Ο Πίτερ Γουότκινς δεν είναι ιδιαίτερα συμπαθής στους εκφραστές της κυρίαρχης αντίληψης. Ούτε της Ιστορίας αλλά ούτε και του κινηματογράφου. Είναι ένας σκηνοθέτης ο οποίος δεν ασκεί κριτική αλλά εφορμά κατά μέτωπον, κάνει πολεμική. Έτσι δεν είναι τυχαίο πως όταν άρχισε να αναζητά χρηματοδότηση για το μεγάλο εγχείρημα, την «Κομμούνα» («La commune»), ταινία που θα αναφερόταν στα γεγονότα της παρισινής εξέγερσης του 1871, κανείς μεγάλος τηλεοπτικός σταθμός δεν τον βοήθησε. Μάλιστα ο υπεύθυνος χρηματοδοτήσεων του Μπι Μπι Σι αρνούμενος είπε κατά λέξη: «δεν μου αρέσουν οι ταινίες του Γουότκιονς». Τελικά μαζί με τον παραγωγό Πολ Σααντούν (συμπαραγωγός και των ταινιών του Μπέλα Ταρ «Σαταντάγκο» «Αρμονίες του Βερκμάιστερ»), στράφηκαν στο Μουσείο του Ορσί που εκείνη την εποχή ετοίμαζε μια έκθεση για την Παρισινή Κομμούνα και διέθεσε τα απαιτούμενα κεφάλαια.
Ο Γουότκινς κάνει μια ταινία ποταμό, ένα εγχείρημα τεραστίων διαστάσεων και διάρκειας η οποία είναι 345 λεπτά (!).
Η ιστορία μας ξεκινά από το 1870. Οι Πρώσοι του Μπίσμαρκ νικούν το γαλλικό στρατό και η κυβέρνηση καταφεύγει στις Βερσαλλίες. Ο λαός ελέγχει το Παρίσι, διενεργεί εκλογές, νομοθετεί και ελέγχει τη γαλλική πρωτεύουσα. Μετά από δύο μήνες ο στρατός του Μπίσμαρκ μαζί με τους γάλλους κυβερνητικούς επιτίθενται στο λαό. Οι μάχες κράτησαν μία εβδομάδα, γνωστή ως «Ματωμένη Εβδομάδα». Χιλιάδες Κομμουνάροι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά σκοτώνονται στις οδομαχίες, ακόμα περισσότεροι καταδικάζονται, εκτελούνται, φυλακίζονται ή εξορίζονται.
Και τώρα έρχεται η ώρα του Πίτερ Γουότκινς. Μέσα σε μια γιγαντιαία αποθήκη στα εργατικά Παρισινά προάστια (συμπτωματικά εκεί στεγάζονταν τα στούντιο του Ζορζ Μελιές), συγκεντρώνει 200 ερασιτέχνες (μεταξύ τους, πολλοί «άνθρωποι χωρίς χαρτιά» από την Αλγερία, την Τυνησία και το Μαρόκο). Μαζί θα προσπαθήσουν να ανασυνθέσουν τα γεγονότα της Άνοιξης του 1871, της ανόδου και της πτώσης της Παρισινής Κομμούνας. Η ταινία ερευνά αυτή την ξακουστή, σύντομη, ρομαντική μα και τραγική περίοδο, τότε που οι φτωχοί Παριζιάνοι εργάτες εξεγέρθηκαν ενάντια στην αστική Γαλλική Κυβέρνηση η οποία υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το Παρίσι και να εγκατασταθεί στις Βερσαλλίες. Οι δραματικές εξελίξεις «καλύπτονται» από δυο τηλεοπτικά συνεργεία: Η «Εθνική Τηλεόραση των Βερσαλλιών», παρουσιάζει την επίσημη εκδοχή των γεγονότων, η «Κομμούνα TV», μεταφέρει τις απόψεις των επαναστατημένων Κομμουνάρων. Το τολμηρό αριστούργημα του Πίτερ Γουότκινς επαναστατικό σε φόρμα και περιεχόμενο, κινείται ανάμεσα στο παρόν και στο παρελθόν και μας υποχρεώνει να αντιπαρατεθούμε με τις όποιες εκ του ασφαλούς, αντικειμενικές αναγνώσεις της Ιστορίας και να αντιμετωπίσουμε τις αναπόφευκτες αντανακλάσεις της στο σήμερα.
Γιατί αυτή ταινία τώρα;
Την απάντηση στο ερώτημα δίνει ο σκηνοθέτης: «Διανύουμε μια εξαιρετικά ζοφερή περίοδο της ανθρώπινης Ιστορίας. Ο συνδυασμός του μεταμοντέρνου κυνισμού (που αποκλείει κάθε ουμανιστική και κριτική σκέψη από το εκπαιδευτικό σύστημα), της καθαρής απληστίας που εκτρέφει η καταναλωτική κοινωνία και της ανθρωπιστικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής καταστροφής με την μορφή της παγκοσμιοποίησης, αύξησαν δραματικά τις συμφορές και την εκμετάλλευση των ανθρώπων που ανήκουν στον αποκαλούμενο ‘Τρίτο Κόσμο’. Επίσης, ο αποβλακωτικός κομφορμισμός και η προτυποποίηση που προκαλεί η κυριαρχία του οπτικοακουστικού στον πλανήτη, συνεργούν στη δημιουργία ενός κόσμου όπου η ηθική, οι αρχές, η συλλογικότητα και η αφοσίωση (εκτός αυτής προς τον οπορτουνισμό) θεωρούνται ‘παλιομοδίτικα’. Η κατάχρηση και η οικονομική εκμετάλλευση αποτελούν πλέον τον κανόνα (ο οποίος διδάσκεται ακόμα και στα παιδιά). Σ’ έναν κόσμο σαν κι αυτόν, τα γεγονότα του 1871 στο Παρίσι, αντιπροσωπεύουν ακόμα την ιδέα της αφοσίωσης σε έναν αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο, την ανάγκη για μια κάποια μορφή συλλογικής Ουτοπίας – κάτι που ΕΜΕΙΣ χρειαζόμαστε απελπισμένα όπως ο ημιθανής χρειάζεται αίμα. Έτσι γεννήθηκε η σκέψη για ένα φιλμ που θα έδειχνε αυτή την αφοσίωση».
Αναδημοσίευση από την ΕΠΟΧΗ, Επιμέλεια Στράτος Κερσανίδης