Έντονες είναι οι αντιδράσεις που έχουν υπάρξει και στον καλλιτεχνικό χώρο της Θεσσαλονίκης, μετά την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος 85, με το οποίο εξισώνονται τα πτυχία των δραματικών σχολών με τα απολυτήρια λυκείου.
Το μεσημέρι της Παρασκευής πραγματοποιήθηκε μαζική παράσταση διαμαρτυρίας από τους σπουδαστές και τις σπουδάστριες της δραματικής σχολής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος αλλά και από εν ενεργεία ηθοποιούς, έξω από το Βασιλικό Θέατρο Θεσσαλονίκης, ενώ σε συνέχεια των αντιδράσεων.
Το βράδυ της Παρασκευής, μετά την ολοκλήρωση της παράστασης του Γιώργου Καπουτζίδη «όποιος θέλει να χωρίσει, να σηκώσει το χέρι του», σπουδαστές της Δραματικής Σχολής του ΚΘΒΕ ανέβηκαν στη σκηνή, έχοντας στο πλευρό τους τον θίασο της παράστασης και διάβασαν κείμενο διαμαρτυρίας κατά του επίμαχου Προεδρικού Διατάγματος.
Αναλυτικά το κείμενο των σπουδαστών/ τριων της Δραματικής Σχολής του ΚΘΒΕ:
«Στην ελισσαβετιανή εποχή οι ηθοποιοί θεωρούνταν και πληρώνονταν ως απλοί “τεχνίτες”. Άξιοι συνεχιστές των Τυδώρ, η ελληνική κυβέρνηση μάς επιστρέφει σε δεδομένα μεσαίωνα…
Στις 17/12/22 υπεγράφη προεδρικό διάταγμα (85/22 ΦΕΚ 232/17-12-22), βάσει του οποίου το πτυχίο όλων των δημόσιων, ημιδημόσιων και ιδιωτικών καλλιτεχνικών σχολών εξισώνεται με το απολυτήριο του Λυκείου, ενώ αναφέρεται ξεκάθαρα στο ΦΕΚ ως “μεταλυκειακή φοίτηση”!
Με το σκάνδαλο Λιγνάδη το 2021 ανοίγει ο ασκός του Αιόλου και ξεκινά μια συζήτηση για τις παθογένειες του θεατρικού χώρου σε επαγγελματικό και φοιτητικό επίπεδο. Το καλοκαίρι του 2022 ο Υφυπουργός Πολιτισμού κ. Γιατρομανωλάκης προεξαγγέλλει την συγκρότηση διυπουργικών ομάδων με στόχο τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Με πρωτοβουλία του Εθνικού Θεάτρου, συστήνεται τον Νοέμβριο του 2022 διημερίδα με θέμα “Δυσλειτουργίες και Προοπτικές” των δραματικών σχολών.
Με τα δεδομένα αυτά, μας φαίνεται αδιανόητη η υπογραφή του εν λόγω προεδρικού διατάγματος καταρχήν, κι ακόμα χειρότερη η απουσία του ίδιου του Υπουργείου Πολιτισμού (στο οποίο και υπαγόμαστε) από τους υπογράφοντες.
Η απόφαση αυτή καθιστά το πτυχίο μας διακοσμητικό, ένα “απολυτήριο Λυκείου” πάνω στο απολυτήριο Λυκείου, πάει ακόμα πιο πίσω τη συζήτηση που προϋπήρχε για την παροχή βασικής μέριμνας στους σπουδαστές των δραματικών σχολών (μειωμένο κόμιστρο, σίτιση, στέγαση) και μας στερεί τη δυνατότητα μετεκπαίδευσης.
Επιπλέον, ανοίγει τις πόρτες για ενδεχόμενη υποβάθμιση των επαγγελματικών απολαβών μας με την πρόφαση του “ανειδίκευτου εργάτη”, σε μια περίοδο μάλιστα που το κόστος ζωής ολοένα κι αυξάνεται, και η φτωχοποίηση των κατώτερων στρωμάτων ολοένα και εντείνεται.
Παίρνουμε θέση και απαιτούμε το Υπουργείο Πολιτισμού να παρέμβει για την κατάργηση του προεδρικού διατάγματος 85. Στηρίζουμε την κατάληψη και τις δράσεις που οργανώνουν οι σπουδαστές του Εθνικού Θεάτρου, απέχουμε από τα μαθήματα της σχολής.
Καλούμε σπουδάστριες και σπουδαστές , καθηγήτριες και καθηγητές, κι όποιον άλλον θέλει να στηρίξει, σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο Βασιλικό Θέατρο (δίπλα στον Λευκό Πύργο) αύριο, Παρασκευή 23/12/22 στη 1:00 μ.μ.
Σπουδάστριες και σπουδαστές του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος».
Ανακοίνωση για το θέμα έχει εκδώσει και το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών:
“Με πραγματική έκπληξη και τεράστια αγανάκτηση, πληροφορηθήκαμε για την – με υπογραφή της ΠτΔ, Κατερίνας Σακελλαροπούλου – έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος 85 με ημερομηνία 17/12, σύμφωνα με το οποίο ΟΛΟΙ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ οι απόφοιτοι των «ανώτερων» δραματικών σχολών & σχολών χορού και κινηματογράφου κατατάσσονται στην κατηγορία εργαζομένων ΔΕ. Ουσιαστικά αλλά και τυπικά πλέον με την υπογραφή της ανώτατης πολιτειακής αρχής, όλοι οι καλλιτέχνες των παραστατικών τεχνών εξισώνονται με απόφοιτους λυκείου, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τα εργασιακά τους δικαιώματα, πέρα από την καταφανέστατη ηθική, καλλιτεχνική και επαγγελματική τους απαξίωση! Οι καλλιτέχνες, λοιπόν, είναι απλοί εμπειροτέχνες που έχουν ολοκληρώσει μόνο την δωδεκαετή δημόσια εκπαίδευση στην Ελλάδα! Πρόκειται για την επίσημη ταφόπλακα στις σχεδόν τριαντακονταετείς διεκδικήσεις των καλλιτεχνών να αναβαθμίσουν τις σπουδές τους και να αναγνωρίσουν τα επαγγελματικά τους δικαιώματα.
Μάλιστα, το συγκεκριμένο Π.Δ. παραβιάζει κατάφωρα και αυτές ακόμα τις διατάξεις του Ν. 1158/81 ”Περί οργανώσεως και διοικήσεως σχολών Ανωτέρας Καλλιτεχνικής Εκπαιδεύσεως κλπ.” (ΦΕΚ 127 /Α / 81) και του Π.Δ. 370/83 ”Κανονισμός οργάνωσης και λειτουργίας Ανωτέρων Σχολών Δραματικής Τέχνης (Τμ. Υποκριτικής” (ΦΕΚ 130 /Α / 83), σύμφωνα με τα οποία «η καλλιτεχνική εκπαίδευση ανήκει στην ΑΝΩΤΕΡΗ βαθμίδα εκπαίδευσης».
Είναι γεγονός ότι από το 2003 και έπειτα η ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης, μετά από Ευρωπαϊκή οδηγία, καταργήθηκε στην Ελλάδα (οπότε και τα τριετούς φοίτησης Τ.Ε.Ι. μετατράπηκαν σε τετραετούς φοίτησης ΑΤΕΙ). Όμως, για τους αποφοίτους των καλλιτεχνικών σχολών έως το 2003, ακριβώς λόγω των προβλέψεων των παραπάνω νομοθετημάτων, ίσχυε η δυνατότητα ισοτίμησης των σπουδών τους μέσω ΙΤΕ, αρχικά, και ΕΟΠΕΠ έπειτα, με ΤΕΙ, άρα την κατάταξή τους σε εργαζόμενους ΤΕ.
Έκτοτε, όμως, στην Ελλάδα, τη χώρα που περηφανεύεται διεθνώς πως είναι «το λίκνο του Πολιτισμού» και ιδιαιτέρως του θεάτρου, το ίδιο το Κράτος έχει σκοπίμως δημιουργήσει ένα καφκικό θεσμικό κενό, όπου δεν προβλέπεται και δεν υπάρχει καμία διάθεση για δημιουργία Ανώτατης βαθμίδας εκπαίδευσης για τις Παραστατικές Τέχνες, με παράλληλη λύση για το ζήτημα της διαβάθμισης των σπουδών των χιλιάδων αποφοίτων από το 2003 έως και τη δημιουργία αυτής της βαθμίδας.
Την ίδια στιγμή, ήδη από το 1981 έως και σήμερα:
το Υπουργείο Πολιτισμού – στο οποίο υπάγονται οι «ανώτερες» καλλιτεχνικές σχολές – ως εποπτεύων φορέας, τις αδειοδοτεί και τις ελέγχει,
οι υποψήφιοι δίνουν εισαγωγικές εξετάσεις σε διορισμένη από το Υπουργείο καλλιτεχνική επιτροπή
μετά την εισαγωγή τους σπουδάζουν για τρία ολόκληρα έτη με ένα υπερεντατικό πρόγραμμα σπουδών τουλάχιστον 8 ωρών την ημέρα για κάθε μέρα της εβδομάδας
στο τέλος των σπουδών τους για να πάρουν τα διπλώματά τους – τα οποία μάλιστα φέρουν την στρογγυλή σφραγίδα της Ελληνικής Δημοκρατίας (μέσω του ΥΠΠΟΑ) – δίνουν και πάλι εξετάσεις σε άλλη επιτροπή, επίσης διορισμένη από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Σημειώνουμε, μάλιστα, πως για να γίνει δεκτός ο υποψήφιος στις εισαγωγικές εξετάσεις πρέπει να καταθέσει ως δικαιολογητικό το Απολυτήριο του Λυκείου!
ΚΙ ΟΜΩΣ…!!!
Από τις 17/12, βάσει αυτού του Προεδρικού Διατάγματος, όλα αυτά δεν σημαίνουν ΤΙΠΟΤΑ. Τριετείς, εξειδικευμένες σπουδές σημαίνουν απλά ότι ο διπλωματούχος του ΥΠΠΟΑ καλλιτέχνης είναι απόφοιτος Λυκείου. Κανένας διαχωρισμός ούτε για τους αποφοίτους έως το 2003, που με νόμους του Κράτους ήταν εργαζόμενοι ΤΕ! Οι διπλωματούχοι καλλιτέχνες συλλήβδην είμαστε το ίδιο με αποφοίτους Λυκείου που είτε δεν έχουν καμία περαιτέρω εξειδίκευση, είτε παρακολούθησαν περιστασιακά, κάποια μαθήματα ή σεμινάρια ενός τυχαίου, τοπικού εργαστηρίου θεατρικού παιχνιδιού, σχεδίου ή μπαλέτου!
Προς αποφυγή οποιασδήποτε παρανόησης, πάγιο αίτημά μας η δημιουργία Πανεπιστημιακής Σχολής Παραστατικών Τεχνών, στα πρότυπα της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, όπου ΕΠΙΣΗΣ οι καλλιτέχνες δεν εισάγονται με πανελλήνιες εξετάσεις μεν, δεν αποκλείονται όμως και από την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, τα πτυχία τους αναγνωρίζονται και το πρόγραμμα σπουδών τους είναι εναρμονισμένο και σε απόλυτη σύνδεση με το πρόγραμμα του Θεωρητικού τμήματος Ιστορίας και Θεωρίας της Τέχνης της ίδιας σχολής.
Δυστυχώς, είμαστε η μοναδική χώρα, στην οποία έχει εδραιωθεί αυτή η πρακτική. Η μη αναγνώριση των διπλωμάτων μας, και κυρίως η διαιώνιση αυτής της άνισης και άδικης μεταχείρισης, σημαίνει κυρίως, ότι επειδή ακριβώς ισοδυναμούν με απολυτήριο Λυκείου, οι ηθοποιοί, δεν μπορούμε να κάνουμε μεταπτυχιακά στην ειδικότητά μας, όσοι είμαστε κάτοχοι master ή PhD ξένων πανεπιστημίων (που μας δέχτηκαν είτε λόγω παράλληλης απόκτησης πτυχίου άλλου γνωστικού αντικειμένου, είτε αναγνωρίζοντας τη χαώδη ελληνική πραγματικότητα), όταν επιστρέψουμε στην Ελλάδα, αυτά δεν αναγνωρίζονται, ότι στον ΟΑΕΔ επιδοτούμαστε αναλογικά λιγότερο, ότι εν τέλει οι εργασιακές μας απολαβές είναι μειωμένες.
Δεν θεωρούμε τυχαίο το ότι το προεδρικό διάταγμα αυτό υπογράφηκε μόλις ένα μήνα μετά από την κατάπτυστη & συντεχνιακή ανακοίνωση της Κοσμητείας ΦΛΣ του ΕΚΠΑ για το τμήμα Θεατρικών Σπουδών, που έβαλε κατά του κλάδου των ηθοποιών εξισώνοντάς μας κι εκείνη με αποφοίτους Λυκείου. Δεν θεωρούμε τυχαίο ότι εδώ και χρόνια μερίδα θεατρολόγων έχει προσβάλλει στο ΣτΕ την ΚΥΑ που εξασφάλιζε την ισοτίμηση έως το 2003 (η δημοσίευση της απόφασης εκκρεμεί παραπάνω από έναν χρόνο). Δεν θεωρούμε τυχαία, επίσης, την κατάργηση των καλλιτεχνικών μαθημάτων και μουσικής από τα σχολεία το 2020. Την ίδια στιγμή, βεβαίως, που όλο το ενδιάμεσο διάστημα οι νόμοι του Υπουργείου Παιδείας δίνουν «δωράκια» στα κολέγια και τους επιχειρηματικούς ομίλους στους οποίους ανήκουν.
Πρόκειται για μια συνολική και στοχευμένη απαξίωση του Πολιτισμού, των Τεχνών και των επαγγελματιών καλλιτεχνών. Για μια λυσσαλέα αντεργατική επίθεση στα δικαιώματα και την καλλιτεχνική μας υπόσταση.
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ:
– Άμεση ανάκληση του ΠΔ 85
– Καμία διακινδύνευση για τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων καλλιτεχνικών σχολών ως το 2003, είτε για όσες θέσεις έχουν ήδη προκηρυχθεί και πληρωθεί, είτε για αυτές που θα προκηρυχθούν στο μέλλον
– Επιτέλους, εδώ και τώρα, ίδρυση Πανεπιστημίου Παραστατικών Τεχνών & οριστική λύση στο ζήτημα της διαβάθμισης των σπουδών από το 2003 ώς και την ίδρυσή του.
Καλούμε τα συναρμόδια Υπουργεία Εργασίας, Παιδείας και Πολιτισμού να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να σταματήσουν να μας εμπαίζουν τόσα χρόνια.
Καλούμε το ΕΚΠΑ να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να διεκδικήσει μαζί μας τη δημιουργία μιας σχολής στο πρότυπο της ΑΣΚΤ. Δυστυχώς, έως σήμερα δεν το έχει πράξει. Αν πράγματι ενδιαφέρεται για την επιστημονικότητα στο αντικείμενο του θεάτρου, είναι χρέος του να απαντήσει στο ερώτημα γιατί υποτιμά τόσο την καλλιτεχνική εκπαίδευση, ενώ ταυτόχρονα θεωρεί ότι μπορεί να την αξιολογεί θεωρητικά, δυνάμει μιας θεωρητικής κατάρτισης εντελώς αποδεσμευμένης από την πρακτική. Καλούμε τέλος την Κοσμητεία να απέχει από τοποθετήσεις που προσβάλουν συλλήβδην έναν επαγγελματικό κλάδο, ο οποίος μάλιστα αποτελεί και το αντικείμενο της μελέτης των αποφοίτων της.
Θα αντισταθούμε στην επίθεση που δεχόμαστε και θα αγωνιστούμε μέχρι να ικανοποιηθεί το δίκαιο αίτημά μας!
Καλούμε όλους τους σπουδαστές καλλιτεχνικών σχολών να συστρατευθούν μαζί μας στις κινητοποιήσεις που οργανώνουμε για το επόμενο διάστημα.
Δηλώνουμε σε όλους τους πολιτειακούς παράγοντες πως θα μας βρουν απέναντί τους σε όσες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις επιλέξουν να παρακολουθήσουν στο προσεχές διάστημα.
ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΗ,
Οι απόφοιτοι Λυκείου ΗΘΟΠΟΙΟΙ”.
