Έκκληση προς τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, να ακυρώσει το πρόγραμμα έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων στην Ελληνική Τάφρο, απευθύνουν 100 επιστήμονες και διεθνώς αναγνωρισμένοι επιστημονικοί φορείς και οργανώσεις από την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο.
Σημειώνουν ότι το πρόγραμμα θα έχει ολέθριες επιπτώσεις στο περιβάλλον και τη θαλάσσια ζωή της χώρας, ήδη από το πρώτο κιόλας στάδιο των σεισμικών ερευνών. Σύμφωνα με τοΠαγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF), τα «οικόπεδα», που έχουν παραχωρηθεί ή πρόκειται να παραχωρηθούν σε πετρελαϊκές εταιρείες για την εξόρυξη υδρογονανθράκων, καλύπτουν μεγάλο ποσοστό δύο αναγνωρισμένων παγκοσμίως σημαντικών περιοχών για τα Θαλάσσια Θηλαστικά (ΙΜΜΑ) στην Ελλάδα, της περιοχής «Αρχιπέλαγος του Ιονίου» (κάλυψη του 34% της έκτασης-3.253 τ.χλμ.) και της «Ελληνικής Τάφρου» (κάλυψη του 44% της έκτασης-24.970 τ.χλμ.).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της WWF η Ελληνική Τάφρος είναι περιοχή με τεράστια οικολογική σημασία, καθώς αποτελεί σπίτι για δεκάδες παγκοσμίως σπάνια και ιδιαίτερα ευάλωτα είδη που βρίσκονται υπό καθεστώς προστασίας, όπως είναι οι φυσητήρες, οι ζιφιοί, τα απειλούμενα «κοινά δελφίνια», οι πτεροφάλαινες, οι θαλάσσιες χελώνες και οι μεσογειακές φώκιες Εκτιμάται ότι σε ολόκληρη την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου ζουν μόνο 250 άτομα και η Ελληνική Τάφρος αποτελεί τον μοναδικό γνωστό τόπο αναπαραγωγής τους. Η Ελληνική Τάφρος αποτελεί, επίσης, τη μεγαλύτερη από τις πέντε περιοχές υψηλής πληθυσμιακής πυκνότητας του ευάλωτου ζιφιού (Ziphius cavirostris) στη Μεσόγειο.
Όπως αναφέρεται στην έκκληση, «τα είδη αυτά περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ του Πρωτοκόλλου της Σύμβασης της Βαρκελώνης για τις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης και τη Βιοποικιλότητα στη Μεσόγειο, καθώς και στο Παράρτημα IV της Οδηγίας των Οικοτόπων 92/43/ΕΟΚ. Τα συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτείται να λαμβάνουν αυστηρά μέτρα, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική προστασία αυτών των ειδών. Επίσης, η τεράστια περιβαλλοντική σημασία της Ελληνικής Τάφρου έχει αναγνωριστεί από διεθνείς συμφωνίες, όπως η Συμφωνία για τη Διατήρηση των Κητωδών της Μαύρης Θάλασσας, της Μεσογείου και της Συγκείμενης Ζώνης του Ατλαντικού (ACCOBAMS).
Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν αναγνωριστεί δύο «Σημαντικές Περιοχές για τα Θαλάσσια Θηλαστικά» («Important Marine Mammal Area»), ενώ η ευρύτερη περιοχή της Ελληνικής Τάφρου έχει προταθεί να ανακηρυχθεί Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή. Ωστόσο, μόνο ένα μικρό τμήμα της περιοχής αυτής, κυρίως παράκτιο, έχει συμπεριληφθεί εντός του Δικτύου Natura 2000 έως σήμερα, όπου τα κητώδη όχι μόνο διαθέτουν περιορισμένη παρουσία, αλλά δεν είναι και επαρκώς προστατευμένα. Παρά τη σημασία τους παγκοσμίως, τα κητώδη που βρίσκονται στην Ελληνική Τάφρο αντιμετωπίζουν ήδη μια σειρά από άμεσες και σοβαρές απειλές, όπως ο ανθρωπογενής θόρυβος, (σύμφωνα με μελέτες που έχουν διεξαχθεί στην περιοχή, έχει διαπιστωθεί ο θανατηφόρος αντίκτυπος που έχουν οι στρατιωτικές ασκήσεις με σόναρ στους ζιφιούς), οι συγκρούσεις με πλοία (που απειλούν σοβαρά την επιβίωση του πληθυσμού των φυσητήρων), η αλληλεπίδραση με την αλιεία, η ρύπανση από πλαστικό και η κλιματική αλλαγή».
Με δεδομένες τις παραπάνω απειλές, η WWF τονίζει πως «οι εργασίες έρευνας και εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου, ως μία ακόμη μεγάλη απειλή για τα θαλάσσια θηλαστικά της Ελληνικής Τάφρου, θα αποτελέσουν τη χαριστική βολή για την επιβίωσή τους. «Πληθώρα επιστημονικών στοιχείων καταδεικνύει ότι η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων έχει καταστροφικές επιπτώσεις στα θαλάσσια θηλαστικά καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, αφού τα επηρεάζει αρνητικά με τους εξής τρόπους:
● Προκαλεί ακουστικά – ακόμα και θανατηφόρα – τραύματα στα θαλάσσια θηλαστικά από τον θόρυβο που δημιουργούν τα σεισμικά αεροβόλα κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων έρευνας.
● Εκτοπίζει τα θαλάσσια θηλαστικά από το ενδιαίτημά τους, διαταράσσει τη συμπεριφορά τους και τους προκαλεί έντονο άγχος, λόγω αύξησης του θαλάσσιου θορύβου από τις δραστηριότητες έρευνας και εξόρυξης και της αυξημένης κίνησης των πλοίων.
● Αυξάνει την αέρια και θαλάσσια ρύπανση εξαιτίας των απορριπτόμενων λυμάτων, της αυξημένης κίνησης των πλοίων και της επιχειρησιακής και ατυχηματικής ρύπανσης.
● Δημιουργεί σημαντικό κίνδυνο συγκρούσεων των κητωδών με πλοία, λόγω αυξημένης κίνησης των πλοίων κατά τη διάρκεια κατασκευής των υποδομών εξόρυξης και της μεταφοράς πετρελαίου.
● Προκαλεί φυσική ζημιά στο βένθος και διαταράσσει τους πληθυσμούς θαλάσσιων θηλαστικών στις παράκτιες ή απομακρυσμένες θαλάσσιες περιοχές κατά τη φάση κατασκευής των λιμενικών εγκαταστάσεων, των εξεδρών και των αγωγών».
Υπενθυμίζεται ακόμη πως τα τελευταία χρόνια, οι κυβερνήσεις αρκετών χωρών, όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν λάβει τολμηρές πολιτικές και επενδυτικές αποφάσεις, προκειμένου να ακυρωθούν ή να απαγορευτούν οι δραστηριότητες έρευνας και παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου. «Οι αποφάσεις αυτές λαμβάνονται με βάση, κατά κύριο λόγο, τις ανάγκες που επιτάσσει το γενικότερο κλίμα για την πραγματοποίηση επενδύσεων με στόχο ένα ενεργειακά καθαρό μέλλον που θα αποτελεί βασικό πυλώνα μιας αναπτυσσόμενης, βιώσιμης τουριστικής οικονομίας» σημειώνουν οι επιστήμονες και καλούν την κυβέρνηση να επανεξετάσει τα σχέδια που αφορούν στην εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ελληνική Τάφρο. «Απευθύνουμε έκκληση προκειμένου να ληφθούν άμεσα οι αναγκαίες πρωτοβουλίες για την άμεση προστασία της Ελληνικής Τάφρου και να προχωρήσετε στην ακύρωση όλων των διαδικασιών αδειοδότησης για την πραγματοποίηση εργασιών έρευνας και εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενόψει της οριστικής απαγόρευσής τους στην Ελλάδα» καταλήγει η έκκληση η οποία θα παραμείνει ανοιχτή για υπογραφές από φορείς και επιστήμονες