Στους ιατρικούς φακέλους του Ψυχιατρείου γράφεται η συνέχεια καθημερινών ιστοριών με πρωταγωνιστές άνεργους και ανθρώπους που έχουν χρέη και καταρρέουν από το βάρος υποχρεώσεων, τις οποίες αδυνατούν να εκπληρώσουν, όπως το να σπουδάσουν τα παιδιά τους.
Του Κωστή Κεκελιάδη
Στο α’ τμήμα βραχείας νοσηλείας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης οι γιατροί ξαναδιάβασαν το ιστορικό των ασθενών που οδηγήθηκαν εκεί εκούσια ή ακούσια από το Δεκέμβριο του 2009 μέχρι τον αντίστοιχο μήνα του 2010. Κατέγραψαν περιπτώσεις στις οποίες οι εισαγωγές ανθρώπων στο ΨΝΘ λόγω ψυχικών διαταραχών έχουν συγκεκριμένο κοινωνικό πρόσημο: άνεργοι και φτωχοί, σχεδόν κατά κανόνα απόφοιτοι γυμνασίου.
Ο αριθμός των περιπτώσεων που εντοπίστηκαν είναι μικρός, αλλά οι ψυχίατροι στην έρευνά τους σημειώνουν πως για πρώτη φορά από αναδρομική μελέτη ιατρικών ιστορικών προκύπτει σύνδεση οικονομικής κρίσης και ψυχικής διαταραχής, όπως δήλωσαν αυθόρμητα οι ίδιοι οι ασθενείς ή τα συγγενικά τους πρόσωπα. Αναλύθηκαν 261 περιστατικά νοσηλευομένων, από τους οποίους οι 132 ανέφεραν ότι εμφάνισαν διαταραχές ύστερα από ψυχοπιεστικά γεγονότα και οι δώδεκα περιέγραψαν ως τέτοια αμιγώς τα οικονομικά τους προβλήματα. Ο αριθμός ανθρώπων με ψυχικές διαταραχές που αποδίδονται σε οικονομικές δυσκολίες εκτιμάται ότι είναι μεγαλύτερος, αφού πρέπει να υπολογιστεί ότι λειτουργούν άλλα τέσσερα ισοδύναμα τμήματα βραχείας νοσηλείας στο ΨΝΘ, ψυχιατρικές κλινικές σε γενικά νοσοκομεία αλλά και οι παραλείψεις στη συμπλήρωση των σχετικών στοιχείων κατά τις επείγουσες εισαγωγές ασθενών.
Όπως προκύπτει από την έρευνα, όλοι -εκτός από έναν- είναι άνεργοι. Είτε δεν δούλεψαν ποτέ είτε ήταν ελεύθεροι επαγγελματίες και μισθωτοί.
Τα προβλήματα που δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν μεταξύ άλλων αφορούν: αδυναμία να χρηματοδοτήσουν τις σπουδές των παιδιών τους, χρέη σε τράπεζες, απώλεια οικονομικής βοήθειας από συγγενείς, έλλειψη θέρμανσης, εξάρτηση από αλκοόλ και τζόγο, κίνδυνος να χάσουν το σπίτι τους. Οι έξι από τους δώδεκα δεν είχαν προηγούμενο ιατρικό ιστορικό με ψυχικές διαταραχές, ενώ από όσους είχαν νοσηλευτεί στο παρελθόν οι τέσσερις πέρασαν μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς υποτροπή, η οποία όμως εκδηλώθηκε ύστερα από απώλεια της εργασίας τους και οικονομικά προβλήματα.
Απόπειρες αυτοκτονίας
Οι διαγνώσεις είναι κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, σχιζοφρένεια και ψύχωση. Οι επτά έχουν κάνει κάποια στιγμή στο παρελθόν απόπειρα αυτοκτονίας. «Από τη μελέτη του υλικού φαίνεται ότι η φτώχεια και η ανεργία καθίστανται οξέα ψυχοπιεστικά γεγονότα», επισημαίνουν οι ψυχίατροι, «που επηρεάζουν εξίσου άνδρες και γυναίκες, κυρίως έγγαμους με χαμηλό μορφωτικό και κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, μεταξύ 40 και 60 ετών, οι οποίοι ζουν στη Θεσσαλονίκη. Η δυσμενής οικονομική συγκυρία δημιουργεί ένα πλαίσιο ευνοϊκό για την εκδήλωση ψυχικών διαταραχών είτε για πρώτη φορά είτε ως υποτροπή μακροχρόνιας ψυχικής νόσου».
Στην έρευνα παρατίθενται συγκριτικά ιστορικά στοιχεία, από τα οποία προκύπτει ότι σε περιόδους οικονομικής ύφεσης παρουσιάζουν έξαρση οι ψυχικές διαταραχές και οι απόπειρες αυτοκτονίας. Αναφέρεται το παράδειγμα της Μ. Βρετανίας, όπου την περίοδο του θατσερισμού τα ποσοστά κρουσμάτων κατάθλιψης στον πληθυσμό ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, ενώ στη Σερβία το 30% του πληθυσμού εμφανίζεται να έχει προβλήματα με εξαρτησιογόνες ουσίες.
Για την έρευνα και την επεξεργασία των στοιχείων, που παρουσιάστηκαν στο 1ο συνέδριο «βιοψυχοκοινωνικής προσέγγισης στην ιατρική περίθαλψη», εργάστηκαν οι ψυχίατροι του α’ τμήματος βραχείας νοσηλείας του ΨΝΘ Δημήτρης Σκαραγκάς, Αγγελική Ματθαιοπούλου, Θεοχάρης Δούρας, Ειρήνα Ίδα, Γεωργία Λέκκα, Ζωή Νασίκα και Ανδρόνικος Γκατσώνης.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Θεσσαλονίκη