
Πόλη Ανάποδα – Δύναμη Ανατροπής
