Ρεπορτάζ: Σταυρούλα Πουλημένη
Την έντονη διαμαρτυρία τους εκφράζουν κάτοικοι που χρησιμοποιούν τον Προαστιακό Θεσσαλονίκη-Λάρισα (και αντίστροφα) για την κατάργηση δρομολογίων, έτσι όπως ανακοινώθηκαν από την HELLENIC TRAIN από τις 16/12/2023. Οι κάτοικοι, πολλοί-ες από τους οποίους χρησιμοποιούν το τρένο για λόγους εργασίας (εκτιμάται ότι συνολικά 300-400 το χρησιμοποιούν καθημερινά και στις δύο κατευθύνσεις), έχουν στείλει την επιστολή διαμαρτυρίας στην εταιρεία, στους βουλευτές και στους δημάρχους των Δήμων των τεσσάρων νομών από τους οποίους διέρχεται ο Προαστιακός, δηλώνοντας ότι με την κατάργηση των δρομολογίων πλήττεται το βασικό κοινωνικό αγαθό της μετακίνησης των πολιτών.
«Επειδή ίσως η πιο σημαντική κάλυψη ανάγκης που επιτελεί, είναι οι μετακινήσεις από και προς την εργασία μας και με τις σημερινές ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες ανεύρεσης εργασίας, αναρωτιόμαστε γιατί ο σχεδιασμός αυτός να μην λαμβάνει υπ’ όψη τις ανάγκες τους ώστε να διευκολύνονται, αλλά αντίθετα να μπαίνουν εμπόδια ακόμη και για τη διατήρηση της εργασίας» σημειώνουν μεταξύ άλλων 33 κάτοικοι που υπογράφουν την επιστολή, θέτοντας τα βασικότερα ζητήματα που προκύπτουν από τις αλλαγές των δρομολογίων που εφαρμόστηκαν από τις 16/12/2023:
– Η κατάργηση του απογευματινού δρομολογίου από Θεσσαλονίκη στις 16:22 για το οποίο ζητούν την άμεση επαναφορά του.
-Το μεγάλο κενό δρομολογίων 2,5 ωρών που δημιουργείται από Θεσσαλονίκη, μεταξύ των 15:00 και 17:30, δηλαδή στη χρονική ζώνη επιστροφής του 80% των εργαζομένων.
– Ο συνεχώς μειούμενος αριθμός καθημερινών δρομολογίων σε 8, από 11 που ήταν μέχρι τον Μάϊο του 2022, δηλαδή πριν την εισαγωγή του «Βέλους».
Από την αλλαγή στα δρομολόγια προκύπτει η αυξανόμενη αδυναμία κάλυψης αναγκών μετακίνησης εργαζομένων, σύμφωνα με τα βασικά ωράρια εργασίας.
Όπως αναφέρεται συγκεκριμένα στις επιστολές τους προς την εταιρεία, τους βουλευτές και τους δημάρχους, με τα ισχύοντα δρομολόγια του Προαστιακού και έως την 15/12/2023, το πρώτο πρωινό δρομολόγιο από τη Λάρισα έφθανε στη Θεσσαλονίκη στις 07:15 το πρωί. Αυτό το δρομολόγιο ιδιαίτερα είναι καθημερινά γεμάτο και χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο και σχεδόν αποκλειστικά από εργαζόμενους που εκκινούν από τη Λάρισα και τους 10 ενδιάμεσους σταθμούς. Ο μεγαλύτερος όγκος αυτών στη συνέχεια μοιράζεται και κατεβαίνει στο σταθμό της Σίνδου και της Θεσσαλονίκης. Αποτελείται, όπως επισημαίνουν στην επιστολή, απ’ όλο το φάσμα εργαζομένων που εργάζονται σε εταιρείες κατασκευών και υπηρεσιών, ΜΕΤΡΟ, νοσοκομεία, σχολεία, πανεπιστήμια, δημόσιες υπηρεσίες, ελεύθεροι επαγγελματίες κ.ά. Στη συνέχεια με τη χρήση κυρίως των λεωφορείων του ΟΑΣΘ, υπολογίζεται ότι χρειάζονται από 40′ έως 50′ επιπλέον χρόνο ανάλογα της απόστασης, της συχνότητας των δρομολογίων και της αναμονής σε αυτά, για να φθάσουν στην εργασία τους περίπου στις 08:00. Σημειώνεται ότι αμέσως το επόμενο δρομολόγιο φθάνει στη Θεσσαλονίκη στις 08:45, οπότε δύναται να είναι κάποιος στην εργασία του περίπου στις 09:30.
Γίνεται εύκολα αντιληπτό για τους χρήστες του Προαστιακού ότι για την πρωινή ζώνη αιχμής μετακινήσεων, υπάρχει μόνο ένα δρομολόγιο που εξυπηρετεί εργαζόμενους και στο οποίο μόνο με ωράρια, 08:00’-16:00’ και 08:30’-16:30’, καλύπτονται πλήρως από τον υφιστάμενο σχεδιασμό και αριθμό δρομολογίων του προαστιακού. Επιπλέον, προκύπτει πρόβλημα και για την επιστροφή στον τόπο προορισμού τους, καθώς, όπως αναφέρουν, τελειώνοντας το ωράριό τους και για την επιστροφή τους, χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι και κατά κύριο λόγο το δρομολόγιο των 16:22 από Θεσσαλονίκη. Οι υπόλοιποι εργαζόμενοι όμως με τα υπόλοιπα ωράρια, δεν καλύπτονται για την πρόσβαση στην εργασία τους.
«Εδώ και χρόνια ακούγαμε πάντα παράπονα και ανησυχίες από πολλούς εργαζόμενους ότι θα έπρεπε να υπάρχει και ένα τρένο που να φθάνει τουλάχιστον 1,5 ώρα νωρίτερα, για να καλύπτονται και τα ωράρια αυτά. Η μεγαλύτερη μερίδα αυτών των εργαζομένων, αναγκάζονται να χρησιμοποιούν κυρίως ΙΧ, ή εάν δεν έχουν τη δυνατότητα αυτή, είτε παύονται από την εργασία, είτε φθάνουν πάντα αργοπορημένοι με την ανοχή των εργοδοτών ή προϊσταμένων τους. Από τις 16/12/2023 όμως, η HELLENIC TRAIN ανακοίνωσε αλλαγή των δρομολογίων της. Στην απογευματινή ζώνη που επιστρέφουν από τις εργασίες τους, αφαιρεί το δρομολόγιο των 16:22 και στη θέση του εισάγει δύο άλλα, των 15:00 και των 17:30. Αφενός το δρομολόγιο των 15:00 δεν εξυπηρετεί κανένα ωράριο εργαζομένου, διότι απλά δεν έχουν σχολάσει ακόμη. Αφετέρου των 17:30, διότι είναι πολύ αργά και τους αναγκάζει να περιμένουν από μία έως δύο ώρες καθημερινά. Σημειώνεται επίσης, ότι δεν έχουν προστεθεί και οι τυχόν συχνές καθυστερήσεις. Στα σπίτια όλων μας, περιμένει η σκυτάλη από νταντάδες παιδιών ή ηλικιωμένων, φροντιστήρια, διαβάσματα ή ακόμη και για τη δεύτερη εργασία» αναφέρουν στην επιστολή τους οι υπογράφοντες-ουσες την διαμαρτυρία τονίζοντας ότι σήμερα όπου όλοι-ες τρέχουν με πρωτόγνωρους ρυθμούς το πρόβλημα αυτό αποτελεί σοβαρότατη πρόκληση. Η αποκοπή του συγκεκριμένου δρομολόγιου των 16:22 βάζει πολύ σοβαρά εμπόδια ουσιαστικά στους εργαζόμενους, για την αποχώρηση από την εργασία τους.
Έτσι από την αλλαγή των δρομολογίων διακρίνεται μία καταφανής και κραυγαλέα απουσία συγχρονισμού με τα ωράρια προσέλευσης και αποχώρησης των εργαζομένων ενώ αντίθετα προσφέρεται μία παροχή ταλαιπωρίας και όχι υπηρεσίας, από την χωροθέτηση των εν λόγω δρομολογίων σε χρονικά σημεία που δεν εξυπηρετούν τουλάχιστον ανάγκες εργαζομένων.
Χαρακτηριστική της σύγκρισης της κατάστασης που επικρατεί σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις είναι διερεύνηση που έκανε επιβάτισσα του Προαστιακού την οποία αναφέρουν στην επιστολή τους. «Η συγκοινωνία με το τρένο είναι απλά συχνή. Ενδεικτικά και μόνο αναφέρουμε, Ρώμη – Ανκόνα, απόσταση 300 χλμ περίπου έχει κάθε 1 ώρα, ενώ σε ώρες αιχμής γίνεται ακόμη πιο συχνή. Επίσης, αναφερόμενη στην προ εικοσαετίας διαμονή της στην Αγγλία, αναφέρει χαρακτηριστικά “πηγαίναμε στον σταθμό χωρίς να ξέρουμε την ώρα, ξέραμε μόνο ότι θα περιμένουμε το πολύ 5-10 λεπτά”»
Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος του προβλήματος πρέπει να λάβει υπόψη ότι η Θεσσαλονίκη είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στη χώρα. Επιπλέον η πρωινή βάρδια στα νοσοκομεία αλλάζει στις 7:00 και το ωράριο στο δημόσιο είναι από τις 07:00-07:30-08:00. Υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις που το ωράριό τους ξεκινάει από τις 07:30 ενώ τα σχολεία ανοίγουν στις 08:00.
Ταυτόχρονα στην επιστολή τους προς τους βουλευτές θέτουν κάποιες βασικές ερωτήσεις:
«Οι συγκοινωνιακές υποδομές του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος, που είναι κτήμα και ιδιοκτησία κατ’ επέκταση των πολιτών της, ποιων εν τέλει ανάγκες εξυπηρετούν; Εάν κατά τον σχεδιασμό των δρομολογίων, δε λαμβάνονται υπ’ όψη κατά τα φαινόμενα, καθόλου οι ανάγκες των πολιτών πρόσβασης κατ’ αρχήν στην εργασία τους, που για αυτήν την ταλαιπωρημένη εργασία, παράγεται τόσος λόγος καθημερινά παγκοσμίως και πάνω σε αυτήν βασίζεται η αξιοπρέπειά μας και κατ’ επέκταση η ψυχική μας υγεία, τότε προς τι όλο αυτό;»
Διαπιστώνουν ακόμη ότι η προτεραιότητα που δόθηκε από την εταιρεία, στην προσθήκη των δύο γρήγορων τρένων, «σπάζοντας το φράγμα των 4 ωρών Αθήνα – Θεσσαλονίκη» προφανώς αποσκοπεί στο κέρδος.
«Το δικαίωμα στην ταχύτητα και στην πολυτέλεια είναι πιο σημαντικό, από το δικαίωμα στην εργασία στην κοινωνία που ζούμε; Κατά πόσο ενέργειες σαν κι αυτές, που ανακαλύπτουμε συχνά στην καθημερινότητά μας, είναι πράξεις που διώχνουν ακουσίως ή εκουσίως τελικά τον κόσμο από τον τόπο τους; Ο σιδηρόδρομος παγκοσμίως είναι ο πιο ασφαλής, άνετος, σύντομος και πράσινος τρόπος μεταφοράς. Στη χώρα μας γιατί υποβαθμίζεται; Στην Ευρώπη, λόγω της ενεργειακής κρίσης, για να γίνουν πιο ελκυστικά τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς έναντι του ΙΧ αυτοκινήτου ενισχύθηκαν με πιο συχνά δρομολόγια. Αναρωτιόμαστε γιατί εδώ να αποδυναμώνονται και να ωθούμαστε τελικά προς τη χρήση του; Αναρωτιόμαστε πως αυτοί που θα επιλέξουν τελικά τη λύση του ΙΧ αυτοκινήτου, τα επιπλέον χρήματα για τα καύσιμα με τις σημερινές τιμές και τα σπαρμένα διόδια παντού, θα περισσέψει κάτι από το ημερομίσθιο φθάνοντας στο σπίτι; Συνειδητοποιεί κανείς ότι με ανοχές σε πρακτικές σαν κι αυτές, γεννάται η οργή, κατάθλιψη και η απαξίωση; Αναρωτιόμαστε εάν τελικά η βία είναι μόνο φωτιές και σπασμένα τζάμια στην TV, ή αυτό συμφέρει κάποιους, μόνο αυτό να φαίνεται;» διερωτώνται.
Οι επιβάτες του Προαστιακού εκφράζουν τη βαθιά τους ανησυχία για την αδικαιολόγητη ταλαιπωρία στην οποία υποβάλλονται, από τα εμπόδια που καλούνται να αντιμετωπίσουν τις επόμενες μέρες ενώ ήδη αρκετοί από αυτούς έχουν ήδη προβεί σε ατομικές καταθέσεις παραπόνων στην ιστοσελίδα της HELLENIC TRAIN. Ζητούν από την εταιρεία να πράξει τα δέοντα και να κατανοήσει το πρόβλημα και δηλώνουν αποφασισμένοι να υπερασπιστούν το δικαίωμά τους στην πρόσβαση στην εργασία που πλήττεται άμεσα.
Από τους βουλευτές των νομών στους οποίους εστάλη η επιστολή διαμαρτυρίας τρεις βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ απάντησαν καταθέτοντας σχετική ερώτηση προς τον Υπουργό Μεταφορών και Υποδομών σχετικά με το ποιες συγκεκριμένες και άμεσες ενέργειες προτίθεται να προβεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος που έχει δημιουργηθεί (την ερώτηση υπογράφουν συνολικά 16 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ). Επιπλέον, τρεις βουλευτές του ΚΚΕ κατέθεσαν αναφορά στον αρμόδιο Υπουργό καταθέτοντας την έντονη διαμαρτυρία τους για τις συνέπειες που δημιουργούνται από την εφαρμογή των νέων δρομολογίων της HELLENIC TRAIN, στην προαστιακή γραμμή Θεσσαλονίκης – Λάρισας.
