Μάλλον κανείς δεν εκπλήσσεται πλέον από το γεγονός ότι ένας ακόμα γύπας (συγκεκριμένα Μαυρόγυπας) ακρωτηριάστηκε από ανεμογεννήτρια που έχει εγκατασταθεί στη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (ΣΠΠ) «Κοιλάδα Φιλιούρη» του Έβρου, όπως αναφέρεται στις 15 Μάϊου στο Δελτίο Τύπου της η Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης (ΕΠΒΘ), στελέχη της οποίας εντόπισαν το ανεπανόρθωτα τραυματισμένο πουλί.
Λόγω της λανθασμένης χωροθέτησης των ανεμογεννητριών στη Θράκη που ξεκίνησε ήδη από τις αρχές του 2000, βλέπουμε ότι σωρευτικά οι επιπτώσεις τους στα πουλιά είναι πολύ σοβαρές, μάλιστα λόγω της μεγάλης συσσώρευσης των ανεμογεννητριών οι επιπτώσεις καταγράφονται ακόμη και σε περιοχές που στο παρελθόν είχαν αξιολογηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες ως χαμηλού ρίσκου. Έπειτα και από αυτό το περιστατικό, στη Θράκη δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια λαθών, η χωροθέτηση των ανεμογεννητριών πρέπει να γίνεται με γνώμονα την προστασία αυτών των πουλιών» δήλωνε με αφορμή το τελευταίο περιστατικό ακρωτηριασμού μαυρόγυπα ο Λευτέρης Καψάλης, επιστημονικός συνεργάτης της Εταιρείας Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης.
«Γενικότερα στην Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά «Κοιλάδα Φιλιούρη», μια περιοχή που τακτικά χρησιμοποιούν οι γύπες για αναζήτηση τροφής λόγω της εκτατικής κτηνοτροφίας που ακόμη είναι ζωντανή στην περιοχή, είναι εγκατεστημένες οι περισσότερες από τις συνολικά 265 ανεμογεννήτριες του Έβρου και της Ροδόπης. Μάλιστα σε αυτή την περιοχή έχουν καταγραφεί τα περισσότερα περιστατικά προσκρούσεων, ενώ παρακολουθώντας τις αιτήσεις για αδειοδότηση υπάρχει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για εγκατάσταση ανεμογεννητριών, που αν εγκατασταθούν θα αυξήσουν τις ήδη πολύ σοβαρές επιπτώσεις στα προστατευόμενα αρπακτικά πουλιά και γύπες» τόνισε η ΕΠΒΘ.
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία διερωτάται έτσι: «ποιος θα το έλεγε, όμως, στους επιστήμονες που πριν από περισσότερα από 30 χρόνια ξεκίνησαν το πρωτοπόρο και μακροβιότερο πρόγραμμα διατήρησης για απειλούμενο αρπακτικό στην Ελλάδα, το πρόγραμμα του Μαυρόγυπα στο Δάσος της Δαδιάς, ότι εν έτει 2023 η «πράσινη» ανάπτυξη θα αποτελούσε τόσο σοβαρή απειλή για το συγκεκριμένο είδος;»
Όπως αναφέρει ακόμη τα εισαγωγικά στο «πράσινη» δεν είναι λάθος: «αυτό που έχει συμβεί και συνεχίζει να συμβαίνει με την ανάπτυξη των ανεμογεννητριών στη Θράκη ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ μία πράσινη δραστηριότητα. Η σωρευτική ζημιά που προκαλείται στη βιοποικιλότητα και συγκεκριμένα στα σπάνια αρπακτικά της περιοχής υπερβαίνει κατά πολύ το όποιο περιβαλλοντικό όφελος σε ενέργεια από ΑΠΕ. Το γεγονός αυτό από μόνο του θα έπρεπε να επαρκεί για να σταματήσει ΑΜΕΣΑ οποιαδήποτε διαδικασία αδειοδότησης νέων ανεμογεννητριών εντός και πλησίον των προστατευόμενων περιοχών για τα πουλιά στη Θράκη, αφού η επιβάρυνση και η προκαλούμενη βλάβη στο φυσικό περιβάλλον είναι εμφανέστατη ακόμη και μόνο από αυτό το μικρό ποσοστό της πληροφορίας που έρχεται στο φως – και αυτό από τυχαίους παράγοντες, όπως το γεγονός ότι το ανεπανόρθωτα τραυματισμένο πουλί έφερε δορυφορικό πομπό».
Η Ορνιθολογική εταιρεία τονίζει ακόμη ότι δεν υπάρχει πλέον δικαιολογία για τη διοίκηση ότι δεν υπήρχαν επιστημονικά δεδομένα για να απαγορευτεί η εγκατάσταση ανεμογεννητριών στις προστατευόμενες περιοχές της Θράκης
«Η αδειοδότηση νέων ανεμογεννητριών και η ανοχή στην προβληματική λειτουργία ήδη εγκατεστημένων Αιολικών Σταθμών στις προστατευόμενες περιοχές αποτελεί συνειδητή επιλογή περιβαλλοντικής υποβάθμισης» σημειώνει μεταξύ άλλων υπενθυμίζοντας ότι πλέον η ραγδαία αύξηση των χρησιμοποιούμενων δορυφορικών πομπών σε γύπες προσφέρει απλόχερα στη διοίκηση όλη την τεκμηρίωση που είναι αναγκαία για την προστασία των απειλούμενων αυτών ειδών: τόσο στην εργασία χαρτογράφησης ευαισθησίας για τον Μαυρόγυπα, όσο και στη χαρτογράφηση ευαισθησίας για το Όρνιο, που πραγματοποιήθηκε από το Πρόγραμμα LIFE IP 4 NATURA, η θέση του Αιολικού Σταθμού «ΜΑΝΔΡΑ» στον οποίο ακρωτηριάστηκε ο Μαυρόγυπας βρίσκεται εντός ζώνης κρίσιμης – υψηλής ευαισθησίας για τη διατήρηση των δύο ειδών..
Η Ορνιθολογική Εταιρεία αναφέρει ότι από τη στιγμή που η διοίκηση, μέσω του αρμόδιου Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δηλώνει και δεσμεύεται με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΔΦΠΒ/68086/2149 «Εθνικό Σχέδιο Δράσης (ΕΣΔ) για τα πτωματοφάγα είδη ορνιθοπανίδας Γυπαετό (Gypaetus barbatus), Όρνιο (Gyps fulvus) και Μαυρόγυπα (Aegypius monachus) στην Ελλάδα» για τη βέλτιστη δυνατή προστασία του Μαυρόγυπα και του Όρνιου, δεν έχει παρά να εφαρμόσει χωρίς χρονοτριβή τις προβλέψεις του ΕΣΔ για τον δραστικό περιορισμό των επιπτώσεων από την ανάπτυξη ανεμογεννητριών:
- Καμία νέα αδειοδότηση ΑΣΠΗΕ στις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (περιοχές Natura 2000) και Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Θράκης και εντός των κρίσιμων ενδιαιτημάτων των απειλούμενων γυπών και αρπακτικών.
- Μόνιμη παύση λειτουργίας των επικίνδυνων ανεμογεννητριών, στις οποίες έχουν καταγραφεί περιστατικά πρόσκρουσης γυπών και αρπακτικών.
- Παύση λειτουργίας των ανεμογεννητριών σε συνθήκες κακοκαιρίας, ομίχλης και χαμηλής νέφωσης.
- Επιστράτευση ειδικών επιστημόνων (και όχι τυφλή εμπιστοσύνη στα «αυτοματοποιημένα συστήματα») από τις εταιρείες που θα εργάζονται στο πεδίο και θα ειδοποιούν έγκαιρα για παύση της λειτουργίας των ανεμογεννητριών σε περίπτωση προσέγγισης πουλιών.
«Ασφαλώς η εφαρμογή ακόμα και όλων των παραπάνω μέτρων δε θα αποκαταστήσει τους βιότοπους των αρπακτικών που έχουν καταληφθεί από τους αιολικούς σταθμούς, αλλά τουλάχιστον θα περιορίσει σημαντικά τη βλάβη στους πληθυσμούς τους και θα δώσει έστω μία αίσθηση ότι κατά την ανάπτυξη των ΑΠΕ λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και άλλες παράμετροι πέρα από τη μεγιστοποίηση του επιχειρηματικού οικονομικού οφέλους» καταλήγει στην ανακοίνωσή της.
