Στην ίδια απόφαση που είχαν πάρει ακριβώς πριν ένα χρόνο και χωρίς να έχει προηγηθεί αυτοψία του χώρου κατέληξαν τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου στην συζήτηση για την ανάδειξη των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου. Το ΚΑΣ παρά τις αντιδράσεις του Συλλόγου των Αρχαιολόγων, φορέων κομμάτων και πολιτών αποφάσισαν να αποσπαστούν τα αρχαία στο Βενιζέλου και να επανατοποθετηθούν στην συνέχεια.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ στη συζήτηση παρουσιάστηκαν έξι πιθανές λύσεις για την ανάδειξη των αρχαιοτήτων που βρέθηκαν στον σταθμό κατά τη διάρκεια των εργασιών για την κατασκευή των σταθμών λύσεις που δεν απομακρύνονταν διόλου από την υπουργική απόφαση του τότε Υπουργού Πολιτισμού Κ. Τζαβάρα η οποία προέβλεπε την απόσπαση των αρχαιοτήτων, την μεταφορά τους πιθανότατα στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά. Από την πρώτη στιγμή στην απόφαση αυτή πριν περίπου ένα χρόνο αντιτάχθηκαν ο Σύλλογος Αρχαιολόγων το ΤΕΕ, το ΑΠΘ και οργανώσεις όπως ο ΣΥΡΙΖΑ οι οποίοι πρότειναν εναλλακτικές λύσεις που προέβλεπαν τον επανασχεδιασμό του σταθμού στην Βενιζέλου με την διατήρηση των αρχαιοτήτων στο φυσικό τους περιβάλλον.
Παρ`όλα αυτά αυτά οι εισηγητές των αρμόδιων διευθύνσεων όσο και η οριακή πλειοψηφία των μελών του ΚΑΣ τάχθηκαν υπέρ του συνδυασμού των δύο λύσεων (μεταφορά των αρχαιοτήτων και επανατοποθέτηση) . Εκτός από τις έξι προτάσεις στην συζήτηση τέθηκε το ζήτηση της διεξαγωγής αυτοψίας και η αναζήτηση δεύτερης γνώμης που όμως δεν υπερίσχυσαν.
Από την πλευρά του Δήμου Θεσσαλονίκης ο οποίος έχει προσφύγει στο ΣΤΕ κατά της αρχικής απόφασης απόσπασης παραβρέθηκε ο Δήμαρχος της πόλης Γ. Μπουτάρης ο οποίος τάχθηκε υπέρ της διατήρησης των αρχαιοτήτων στο χώρο του σταθμού με την δημιουργία ενός αρχαιολογικού πάρκου στο κέντρο της πόλης, πεζοδρομήσεις και αναπλάσεις που θα περιλαμβάνει, μαζί με τα μνημεία του σταθμού, και τα υφιστάμενα της περιοχής, όπως το Μπεζεστένι, το Αλκαζάρ, η Πλατεία Διοικητηρίου, ο ‘Αγιος Δημήτριος, η εκκλησία της Αχειροποιήτου και η Παναγία των Χαλκέων. Να υπενθυμίσουμε ότι η εκδίκαση της υπόθεσης της προσφυγής εκ μέρους του Δήμου έχει πάρει αναβολή για τις 5 Μάρτη.
Η Αττικό Μετρό τόνισε από την πλευρά της ότι η κατάσταση του μετρό βρίσκεται στο κόκκινο και πρότεινε λύση με διατήρηση των αρχαιοτήτων σε ποσοστό 85%, πρόταση που δεν φάνηκε να γίνεται αποδεκτή. Εκ μέρους του ΣΕΑ, τοποθετήθηκε η Δέσποινα Κουτσούμπα, που μίλησε μεταξύ άλλων για έναν ανοιχτό αρχαιολογικό χώρο, στον οποίο θα έχουν πρόσβαση όλοι και όχι μόνον οι επιβάτες του μετρό, καθώς και στην ανάγκη ύπαρξης μιας διεπιστημονικής επιτροπής που θα μελετά τις προτάσεις μία-μία και σταδιακά. Σύμφωνα με πληροφορίες κάποια μέλη του ΚΑΣ μίλησαν για αναξιοπιστία της Αττικό Μετρό καθώς η τελευταία δεν παρουσίασε τα πράγματα όπως ήταν εξαρχής ενώ κάποια μέλη του ΚΑΣ ζήτησαν την δεύτερη γνώμη ειδικών.
Η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟΑ Λ. Μενδώνη έκανε λόγο για μεγάλη εκμετάλλευση του θέματος τόσο σε πολιτικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο, αλλά και στην ανάγκη να μην υπάρξει άλλη καθυστέρηση, που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υλοποίηση του έργου. των αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν στο Σταθμό Βενιζέλου στο ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης.
Αρνητική στάση διατηρούσαν οι αρχαιολόγοι εδώ και καιρό σχετικά με το πλαίσιο της συζήτησης που διεξήχθη χθες στο ΚΑΣ τονίζοντας ότι αυτή θα γινόταν χωρίς να έχει προηγηθεί αυτόψία, χωρίς τα μέλη του ΚΑΣ να έχουν ίδια αντίληψη των αρχαιοτήτων για των οποίων την τύχη καλούνται να διαχειριστούν.
“Οποιαδήποτε απόφαση και αν τελικά βγει από το ΚΑΣ θεωρούμε ότι δεν λαμβάνει υπόψη την απόφαση του ΣΤΕ που τόνιζε την ανάγκη να εξαντληθούν όλες οι δυνατές λύσεις για μη απόσπαση των αρχαιοτήτων. Δεν είναι δυνατό επίσης τα μέλη του ΚΑΣ να αποφασίζουν για την τύχη των αρχαιοτήτων χωρίς να έχουν επισκεφθεί τον χώρο” τόνιζε χθες ο αρχαιολόγος και πρώην μέλος της Τοπικής Επιτροπής Κ. Μακεδονίας του ΣΕΑ Γ. Καρλιάμπας
Θεσσαλονίκη -Ανοιχτή Πόλη: Αποφασίζουν χωρίς καν να έχουν επισκεφθεί τον χώρο με τις αρχαιότητες στο μετρό
Την ανάγκη αυτοψίας του χώρου από τα μέλη του ΚΑΣ επεσήμανε πριν λίγες μέρες και η δημοτική παράταξη “Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη” με ανακοίνωσή της εκφράζοντας τις σοβαρές επιφυλάξεις της σχετικά με τη χθεσινή συζήτηση.
“ Η απαίτηση της πόλης, όπως εκφράστηκε όλο αυτό το διάστημα, είναι η ουσιαστική επανεξέταση του ζητήματος από μηδενική βάση, κάτι που δικαιώθηκε, ουσιαστικά, με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας” σημείωνε ακόμη η Θεσσαλονίκη – Ανοιχτή Πόλη προσθέτοντας: .
“Θεωρούμε ότι πρώτα απ’ όλα πρέπει να ανακληθεί η απόφαση Τζαβάρα και να εφαρμοστεί στην πράξη η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας: «…η Διοίκηση όφειλε πριν από την έγκριση οποιασδήποτε υλικής επέμβασης επί του συγκεκριμένου μνημείου να ερευνήσει πλήρως δια των αρμοδίων επιστημονικών συμβουλίων και με βάση τεχνικές μελέτες τη δυνατότητα διατήρησης των αρχαιοτήτων στη θέση στην οποία αποκαλύφθηκαν, διασφαλίζοντας έτσι στο ακέραιο την αυθεντικότητά τους εν ανάγκη και με την επιβολή όρων για τον επανασχεδιασμό της τεχνικής μελέτης του σταθμού στη συγκεκριμένη θέση».
Η ενδεχόμενη λήψη οποιασδήποτε απόφασης από το ΚΑΣ στη συνεδρίασή του της 28-01-2014 κατά την άποψη μας δεν είναι σύμφωνη με την κατεύθυνση του ΣτΕ, αλλά αποτελεί έμμεση εφαρμογή της «απόφασης Τζαβάρα».” ανέφερε μεταξύ άλλων η δημοτική παράταξη δηλώνοντας ότι“Η δημοτική κίνηση «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη», οι συλλογικότητες της πόλης, οι επιστημονικοί φορείς και οι μεμονωμένοι πολίτες που συνταχθήκαμε στην υπεράσπιση των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου με κεντρικό σύνθημα ΚΑΙ ΜΕΤΡΟ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΑ δεν θα σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε μέχρι την τελική μας δικαίωση”
ΣΕΑ: Ένας χρόνος χαμένος για την αξιοποίηση του βυζαντινού σταυροδρομιού στο σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης
Για μεγάλη καθυστέρηση σχετικά με το ζήτημα ανάδειξης των αρχαιοτήτων έκανε λόγο σε ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων πριν λίγο καιρό τονίζοντας ότι παρά το γεγονός «Πέρασε ήδη ένας χρόνος από την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης Κ. Τζαβάρα για τη μεταφορά του μνημείου, παρά τις διεθνείς αντιδράσεις και τις προτάσεις για συνύπαρξη αρχαιοτήτων και σταθμού, το Υπουργείο Πολιτισμού αρνήθηκε πεισματικά να επανεισάγει το θέμα στο ΚΑΣ και η Αττικό Mετρό Α.Ε. αρνήθηκε επίσης πεισματικά να προχωρήσει σε εναλλακτικές μελέτες.»
Ο ΣΕΑ σημείωνε ακόμη ότι «Επέτρεψαν στον εργολάβο να απολύσει όλο το προσωπικό, αντί να προχωρήσει η ανασκαφή του χώρου και οι διερευνητικές τομές στα κατώτερα στρώματα, που θα έδιναν πολύτιμα στοιχεία για να εκπονηθεί μια σοβαρή μελέτη ανασχεδιασμού του σταθμού. Έκλεισαν το σκάμμα στη Βενιζέλου, τη στιγμή που υπήρχε ενδιαφέρον επιστημόνων από όλο τον κόσμο, αλλά και πολλών πολιτών, Ελλήνων και αλλοδαπών για να επισκεφτούν το μοναδικό μνημείο. Συνέχισαν να ρίχνουν το βάρος των καθυστερήσεων του ΜΕΤΡΟ στις αρχαιότητες και σε όσους αγωνίζονταν να τις προστατεύσουν, την ίδια στιγμή που, ενώ μπορούσαν (όπως αποδεικνύεται και από την ίδια την απόφαση του ΣτΕ), δεν προχώρησαν για περισσότερο από ένα χρόνο σε καμία ενέργεια!»
Ο ΣΕΑ πρότεινε τότε να ξεκινήσουν και πάλι οι αρχαιολογικές εργασίες στο Σταθμό Βενιζέλου με ολοκλήρωση της ανασκαφής στο βυζαντινό μνημείο και διερευνητικές τομές στα υποκείμενα στρώματα, ώστε να βοηθηθεί η εξεύρεση της βέλτιστης λύσης προστασίας των αρχαιοτήτων. Επίσης δήλωνε ότι ο χώρος του Σταθμού Βενιζέλου πρέπει να καταστεί επισκέψιμος σε συγκεκριμένες μέρες και ώρες, κάτι που θα προβάλλει διεθνώς την Θεσσαλονίκη, ενώ ταυτόχρονα θα αναζωογονήσει την κίνηση στην περιοχή και θα ανακουφίσει τους παρακείμενους καταστηματάρχες.