Η Alt-right (alternative-right) θα μπορούσε να αποδοθεί ως εναλλακτική δεξιά αλλά δεν πρόκειται για ήπια εκδοχή της. Πρόκειται για πολιτικό κίνημα με αφετηρία τις ΗΠΑ και διάδοση σε πολλές χώρες. Στο επίκεντρο βρίσκεται o λευκός εθνικισμός, η λευκή ανωτερότητα «white supremacy». Απορρίπτονται οι επίσημες συντηρητικές πολιτικές και υιοθετούνται εξτρεμιστικές απόψεις. Η Alt-right σηματοδοτείται από τον ρατσισμό και την πολεμική κατά της μετανάστευσης, διακινεί τη ρατσιστική θεωρία της μεγάλης αντικατάστασης (Τhe Great Replacement Theory) για τις ελίτ που δήθεν προωθούν πληθυσμιακή αντικατάσταση των χριστιανών από μουσουλμάνους μετανάστες. Εξαπολύει πόλεμο κατά της πολιτικής ορθότητας με επίκληση της ελευθερίας έκφρασης ως προκάλυμμα της ρητορικής μίσους. Βασικοί άξονες είναι ο μαχητικός αντιφεμινισμός και η μάχη κατά των «δικαιωματιστών». Το φεμινιστικό και ΛΟΑΤΚΙ κίνημα απαξιώνονται, η έμφυλη βία υποτιμάται ή διακωμωδείται.
Στο επίκεντρο της εγχώριας Alt-right βρίσκεται η ελληνική φυλή κατά αντιστοιχία με τη λευκή ανωτερότητα στις ΗΠΑ. Προωθούνται ιδέες του απομονωτισμού και εθνολογικές προσεγγίσεις φυλετικής καθαρότητας με στόχο των διακρίσεων μετανάστες και Ρομά. Σε διαφορετικό βαθμό εντοπίζει κανείς τις κλασικές αντισημιτικές απόψεις.
Ο Σαμαράς ως ιεροκήρυκας της Alt-right
Την ατζέντα της ελληνικής Alt-right σκηνής ξεδίπλωσε με σαφήνεια ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς σε ομιλία του στο Ζάππειο για την Ημέρα της Ευρώπης στις 9/5/23. Καταφέρθηκε εναντίον της αποδόμησης των αξιών και του «woke culture», αγαπημένου στόχου των ακροδεξιών σε πολλές χώρες. Μίλησε για «γκρέμισμα όσων συνιστούν την κοινή κληρονομιά μας. Τα ιερά πρόσωπα της Μάνας και του Πατέρα, υποβιβάζονται σε απρόσωπους αριθμούς: “Γονέας 1 και Γονέας 2”». Υιοθέτησε όλο το αντιμεταναστευτικό και συνωμοσιολογικό οπλοστάσιο: «αντί να στηρίζουμε τους νέους μας να κάνουν παιδιά, προσπαθούμε να εισάγουμε παράνομους απ’ έξω». Μίλησε για καταχρηστικό δικαιωματισμό που μας καλεί «εμάς τους Ευρωπαίους, τώρα να μην λέμε “καλά Χριστούγεννα”, αλλά “καλές γιορτές”». Και φυσικά, όπως κάθε οπαδός της Alt-right, μιλάει για σχέδια που «επιχειρείται να επιβληθούν άνωθεν. Και κάθε αντίρρηση να στιγματίζεται, σχεδόν να απαγορεύεται» από μια «αστυνομία της σκέψης». Η απεύθυνση του Σαμαρά στο ακροατήριο εντός και δεξιά της Νέας Δημοκρατίας καταδεικνύει ότι οι βασικές αρχές της Alt-right αρδεύουν αυτό τον χώρο.
Κοιτώντας τις κατά καιρούς θέσεις αστέρων της εγχώριας Alt-right, διαπιστώνουμε μεγάλη ταύτιση θέσεων, ανεξαρτήτως αν είναι εντός ή εκτός της Νέας Δημοκρατίας, αν ήταν παλιότερα μέλη της ή προσχώρησαν σε αυτήν μετά. Υπάρχει λοιπόν ένα «laissez faire – laissez passer» που συγκροτεί μια ανοιχτή Alt-right ενδοχώρα. Ο Σαμαράς διαφοροποιείται από την παραδοσιακή οδό των σχέσεων της ΝΔ με την Ακροδεξιά. Δεν θέλει απλώς να ενσωματώσει μέρος της σε μια ειρηνική χαμηλών τόνων συνύπαρξη. Θέλει την Ακροδεξιά εντός της ΝΔ σε ρόλο ηγεμονικό και η ομιλία του ήταν ένα τέτοιο μήνυμα. Απευθύνεται ανοιχτά και στην εκτός ΝΔ Ακροδεξιά με τις θέσεις του αυτές. Εξάλλου, ως πρωθυπουργός συνδιαλεγόταν με τους υπόδικους χρυσαυγίτες βουλευτές διά του γενικού γραμματέα της κυβέρνησης, Μπαλτάκου.
Ας δούμε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις προσώπων της Alt-right σκηνής, εντός και εκτός της Νέας Δημοκρατίας, με βασικούς εκφραστές τους τρεις (Βορίδης, Γεωργιάδης, Πλεύρης) που από το ΛΑΟΣ προσχώρησαν στη ΝΔ για να γίνουν στελέχη με ακροδεξιά σφραγίδα και υπουργοί απολογούμενοι για τον αντισημιτισμό τους. Αναφερόμαστε επίσης ευρύτερα σε πρόσωπα που αναπαράγουν ακροδεξιό λόγο και αναδεικνύουν την Alt-right θεματολογία. Ο κατάλογος είναι ενδεικτικός. Το ίδιο και η ανθολογία των δηλώσεών τους.
Αστέρες της Alt-right σκηνής εντός ΝΔ
Ο Μάκης Βορίδης, πρώην στέλεχος την ΕΠΕΝ, αργότερα στέλεχος και βουλευτής του ΛΑΟΣ και υπουργός Εσωτερικών στην απερχόμενη κυβέρνηση. Εκτός από το ακροδεξιό και φιλοχουντικό παρελθόν του, ο Βορίδης φροντίζει να υπενθυμίζει τις καταβολές του με μια σειρά από τοποθετήσεις του.
Ο Άδωνις Γεωργιάδης, στέλεχος και βουλευτής του ΛΑΟΣ, αργότερα αντιπρόεδρος της ΝΔ και υπουργός Ανάπτυξης στην απερχόμενη κυβέρνηση. Χαράσσοντας το ρεβιζιονιστικό αφήγημα για το Πολυτεχνείο, υποστηρίζει ότι «δεν υπήρξε ούτε ένας νεκρός στο Πολυτεχνείο». Επίσης, την ώρα που βρισκόταν σε εξέλιξη το ναυάγιο ανοιχτά των Παξών, εκείνος δήλωνε ότι γίνεται «ομαδική προσπάθεια αλλοίωσης της χώρας» από τους μετανάστες. Με αφορμή την ακύρωση του συνεδρίου για την υπογεννητικότητα τον Ιούνιο του 2021, είχε δηλώσει, ευθυγραμμιζόμενος πλήρως με θέσεις των σκληρών ακροδεξιών σχηματισμών: «Η βασική μας ιδεολογική διαφορά είναι ότι εσείς οι αριστεροί λέτε ότι δεν υπάρχει δημογραφικό ζήτημα στην Ελλάδα, γιατί την όποια έλλειψη πληθυσμού μπορούμε να την υποκαταστήσουμε με την αθρόα λαθρομετανάστευση. Εγώ δεν υποστηρίζω αυτή την άποψη, πιστεύω ότι πρέπει να κάνουμε παιδιά στην Ελλάδα και να έχουμε Έλληνες».
Ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης, πρώην και εκ νέου υποψήφιος βουλευτής της ΝΔ συστηματικά φιλοτεχνεί ένα σκληρό Alt-right προφίλ. Μερικά ενδεικτικά παραδείγματα: αποκάλυψε on air τα στοιχεία του πολίτη που ξυλοκόπησαν οι αστυνομικοί στη Νέα Σμύρνη τον Μάρτιο 2021, στοχοποιώντας το θύμα της αστυνομικής αυθαιρεσίας. Στα εθνικά θέματα, κατηγόρησε ως προδότες κάποιους που διαχειρίστηκαν την κρίση των Ιμίων. Για την υπογεννητικότητα πρότεινε επίδομα μόνο σε Ελληνόπουλα. Για την ένταση μετά τις ανθρωποκτονίες Ρομά από αστυνομικούς: «τα επεισόδια που βλέπουμε να εκτυλίσσονται τα τελευταία εικοσιτετράωρα και οι καταστροφές σε σπίτια, αυτοκίνητα, μαγαζιά, περιουσίες ανθρώπων αφορούν τελικά εργαζόμενους και φορολογούμενους οι οποίοι πληρώνουν πολλά χρήματα κάθε χρόνο για τα επιδόματα που εισπράττουν οι Ρομά». Και αναφορικά με το προσφυγικό, ο Κυρανάκης στήριξε την πιο ακραία εκδήλωση ρατσισμού, το μπάρμπεκιου με χοιρινό έξω από προσφυγικούς καταυλισμούς: «Να υπενθυμίσω ότι στην Ελλάδα επιτρέπεται η κατανάλωση χοιρινού και υπό προϋποθέσεις αλκοόλ. Δεν μπορεί να έρθει υπήκοος τρίτης χώρας και να επιβάλλει τις απόψεις του».
Η Σοφία Βούλτεψη διετέλεσε υφυπουργός Μετανάστευσης. Η αντίδρασή της μετά το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι, για το οποίο η χώρα μας καταδικάστηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: «Μας έχουν τρελάνει μετά το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι, κλείνουν την Αθήνα, περιφέρουν Αφγανούς, Πακιστανούς, Μπαγκλαντεσιανούς». Επίσης, υπήρξε από τους κύριους πομπούς του λόγου που θέλει τους πρόσφυγες και μετανάστες «άοπλους εισβολείς και όπλο στα χέρια της Τουρκίας».
Ο Δημήτρης Μαρκόπουλος ήταν βουλευτής της ΝΔ στον Πειραιά. Είχε πει για τον καταδικασμένο για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης αρχηγό της Χρυσής Αυγής: «Ποιος είναι λοιπόν ο Νίκος Μιχαλολιάκος; Και μόνο μια απλή ανάγνωση του βιογραφικού του δείχνει ότι δεν είναι ένας τυχαίος άνθρωπος. Έχει σπουδάσει μαθηματικά, υπηρέτησε στις ειδικές δυνάμεις, ο ίδιος ο Παπαδόπουλος τον ήθελε για αρχηγό της ΕΠΕΝ, έφθασε να βάζει μέχρι και βόμβες. Πάνω από όλα όμως είναι ένας άνθρωπος με σαφές ιδεολογικό στίγμα και μια κατάρτιση που σου θέτει το δίλημμα: τον πιστεύεις ή δεν τον πιστεύεις». Είχε επίσης δηλώσει αναφορικά με τις αστυνομικές επιχειρήσεις στα Εξάρχεια: «Όχι όμως και αμέσως μόλις λίγο αιματάκι τρέξει από κάποιον μπαχαλάκια αμέσως όλα τα μέσα ενημέρωσης πω πω το παιδί. Γιατί και οι αστυνομικοί… Έτσι;»
Και μια που ο λόγος για Εξάρχεια, είναι χαρακτηριστικό πως ο Θάνος Πλεύρης, πρώην στέλεχος και βουλευτής του ΛΑΟΣ. Πριν γίνει υπουργός Υγείας είχε αναλάβει τη νομική υπεράσπιση του αντιπροέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών, Σταύρου Μπαλάσκα, για τις δηλώσεις του περί «σκουπιδιών που πρέπει να φύγουν από τα Εξάρχεια». Για τον Πλεύρη «η φύλαξη των συνόρων δεν μπορεί να υφίσταται χωρίς την ύπαρξη νεκρών», ενώ ως βουλευτής του ΛΑΟΣ υπερασπιζόταν απόψεις ακραίων θρησκευτικών κύκλων που μεταξύ άλλων έκαναν λόγο για «Εβραιομασωνία». Ενδεικτική είναι επίσης και η σύμπτωση απόψεων με τον Κασιδιάρη στα συσσίτια του μίσους.
Αστέρες της Alt-right σκηνής εκτός ΝΔ
Ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος, διαγραφείς βουλευτής της ΝΔ και μετά επικεφαλής, μαζί με τον Πρόδρομο Εμφιετζόγλου, του σχηματισμού «Πατριωτική Ένωση» (στον οποίο δεν επιτράπηκε να λάβει μέρος στις εκλογές της 21/5) είναι ο πιο χαρακτηριστικός ίσως εκπρόσωπος της Alt-right σχολής. Λίγους μήνες πριν από την καταδίκη της ΧΑ, ως βουλευτής της ΝΔ, πήρε μέρος μαζί με τον Κασιδιάρη σε αντιμεταναστευτική συγκέντρωση στην πλατεία Βικτωρίας. Προτείνει την «απώθηση των εισβολέων» προσφύγων και την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού διά της εκδίωξης όλων των μουσουλμάνων από την ελληνική επικράτεια. Έχει ακόμα δηλώσει «Εγώ όταν ακούω “Ζακ Κωστόπουλο” σκέφτομαι τους “βρομιαραίους”, δηλαδή τους αναρχομπάχαλους». Διαγράφτηκε από τη ΝΔ επειδή στη Βουλή είπε, επικαλούμενος τον Γρίβα, πως οι κομμουνιστές είναι μεγαλύτεροι εχθροί από τους Τούρκους. Ωστόσο δεν έπαψε να επιδιώκει ανοιχτή επικοινωνία με το παλιό του κόμμα: ακόμα και μετά τη διαγραφή του δήλωνε ότι «παραμένει ο 157ος βουλευτής» της ΝΔ.
Πρόσκαιρη πολιτική συνοδοιπόρος του Μπογδάνου ήταν η Αφροδίτη Λατινοπούλου, η οποία δεν κατόρθωσε να είναι υποψήφια με τη ΝΔ. Αμέτρητες δηλώσεις της σκοπό έχουν να προκαλούν ένταση και δημοσιότητα. Ενδεικτικά, για όσους χαρακτηρίζουν το χιούμορ του Μάρκου Σεφερλή ως σεξιστικό: «Έσπευσαν να καταδικάσουν ως ιεροεξεταστές, διψούν να καταστρέφουν ζωές, μισούν την παραδοσιακή οικογένεια, σπέρνουν το μίσος, η πολιτική ορθότητα το νέο παραμύθι της εποχής». Πρόσφατα δήλωσε πως «Είναι αδιανόητο drag queens να διαβάζουν παραμύθια σε μωρά και παιδιά 3 έως 12 ετών». Είναι επίσης ιδιαίτερα μαχητική εναντίον της χρήσης του όρου «γυναικοκτονία». Σε ανάρτησή της έγραψε «Γυναίκα μαχαίρωσε… η πατριαρχία σκοτώνει».
Ο Θάνος Τζήμερος έχει προσφέρει πολλές αφορμές για δημόσια κριτική με εμπρηστικές δηλώσεις του. Ζήτησε «να απολυθούν οι μισοί εκπαιδευτικοί λειτουργοί, ως “ινστρούχτορες του σταλινισμού”. Αυτούς πληρώνουμε για να μολύνουν τα παιδιά μας». Έγραψε: «Βλέποντας τη μάνα του Φύσσα καταλαβαίνεις πώς έγινε έτσι ο φασισταράς, που επειδή τον μαχαίρωσε ένας άλλος φασισταράς πάνε να τον μεταμορφώσουν σε περιστέρι της ειρήνης. Ο Φύσσας ήταν φασίστας, ίδιος κι απαράλλαχτος με τους δολοφόνους του». Σε ανάρτησή του αναφορικά με τη ΧΑ έγραψε: «Δεν είναι ακροδεξιοί ο χρυσαυγίτες. Εθνικοσοσιαλιστές είναι. Δηλαδή αριστεροί. Πρωτοξάδερφα του ΚΚΕ. Αυτοί ήθελαν να φέρουν την ΑΡΙΣΤΕΡΗ εθνικιστική δικτατορία του Μιχαλολιάκου και οι άλλοι θέλουν να φέρουν την ΑΡΙΣΤΕΡΗ διεθνιστική δικτατορία του Κουτσούμπα. #κκε_η_σειρα_σου».
Πολιτικός εταίρος του στην «Εθνική Δημιουργία» ο Φαήλος Κρανιδιώτης, παλιός συνεργάτης του Αντώνη Σαμαρά στο εθνικιστικό «Δίκτυο 21». Διαγράφτηκε από τη ΝΔ για την ακόλουθη ανάρτησή του: «Βρε τον Μουζάλα. Το αμόλησε το “Μακεδονία” για τα Σκόπια σε εθνική μετάδοση. Ο Τσίμας ο γεροκνίτης ρίγισε από τη Σνοφίτικη ηδονή αλλά το πέρασε στο ντούκου για να μην καρφωθεί. Έξι ακόμη κυπαρίσσια στο Γουδί, τομάρια, κι εγώ εθελοντής να σας δέσω τα χέρια με σύρμα το χάραμα». Έχει χαρακτηρίσει τον επί 25ετία σύντροφο του Μηνά Χατζησάββα, Κώστα Φαλελάκη, ως «αξύριστη χήρα που έμειναν με τη μπανάνα στο χέρι» και λέει πως γράφει τα όσα λένε «στα μέζεά» του.
Βασικές ιδέες της Alt-right υιοθετούν και άλλα κομβικά πρόσωπα της ελληνικής ακροδεξιάς – εξάλλου τα όρια είναι ρευστά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Κυριάκος Βελόπουλος, πρώην βουλευτής της ΝΔ και νυν πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, ο οποίος εκπροσωπεί τον καθ’ ημάς τραμπισμό με ιδέες αντιμεταναστευτικές, εθνικιστικές, αντι-προοδευτικές.
Τα καταστατικά της Alt-right
Ανατρέχοντας στα καταστατικά των δυο τελευταίων σχηματισμών, βρίσκουμε ατόφια την Alt-right θεματολογία και διατύπωση.
Κρατάμε από το καταστατικό της «Πατρίδας» (του κόμματος που είχε ιδρύσει ο Μπογδάνος πριν συνενωθεί με το κόμμα του Εμφιετζόγλου) το απόσπασμα: «Το σύνθημα είναι “Πατρίδα, Θρησκεία, Οικογένεια και Οικονομική Ελευθερία”, διότι οι αριστεροποιημένες πολιτικές της Νέας Δημοκρατίας δεν έχουν να κάνουν μόνο με εθνικά θέματα, με ζητήματα εποικισμού, ισλαμικής εισβολής και αντικατάστασης πληθυσμού. Το “Πατρίδα, Θρησκεία, Οικογένεια” είναι ένα σύνθημα το οποίο είναι από τα τέλη του 19ου αιώνα, το σφετερίστηκε η επταετία και του άφησε την αρνητική επίγευση». Στο καταστατικό συνυπάρχουν ο αντικομμουνισμός με την «καταγγελία του δικαιωματισμού, της woke ατζέντας και κάθε ιδεολογίας, αντίληψης και πρακτικής που περιορίζει την ελευθερία ανθρώπων και πολιτών, διχάζει την κοινωνία και λειτουργεί με άδικο, παράνομο, αντικοινωνικό, αντεθνικό και αντιπατριωτικό τρόπο». Υιοθετεί τη θεωρία της αντικατάστασης πληθυσμού και ζητά «Η πολιτική των pushbacks να γίνεται χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψη οι αντιρρήσεις Ευρωπαίων φίλων ή κακόβουλων ελεγκτών». Οι αστυνομικοί να επεμβαίνουν χωρίς αυτό «να γίνεται αντικείμενο έρευνας και ανάκρισης εις βάρος των οργάνων της τάξης.» Ως προς τα έμφυλα ζητήματα «η ΛΟΑΤΚΙ ατζέντα δεν έχει θέση στην εκπαίδευση».
Στις θέσεις της «Εθνικής Δημιουργίας» γίνεται λόγος για «οθωμανοσοβιετικό μοντέλο του ελληνικού κράτους εχθρικό προς την επιχειρηματικότητα». Επιλέγεται ο όρος «εισβολή του Ισλάμ που ονομάζουμε, κατ’ ευφημισμόν, “μεταναστευτικό”, ενώ θα έπρεπε να λέγεται “εισβολικό”». Εκφράζεται η αντίθεση στην «επικράτηση του μεταμοντέρνου φασισμού της πολιτικής ορθότητας», διακηρύσσεται «μηδενική ανοχή στην παραβατικότητα», καθώς «οι ισχύοντες κανόνες εμπλοκής δένουν τα χέρια της αστυνομίας μετατρέποντάς την σε σάκο του μποξ».
Επίλογος
Αυτή η ενδεικτική ανθολόγηση δείχνει φυσικά διαφορετική φρασεολογία και βαθμό έντασης του ακροδεξιού λόγου αλλά όταν αποκωδικοποιείται η θεματολογία προκύπτει στον –εντός και εκτός ΝΔ– χώρο της Alt-right, θεματολογία κοινή. Και φυσικά υπάρχουν εύλογοι ανταγωνισμοί, πολιτικοί και προσωπικοί. Εξάλλου απευθύνονται σε κοινό ακροατήριο που δυνάμει μπορεί να μετακινείται από και προς τη Νέα Δημοκρατία. Ωστόσο, το μείζον είναι η συγκρότηση ενός υπολογίσιμου χώρου με καθαρές ακροδεξιές αναφορές στη βάση των χαρακτηριστικών της Alt-right (λευκός εθνικισμός, σεξισμός, τοξική αρρενωπότητα, ομοφοβία, φυλετικός και πολιτισμικός ρατσισμός), με τον οποίο η συντηρητική παράταξη διατηρεί ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και μέρος της επιδιώκει να τον εκπροσωπεί.
H ομάδα του Σημείου για τη Μελέτη και την Αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς, σε συνεργασία με το ανεξάρτητο συνεργατικό εγχείρημα στον Τύπο Alterthess, ενώνουμε τις δυνάμεις μας για να παρακολουθήσουμε από πιο κοντά τις εξελίξεις που φέρνει η έντονη και πυκνή προεκλογική περίοδος στον χώρο της Ακροδεξιάς.
Δείτε ολόκληρο το αφιέρωμα: Εκλογές και Ακροδεξιά
