Η κατάσταση στη Μόρια έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, με σκηνές και αντίσκηνα να γεμίζουν κάθε ελεύθερο χώρο μέσα στο κέντρο και να απλώνονται έξω από την περίφραξη, καθώς ο πληθυσμός έχει φτάσει τις 5.000, ενώ η δομή χωρά 2.000 ανθρώπους.
Γράφει ο Δημήτρης Αγγελίδης για την Εφημερίδα των Συντακτών
Πολύ μεγάλο ποσοστό είναι οι πρόσφυγες που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, ανήλικοι, γυναίκες με παιδιά, έγκυες, άτομα με αναπηρία, θύματα βασανιστηρίων, που παραμένουν εγκλωβισμένοι στα νησιά σε καθεστώς γεωγραφικού περιορισμού, κατά παράβαση της προβλεπόμενης διαδικασίας, ενώ και από τις νέες, σχετικά αυξημένες αφίξεις, τα παιδιά, οι γυναίκες και οι ευάλωτοι αποτελούν τη μεγάλη πλειονότητα.
© Human Rights Watch
Οσα περιέγραψαν χτες για δυόμισι ώρες στη Βουλή, πρώτα στην υποεπιτροπή για τα Ατομα με Αναπηρία και στη συνέχεια στην ΕΠΕΚΑ ΣΥΡΙΖΑ Δικαιοσύνης και Προσφυγικού, οι Εύα Κοσσέ και Εμίνα Τσερίμοβιτς από τη διεθνή οργάνωση Human Rights Watch, που επισκέφτηκαν τη Μόρια από τις 23 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 3 Οκτωβρίου, προκαλούν σοκ, καθώς τα τραγικά προβλήματα που οδήγησαν πέρσι στον θάνατο προσφύγων εξαιτίας των ακατάλληλων συνθηκών όχι μόνο επιμένουν για δεύτερη συνεχή χρονιά, αλλά επιδεινώνονται, τη στιγμή που πλησιάζει ο χειμώνας.
Ηδη η απόγνωση κυριαρχεί στον πληθυσμό, ενώ σημειώνονται πολλές απόπειρες αυτοκτονίας.
«Είναι η πρώτη φορά από τότε που διεξάγω έρευνες στα νησιά που βλέπω την κατάσταση στη Μόρια να είναι τόσο άσχημη για όλους, πόσο μάλλον για τα άτομα με αναπηρία» σημείωσε η κ. Κοσσέ, που παρακολουθεί στενά την κατάσταση στα νησιά από την αρχή της κρίσης διαχείρισης του προσφυγικού το 2015.
Ψείρες και ψώρα
Ανατριχιαστικές ήταν οι περιγραφές της κ. Τσερίμοβιτς:
«Βλέπει κανείς δεκάδες άτομα, πολλά εκ των οποίων παιδάκια, στριμωγμένα σε μικροσκοπικά αντίσκηνα, ενώ πέφτει η θερμοκρασία. Μια φορά υπήρξε βροχόπτωση και όλα τα αντίσκηνα επέτρεπαν στο νερό να μπει στο εσωτερικό και οι άνθρωποι ήταν απελπισμένοι, γιατί όλες οι κουβερτούλες ήταν βρεγμένες. Ο κόσμος έχει πρόσβαση στο νερό μόνο τρεις φορές την ημέρα για 30-40 λεπτά. Δεν υπάρχει ζεστό νερό.
Είδαμε να φτάνει το νερό και μικρά παιδάκια, τεσσάρων ετών και πάνω, να τρέχουν ξυπόλητα στο βραχώδες έδαφος με μπουκάλια στα χεράκια τους προσπαθώντας να παλέψουν για νερό με 4.000 ανθρώπους.
Βλέπαμε μικρά παιδάκια τα οποία τουρτούριζαν και ήταν έξω με τα εσώρουχά τους, ενώ οι μητέρες τούς έριχναν νερό στο κεφάλι προσπαθώντας να τα προστατέψουν από τις ψείρες και από την ψώρα.
Συναντήσαμε πολλούς ανθρώπους με αναπηρία, οι οποίοι δεν έχουν την παραμικρή πρόσβαση σε ντους ή τουαλέτες, που είναι απολύτως απροσπέλαστες.
»Συναντήσαμε έναν νέο άνθρωπο που για δύο μήνες δεν κατάφερε να κάνει ούτε ένα ντους. Πολλές μόνες γυναίκες, που είχαν παιδάκια, μας είπαν ότι ένιωθαν αγωνία κάθε μέρα λόγω της παρενόχλησης που αντιμετώπιζαν από τους άντρες των καταυλισμών. Ολοι μας μίλησαν για καβγάδες που ξεσπούν κάθε νύχτα, με την αστυνομία να μην κάνει το παραμικρό για να προστατεύσει τους ανθρώπους».
Τραγική η κατάσταση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων υγιεινής | © Human Rights Watch
Οι ευάλωτοι
Η λύση, σύμφωνα με την οργάνωση, είναι να αρθεί ο γεωγραφικός περιορισμός που επιβάλλεται στους πρόσφυγες κατ’ εφαρμογή της ευρωτουρκικής συμφωνίας.
Πηγές του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής σημειώνουν ότι το υπουργείο διαχειρίζεται με όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις μια κατάσταση πολύ δύσκολη εξαιτίας της αυξημένης προσφυγικής ροής το τελευταίο διάστημα.
Επισημαίνουν ότι καθημερινά μεταφέρονται ευάλωτοι σε διαμερίσματα στα νησιά ή στην ενδοχώρα, ενώ επιδιώκεται η μεταφορά 400-500 ατόμων στη δημοτική δομή του Καρά Τεπέ, κάτι που βέβαια θα επιβαρύνει τις συνθήκες εκεί.
Σημειώνουν επίσης ότι υπάρχουν κλιματιστικά και η θέρμανση δεν περιορίζεται σε κουβέρτες, πως λειτουργούν τρεις χωριστές πτέρυγες για έγκυες και λεχώνες, για ευάλωτες ομάδες και για ασυνόδευτους ανηλίκους.