Η πανδημία παρουσιάστηκε σαν μια μεγάλη ευκαιρία για τους κυβερνώντες στη Χιλή, σαν την μοναδική ευκαιρία για να καταφέρουν ότι δεν κατάφερε η πιο βάρβαρη καταστολή επί 5 μήνες: να βγάλουν τον κόσμο από τους δρόμους, να παραλύσουν αυτήν την τεράστια κοινωνική έκρηξη. Αλλά μια τέτοια εξέγερση δεν σβήνει όταν σβήσουν οι φλόγες, όπως μάλλον πίστεψε ο Πινιέιρα που, από την πρώτη νύχτα του υποχρεωτικού εγκλεισμού -ελέω κορονοϊού- των κατοίκων, έσπευσε να βάλει το στρατό να πλύνει την Πλατεία της Αξιοπρέπειας* να σβήσει τα σύμβολα της εξέγερσης και να φωτογραφηθεί ο ίδιος, ως άλλος κατακτητής, στο κέντρο της άδειας πλατείας (χειρονομία τόσο προκλητική στο συμβολισμό της που ακόμα και τα αστικά κόμματα που ήταν ενάντια στην εξέγερση την κατέκριναν).
Της Ε.Μ -Αναδημοσίευση από την κολεκτίβα «Το Παγκάκι»
Στις 18 Απρίλη συμπληρώνονται 6 μήνες από την αρχή της εξέγερσης. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δε μιλούν πια για την εξέγερση, συμπεριφέρονται σαν να μην υπήρξε. Και πολλοί από μας, εν μέσω κορονοϊού, θα αναρωτιόμαστε τι απέγιναν αυτά τα εξεγερμένα πλήθη που μόλις ένα-δύο μήνες πριν κατέκλυζαν τους δρόμους και τις πλατείες της Χιλής.
Η απάντηση έρχεται από τους ίδιους: «Η πανδημία δεν θα μας κάμψει. Ανοίγει για μας ένα καινούργιο μέτωπο, είναι αλήθεια, αλλά η εξέγερση δημιούργησε τέτοιους δεσμούς ανάμεσά μας που νιώθουμε δυνατοί να ριχτούμε και σε αυτή τη μάχη…. Αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να είμαστε στο δρόμο και στις πλατείες αλλά η εξέγερση έχει πολλά πρόσωπα και τους δικούς της τόπους και δημιουργεί και δικούς της καινούργιους τρόπους. Οι ομάδες έχουν μεταφέρει τις δράσεις τους στις γειτονιές που ζουν, και οργανώνουν την αντίσταση μαζί με τις τοπικές λαϊκές συνελεύσεις (Asambleas Populares Territoriales)**. Τα μέτωπα τώρα είναι δύο: αγώνας ενάντια στην κυβέρνηση και στήριξη του λαού στον αγώνα ενάντια στον κορωνοϊό στις γειτονιές» λέει ένα μέλος του Συντονιστικού Τοπικών Συνελεύσεων (Coordinadora de Asambleas Territoriales: https://www.facebook.com/asambleasterritorialesCAT/)
*Η κεντρική πλατεία του Σαντιάγκο, η Plaza Italia, το σημείο μηδέν των διαδηλώσεων, που μετονομάστηκε από τους εξεγερμένους σε Plaza de Dignidad, Πλατεία της Αξιοπρέπειας
**Asambleas Populares Territoriales: Λαϊκές Εδαφικές Συνελεύσεις. Τα κινήματα στην Λ.Α. επιμένουν πολύ στον όρο territorio και territorialidad (έδαφος, εδαφικότητα) γιατί θεωρούν σημαντικό τον έλεγχο του εδάφους που ζουν μέσα από την δημιουργία παράλληλων δομών εξουσίας. Είναι μια μεγάλη συζήτηση, δυστυχώς όμως στα ελληνικά το «εδαφικές συνελεύσεις» δεν σημαίνει πολλά, γι’ αυτό επέλεξα να το μεταφράσω «τοπικές συνελεύσεις»
Κίνημα Υγεία σε Αντίσταση (Movimiento Salud en Resistencia – MRS):
https://www.facebook.com/MovimientoSaludenResistencia/
Ίσως θυμόμαστε από φωτογραφίες στο διαδίκτυο ομάδες νέων, τις μέρες της εξέγερσης, με αυτοσχέδιες ασπίδες και στολές που έφεραν σαν διακριτικό έναν κόκκινο σταυρό. Οι ομάδες πρώτων βοηθειών του κινήματος: γιατροί, φοιτητές και φοιτήτριες ιατρικής, νοσηλευτές, εθελοντές στην πρώτη γραμμή για μήνες, φροντίζοντας τους τραυματισμένους, μοιράζοντας υλικά προστασίας, συμμετέχοντας στην εξέγερση, εξεγερμένοι και οι ίδιοι.
Αυτό που ξεκίνησε στις 18 Οκτώβρη σαν μια ομάδα αγνώστων που αυτοσχεδιάζοντας οργανώθηκαν επί τόπου, στο δρόμο, για να προσφέρουν πρώτες βοήθειες στον εξεγερμένο λαό, εξελίχτηκε σε ένα πολυδιάστατο και στρατευμένο κίνημα για το δικαίωμα στην υγεία και στην αξιοπρέπεια
Και σήμερα μπαίνει ξανά στην πρώτη γραμμή της μάχης ενάντια στον κορονοϊό δημιουργώντας μαζί με τις τοπικές λαϊκές συνελεύσεις παράλληλες δομές υγείας:
Καμπάνια Ο Λαός φροντίζει το Λαό
Η «Καμπάνια Ο Λαός Φροντίζει το Λαό», γεννήθηκε για να δώσει απάντηση στα επείγοντα προβλήματα που έφερε η πανδημία του κορονοϊού.
Με κεντρικό σύνθημα «Οι στρατιωτικοί δεν είναι η θεραπεία – Καραντίνα Αυτοδιαχειριζόμενη», το Κίνημα Υγεία σε Αντίσταση (MSR) σχεδίασε και έβαλε σε πράξη αυτήν την πολυεπίπεδη καμπάνια που έχει σα στόχο «μία απάντηση, τεχνική, κοινωνική και πολιτική απέναντι στην πανδημία: να ενημερώσει τους πληθυσμούς των γειτονιών, να στήσει ένα δίχτυ πρόληψης που θα ελαχιστοποιήσει τις συνέπειες της ασθένειας στις κοινότητες των λαϊκών γειτονιών και να δυναμώσει τις σχέσεις με τους κατοίκους και τις οργανώσεις τους».
Γι΄ αυτό και η Καμπάνια ξετυλίγεται στις γειτονιές από μπριγάδες του MSR σε συνεργασία με τις Επιτροπές Υγείας της κάθε γειτονιάς και την αντίστοιχη λαϊκή τοπική συνέλευση.
Η Καμπάνια ξεκίνησε από τη συνοικία της Granja στα μέσα του Μάρτη.
Η Maria Jose, μέλος της λαϊκής τοπικής συνέλευσης η οποία συμμετείχε στο σχεδιασμό και την προετοιμασία εξηγεί: «η όλη επιχείρηση είχε μία φάση προετοιμασίας: από τη λαϊκή συνέλευση διαλέξαμε ένα τμήμα της συνοικίας, σχεδιάσαμε διαδρομές και η Επιτροπή Υγείας της συνέλευσης έκανε μία αναγνώριση της σύνθεσης του πληθυσμού, σημείωσε δηλαδή σε ποια σπίτια ζουν άνθρωποι που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για να δοθεί σε αυτά προτεραιότητα. Έγινε μια δουλειά συστηματικής χαρτογράφησης και ενημέρωσης, έτσι όταν οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες των MRS ήρθαν, εμείς ήδη είχαμε πληροφορήσει τον κόσμο, είχαμε εντοπίσει τις προτεραιότητες και είχαμε κλείσει ραντεβού για τις μπριγάδες των MRS…. Οι επισκέψεις είναι εξατομικευμένες και τηρούνται όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας…. Αυτή η προκαταρκτική δουλειά βοήθησε στο να είναι αποτελεσματική η ενημέρωση από τις μπριγάδες…. Είναι ένα πολιτικό καθήκον των συνελεύσεων να αντιμετωπίσουν, σε επίπεδο πρόληψης, τον κορονοϊό οργανωμένα, να προωθήσουν την αυτοργάνωση του λαού και στην υγεία, να χτίσουν δομές και εργαλεία λαϊκής εδαφικής εξουσίας».
«Ένας από τους πολιτικούς μας στόχους είναι να χτυπήσουμε την έλλειψη πληροφόρησης από την κυβέρνηση ή την παραπληροφόρηση που σκορπίζει φόβο και πανικό και μας κάνει άβουλους…
…Το αίτημα για μια υγεία με αξιοπρέπεια ήταν μέρος του αγώνα από την πρώτη στιγμή της κοινωνικής έκρηξης που δεν θα σταματήσει εξ αιτίας της πανδημίας. Η πραγματικότητα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι η απειλή του κορωνοϊού, ένα διαλυμένο, ανύπαρκτο για το λαό, σύστημα υγείας και ο στρατός στους δρόμους για να επιβάλλει τη σιωπή και την τόσο βολική για την κυβέρνηση απαγόρευση κυκλοφορίας… Όμως οι γειτονιές είναι δικές μας, είναι το έδαφος που θα χτίσουμε άλλες κοινωνικές σχέσεις, μη καπιταλιστικές…» λέει ένα μέλος των MSR.
Η Καμπάνια Ο Λαός Φροντίζει το Λαό αγκαλιάστηκε από τον πληθυσμό στις γειτονιές. Από τη μία γιατί οι θεσμικές δομές σε οποιαδήποτε μορφή τους (κρατική, περιφερειακή, δημοτική) είναι παντελώς απούσες στις λαϊκές γειτονιές σε επίπεδο καθημερινότητας και πολύ περισσότερο σε επίπεδο υγείας. Και από την άλλη γιατί η εμπειρία της εξέγερσης έχει δημιουργήσει ισχυρούς δεσμούς εμπιστοσύνης ανάμεσα στον κόσμο και τις οργανώσεις της «πρώτης γραμμής».
Η Καμπάνια συνεχίζει και σε άλλες συνοικίες, πλουτίζοντας την εμπειρία της και προσαρμοζόμενη στις καινούργιες συνθήκες που δημιουργούνται όσο προχωράει η επιδημία. Αλλά και στις καινούργιες δυνατότητες που δημιουργεί το κίνημα:
Επιτροπές Έκτακτης Ανάγκης και Προστασίας: μια πρωτοβουλία για την παραγωγή υλικών προστασίας
Ξεκίνησαν περίπου 100 άνθρωποι την περασμένη εβδομάδα στην Αντοφαγκάστα. Γιατροί, επαγγελματίες χημικοί, δάσκαλοι και καθηγητές, φοιτητές πήραν την πρωτοβουλία να βρουν τα μέσα και τους πόρους για την παραγωγή μασκών, οινοπνεύματος και αντισηπτικών. Μέσα σε λίγες μέρες οι επιτροπές πολλαπλασιάστηκαν σε όλη τη χώρα, πλαισιώθηκαν από εκατοντάδες άλλους και από δεκάδες συνδικαλιστικές οργανώσεις βάσης οι οποίες, καταγγέλλοντας τη σιωπή των κεντρικών συνδικάτων, αποφάσισαν να παρέχουν τους απαραίτητους πόρους και υλικά.
«Η αυτοοργάνωση είναι επιτακτική ανάγκη, ακριβώς τώρα! Απέναντι στη διάλυση των ζωών μας από την κυβέρνηση και τους μεγαλοεπιχειρηματίες που μας απολύουν, κλέβουν τις συντάξεις μας και κερδοσκοπούν με τις ζωές μας, πρέπει εμείς, χωρίς να πάψουμε να διεκδικούμε, να βάλουμε μπροστά όλα τα μέσα για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία. Πρέπει να πάρουμε τη μοίρα μας στα χέρια μας, είναι ζήτημα ζωής και θανάτου και γίνεται όλο και πιο επιτακτικό!» λέει ένας εργαζόμενος από το συνδικάτο ανθρακωρύχων Minera Guanaco, που συμμετέχει στην πρωτοβουλία.
Οι μάσκες και τα αντισηπτικά θα κατευθύνονται τόσο στους εργαζόμενους σε περιφερειακά νοσοκομεία που δουλεύουν χωρίς προστασία όσο και στον πληθυσμό των barrios (των λαϊκών συνοικιών) μέσω των Επιτροπών Υγείας των λαϊκών συνελεύσεων.
«Είναι επιτακτικά αναγκαίο να το κάνουμε, πάνω απ’ όλα τώρα που από τις 8 Απρίλη έγινε υποχρεωτική η μάσκα στα μέσα μαζικής μετακίνησης. Το πρόστιμο ξεκινάει από 5.000 πέσος. Για μια φορά ακόμα η εργατική φτωχή τάξη χτυπιέται από την κυβέρνηση. Εδώ δεν προμηθεύουν με μάσκες τα νοσοκομεία και βάζουν πρόστιμα στον κόσμο εάν δεν φοράει μάσκα…» λέει στη συνέντευξη τύπου μία φοιτήτρια που συμμετέχει στην Επιτροπή.
«Είναι μεγάλο παράδειγμα να θέσουμε την παραγωγή στις ανάγκες υγείας του λαού» λέει μία εργαζόμενη της ανακτημένης αυτοδιαχειριζόμενης επιχείρησης MadyGraft που μαζί με φοιτητές και καθηγητές της Τεχνικής Σχολής του Σαν Μαρτίν, μετέτρεψαν ένα μέρος του εργοστασίου σε εργαστήρι παραγωγής αντισηπτικών και μασκών.. «Ένα παράδειγμα για να μας κάνει να σκεφτούμε ότι όλη η γραμμή παραγωγής πρέπει να μπει κάτω από εργατικό έλεγχο και να παράγονται εκείνα που χρειάζονται οι από κάτω και όχι εκείνα που φέρνουν κέρδη στους επιχειρηματίες…»
Η PRIMERA LINEA ξανά στην πρώτη γραμμή
Τους είπαν βάνδαλους, τους είπαν λούμπεν, χουλιγκάνους, αντικοινωνικά στοιχεία που πυροδοτούν τη βία. Ο λόγος για την Primera Linea (Πρώτη Γραμμή). Όλους και όλες εκείνες που βλέπαμε (στα θεαματικά πλάνα που προτιμάνε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης) με αυτοσχέδιες ασπίδες να περιφρουρούν τις διαδηλώσεις της εξέγερσης στο Σαντιάγκο, να συγκρατούν τη βία της καταστολής, να προστατεύουν τους «πίσω από την πρώτη γραμμή»… Και εκείνους και εκείνες που δεν βλέπαμε: που οργανωμένα -αυτοοργανωμένα- κατέγραφαν την καταστολή, μετέδιδαν μέσα από πειρατικούς ραδιοσταθμούς το τι συνέβαινε, περιέθαλπταν τους τραυματισμένους, ετοίμαζαν το συλλογικό φαγητό, έτρεχαν και έπιαναν τα δακρυγόνα και τα έσβηναν μέσα σε κουβάδες με νερό, οργάνωναν την προστασία των διαδηλωτών, εμψύχωναν τους διαδηλωτές βάζοντας μουσική….… Το να μιλήσουμε για την Primera Linea, ως πολυεπίπεδο φαινόμενο αυτοοργάνωσης σε συνθήκες μάχης (γιατί συνθήκες μάχης έζησε η εξέγερση στη Χιλή), είναι σχεδόν αδύνατον. Αυτή η εμπειρία αξίζει να μελετηθεί από όλα τα κινήματα και να μην εξαντληθεί σε λίγες, περιγραφικές, γραμμές…. Αξίζει να μάθουμε από αυτήν.
Αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι και οι οργανώσεις τους που προέκυψαν από την εξέγερση, αυτές οι ίδιες οργανώσεις που μετράνε νεκρούς, τραυματισμένους και φυλακισμένους, μπαίνουν σήμερα ξανά στην πρώτη γραμμή στην μάχη αναχαίτισης του κορονοϊού στις λαϊκές συνοικίες και τις poblaciones***
Με ένα ανακοινωθέν που μπορείτε να δείτε εδώ (στα ισπανικά δυστυχώς): http://revistadefrente.cl/comunicado-de-alianza-de-grupos-de-la-primera-linea-sobre-situacion-por-coronavirus/ πολλές από τις οργανώσεις της Primera Linea μιλάνε για τα καινούργια καθήκοντα στους καιρούς του κορονοϊού:
«Επειδή η σημαία μας είναι ο αγώνας για την προστασία του λαού… επειδή έχουμε συναίσθηση της σκληρότητας που κορονοϊού, κάνουμε μία έκκληση για συλλογική φροντίδα απέναντι στην πανδημία…
!Μας χρειαζόμαστε υγιείς για να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε!…
… Σαν Πρώτη Γραμμή η αποστολή μας είναι να φροντίζουμε τους άλλους και δεν θα υπάρξει τώρα εξαίρεση. Δεν αφήνουμε τον αγώνα, ο διαδηλώσεις δεν θα σταματήσουν! Από τα σπίτια μας θα συνεχίσουν να ηχούν οι κατσαρόλες και όσο έχουμε φωνή θα συνεχίσουμε να κραυγάζουμε για μια χώρα και μια ζωή με Αξιοπρέπεια!»
Όμως ο αγώνας γι’ αυτούς, της πρώτης γραμμής, δεν είναι μόνο ανακοινωθέντα και λόγια. Αλλά πράξεις πραγματικές, δράσεις με πραγματικό αντίκτυπο στη ζωή των καθημερινών ανθρώπων. Δεν θα πολυλογήσω σε αυτό, υπάρχουν δύο μικρά βίντεο που μιλάνε καλύτερα από τα λόγια μου.
Δυστυχώς δεν μπορώ να τα υποτιτλίσω (ιδέα δεν έχω πώς γίνεται) μεταφέρω όμως εδώ την ιδέα τους, τη δράση τους και λίγα από τα λόγια τους:
Η κυβέρνηση αποφάσισε να απολυμαίνει μόνο τη γραμμή 1 του μετρό. Αυτήν που πάει στα πλούσια προάστεια….. Οι οργανώσεις της Primera Linea, χωρίς να σταματήσουν να διεκδικούν τα αυτονόητα, μπαίνουν και απολυμαίνουν, δυο βδομάδες τώρα, όλες τις γραμμές του μετρό που πάνε στα λαϊκά προάστια….
«Όσο ο λαός είναι εκτεθειμένος στον κορονοϊό και εξακολουθεί να βγαίνει -από ανάγκη- στους δρόμους, εμείς θα συνεισφέρουμε το λιθαράκι μας για να αποφύγουμε τη μετάδοση και την εξάπλωση της μετάδοσης… γιατί μόνο ο λαός βοηθάει το λαό….»
«Αυτή η κυβέρνηση, όπως και όλες οι προηγούμενες δεν πήραν κανένα μέτρο για την υγεία του λαού και τώρα κηρύσσουν επιλεκτικά καραντίνα σε μερικές πλούσιες συνοικίες. Να μην ξεχνάμε, είναι οι από κάτω που έχουν νεκρούς, δεν είναι οι από πάνω. Για τους από κάτω μόνο καταστολή για να αποφύγουν να συνεχίσουμε την Εξέγερση….»
«Θα ξαναγυρίσουμε στους δρόμους ενάντια σε όλα αυτά, αυτό ο κόσμος δεν θα το ξεχάσει, ποτέ δε θα ξεχάσουμε ότι προσέλαβαν τώρα και άλλους μπάτσους, ότι αγόρασαν και άλλες αύρες αντί να αγοράσουν αναπνευστήρες, κρεβάτια, αντί να εκπαιδεύσουν παραπάνω ιατρικό προσωπικό… Ποτέ δε θα ξεχάσουμε αυτό που κάνουν στο λαό…»
«…στην Πλατεία της Αξιοπρέπειας το πρώτο καθήκον μας ήταν να αντισταθούμε και να προστατεύουμε τον κόσμο για να μπορεί να διαδηλώσει. Κι όπως και κει δε φοβόμασταν αν θα πεθάνουμε ούτε και τώρα φοβόμαστε μη μολυνθούμε ή πεθάνουμε, δεν θα φοβηθούμε έναν ιό, συνεχίζουμε να στηρίζουμε το λαό και να τον υπερασπιζόμαστε από όποιον εχθρό…»
«…οι εργαζόμενοι των λαϊκών συνοικιών πρέπει να πάνε να δουλέψουν, βγαίνουν από τα σπίτια τους γιατί πρέπει να βγουν, αν μείνουν μέσα για να μην πεθάνουν από τον κορονοϊό θα πεθάνουν από την πείνα… και εμείς εδώ βοηθάμε να αντέξουν, για να μπορέσουμε σε κανα-δυο μήνες, όταν τελειώσει όλο αυτό, να γυρίσουμε όλοι μαζί στους δρόμους…»
«Εδώ ο αγώνας συνεχίζεται και πάντα θα συνεχίζεται μάγκες… αγωνιστείτε αγωνιστείτε, αντισταθείτε… και καταλάβετε ότι το νόημα της Πρώτης Γραμμής δεν είναι μόνο να αντιστέκεται στην αστυνομία για να διαδηλώνει ο κόσμος, κι αυτό εδώ είναι αντίσταση… η απόδειξη ότι εμείς είμαστε η στήριξη και ο Στρατός του Λαού….»
«Ο αγώνας συνεχίζεται, ως το τέλος! Ώσπου να νικήσουμε ή ώσπου να πεθάνουμε!»