Σαν σήμερα, στις 12 Ιουλίου του 1904 έρχεται στη ζωή, ένας από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες της Λατινικής Αμερικής. Ο Νεφταλί Ρικάρντο Μπασοάλτο, γνωστός στην υφήλιο με τ’ όνομα Πάμπλο Νερούντα, μεγάλωσε στο Παράλ της Χιλής. Ο θάνατος της μητέρας του, σημάδεψε την δεκάχρονη καρδιά του και τον ώθησε να δημοσιεύσει το πρώτο του ποίημα την ίδια εποχή . Ωστόσο, για να μη στεναχωρήσει τον πατέρα του, τα δημοσίευσε με λογοτεχνικό ψευδώνυμο. Στα δώδεκα του γνώρισε την φημισμένη ποιήτρια Γκαμπιέλα Μιστράλ, που τον έφερε σε επαφή με σπουδαίους κύκλους διανοουμένων, οι οποίοι συνέβαλαν αποφασιστικά στην πνευματική και πολιτική του συγκρότηση.
Στην εφηβική του ηλικία είχε ασπαστεί τον αναρχισμό και είχε μάλιστα μεταφράσει έργα του Πιοτρ Κροπότκιν, ενώ εξέδωσε την πρώτη του ποιητική του συλλογή το 1923. Επέλεξε για βιοπορισμό την διπλωματική καριέρα, και έτσι το 1927 διορίστηκε επίτιμος πρόξενος στη Βιρμανία και το 1933 στο Μπουένος Άιρες, όπου γνώρισε τον Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα. Το 1934 μεταβαίνει στη Βαρκελώνη και στη συνέχεια στη Μαδρίτη. Η διπλωματική του καριέρα τερματίζεται όμως απότομα και αναπάντεχα από τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο. Οι φρικαλεότητες που αντίκρισε τον σημάδεψαν βαθιά. Η εκτέλεση του Λόρκα τον συγκλόνισε.
Το ξέσπασμα του Β’ ΠΠ τον βρήκε στο Μεξικό. Η ηρωική αντίσταση των κατοίκων του Λένινγκραντ τον ενέπνευσε. Το 1943 ξαναγυρίζει στην Χιλή και στις εκλογές του 1945 εκλέγεται γερουσιαστής με το Κομμουνιστικό Κόμμα. Όταν το τελευταίο αναγκάζεται λίγο καιρό αργότερα να περάσει στην παρανομία, ο Νερούντα υποχρεώνεται να κρυφτεί. Αυτά τα δύσκολα χρόνια, είναι τα χρόνια έμπνευσης και συγγραφής του περίφημου Κάντο Χενεράλ, του επικό Γενικού Άσματος, ίσως του σπουδαιότερου ποιήματος που γράφτηκε στην Αμερικανική ήπειρο. Ο Νερούντα τιμήθηκε με το βραβείο Λένιν για την Ειρήνη, το 1953, και το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, το 1971. Στην Ελλάδα έγινε γνωστός μέσω των εξαιρετικών μεταφράσεων του έργου του από την πολύ καλή του φίλη, Δανάη Στρατηγοπούλου. Ο μεγάλος αυτός λογοτέχνης και ποιητής των “άθλιων ψυχών” της φτωχής Αμερικής πέθανε το 1973 στο Σαντιάγο, λίγες ημέρες μετά την ανατροπή της σοσιαλιστικής κυβέρνησης Αλιέντε από τον στρατηγό Πινοσέτ. Η κηδεία του αποτέλεσε την πρώτη δημόσια διαμαρτυρία εναντίον του τυράννου Πινοσέτ, και εκείνος ως απάντησh απαγόρευσε όλα του τα έργα. Ο Νερούντα έμεινε στην ιστορία ως ένας απαράμιλλα λυρικός ποιητής που εξύμνησε την αγάπη και τα πανανθρώπινα αιτήματα της ισότητας και της αλληλεγγύης.
Επιμέλεια: Τάσος Ξένος