Του Γιάννη Γκλαρνέτατζη
Καθώς οι δημοσκοπήσεις εξόδου συνδυάζονται με τη ροή των πρώτων αποτελεσμάτων ξεκαθαρίζει το τοπίο των γερμανικών εκλογών. Από πολλές απόψεις μπορούν να χαρακτηριστούν ιστορικές. Ο θρίαμβος της Μέρκελ είναι τεράστιος και σε συνδυασμό με το όριο αλλά και τα συγκεκριμένα εκλογικά αποτελέσματα (μεγάλο κομμάτι των ψήφων δεν θα εκπροσωπείται) φέρνουν την καγκελάριο στα όρια της μονοκομματικής αυτοδυναμίας πράγμα που έχει συμβεί μόνο μια φορά στην ιστορία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, επί Αντενάουερ το 1957.
Επίσης από τις εκλογές του 1961 και μετά, όταν τα κόμματα που μπήκαν στην Μπούντεσταγκ μειώθηκαν σε τρία, θα είναι η πρώτη φορά που η νέα Βουλή θα έχει λιγότερα κόμματα από την παλιότερη. Αν βέβαια δεν αλλάξει η κατάσταση σχετικά με το οριακό ποσοστό της Εναλλακτικής για τη Γερμανία. Επίσης, ενώ αυξάνει το ποσοστό του δικομματισμού, αλλά και οριακά του δυομισικομματισμού (CDU/CSU + SPD + FDP), εκτινάσσεται και το ποσοστό της αναντιπροσώπευτης ψήφου στο ιστορικό 15,5% (στις περασμένες εκλογές ήταν 6,01% το υψηλότερο από το 1957, ενώ το προηγούμενο μέγιστο ήταν 7,33% το 1953, την πρώτη εκλογική αναμέτρηση που εφαρμόστηκε το όριο του 5%). Βλέπουμε, λοιπόν, πόσο ένας «τεχνικός» όρος διεξαγωγής των εκλογών επηρεάζει τις πολιτικές ισορροπίες. Είναι ακριβώς αυτή η εκτίναξη της αναντιπροσώπευτης ψήφου που επιτρέπει στους Χριστιανοδημοκράτες να πλησιάζουν την απόλυτη πλειοψηφία. Επίσης, οι δείκτες πλουραλισμού (Ουσιαστικός Αριθμός Κομμάτων = 3,77 και Πολυδιάσπαση = 0,73) παρουσιάζουν μικρή κάμψη σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές αλλά παραμένουν πολύ υψηλοί καθώς είναι οι τρίτες υψηλότερες τιμές (μετά το 2009 και το 1949).
Έτσι η CDU/CSU είναι ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού, αλλά πιθανόν θα επιθυμήσει να συγκυβερνήσει ακόμη κι αν δεν θα είναι υποχρεωμένη να το κάνει. Το SPD ανέβηκε αλλά δεν είναι να κάνει και χαρές με το δεύτερο χειρότερο μεταπολεμικό του αποτέλεσμα, ενώ το ερώτημα να θα μπει σε μια κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού δεν απαντιέται εύκολα (αν μπει θα είναι ο μικρός –κι ίσως αχρείαστος– εταίρος, το να μην μπει θα είναι επιλογή σκληρής αντιπολίτευσης κάτι που προφανώς έχει ξεχάσει να κάνει εδώ και δεκαετίες). Πάντως, καθώς αυξήθηκαν κάπως και τα ποσοστά συμμετοχής (73% σε σχέση με το 70,8% του 2009, αλλά πάλι το δεύτερο ιστορικά χαμηλότερο), φαίνεται πως η πλειοψηφία της γερμανικής κοινωνίας προτίμησε τη σιγουριά των παραδοσιακών κομμάτων καθώς μάλλον πιστεύει ότι μέσα στον ορυμαγδό της κρίσης καλύτερες είναι οι δοκιμασμένες λύσεις.
Το FDP μπορεί να κλάψει τη μοίρα του με την ησυχία του. Άλλωστε ο πρωτοφανής αποκλεισμός του από την Μπούντεσταγκ έρχεται μετά από μια σειρά αποτυχίες σε τοπικά κοινοβούλια, ενώ οι επερχόμενες ευρωεκλογές δεν είναι και το καλύτερό του, καθώς εκεί έχει αποκλειστεί τρεις στις επτά φορές, αν και βέβαια τον επόμενο Μάιο η «επαιτεία» χριστιανοδημοκρατικών ψήφων μπορεί να αποδώσει. Η die Linke ίσως να είναι για πρώτη φορά τρίτο κόμμα σε ομοσπονδιακό επίπεδο, αλλά κι αυτηνής πέσαν τα ποσοστά και μάλλον οι περισσότερες χαμένοι ψήφοι της ξαναγύρισαν στο SPD. Κι οι die Grünen χάσαν ψήφους, έχουν όμως τη δυνατότητα να κάνουν την έκπληξη σχηματίζοντας μια μαυροπράσινη κυβέρνηση, αλλά είναι σίγουρο ότι θα το σκεφτούν δυο φορές, μετά το πάθημα του FDP.
Αν έμπαινε στην Μπούντεσταγκ η AfD θα ανήκε ίσως κι αυτή στους νικητές της βραδιάς, αλλά ακόμη κι αν δεν μπει για λίγες ψήφους τα πανηγύρια της είναι δικαιολογημένα. Ο οριακός αποκλεισμός τής επιτρέπει να ελπίζει στο Ευρωκοινοβούλιο και στα Λάντεσταγκ των διαφόρων κρατιδίων. Το αν θα γίνει μόνιμο στοιχείο της γερμανικής πολιτικής ή θα αποδειχτεί φούσκα είναι κάτι που θα δείξει το μέλλον. Οι Πειρατές απ’ ότι φαίνεται δεν τράβηξαν, παρ’ όλο που το ποσοστό τους μάλλον θα είναι υψηλότερο από του 2009. Τέλος θα έχει ενδιαφέρον να δούμε τις ψήφους των πολύ μικρών κομμάτων καθώς, ακόμη κι αν αφαιρέσουμε το 9,5% περίπου που έχουν αθροιστικά AfD και FDP, το υπόλοιπο είναι γύρω στο 6% ποσοστό πολύ υψηλό κι αυτό, που σημαίνει ότι ένα μικρό αλλά μετρήσιμο τμήμα των ψηφοφόρων την «ψάχνουν» προς διάφορες (μάλλον περισσότερο δεξιές) κατευθύνσεις.