Ένα δυνατό μήνυμα ενάντια στις εξορύξεις χρυσού έστειλαν οι κάτοικοι του Δήμου Γευγελής στο χθεσινό δημοψήφισμα που διεξήχθη στην περιοχή. Από τους 13.350 ψηφίσαντες στο σύνολο των 19.324 εγγεγραμμένων (69% συμμετοχή) κατά των μεταλλείων χρυσού ψήφισαν οι 13.069 (99%).
Γράφει η Σταυρούλα Πουλημένη για το stokokkino.gr
Ως ενδιαφερόμενη εταιρεία για την έναρξη ανοικτού τύπου εξόρυξης εμφανίστηκε η καναδική Nevsun Resources Ltd με έδρα το Βανκούβερ, η οποία σχεδίαζε την δημιουργία ανοικτού ορύγματος στην περιοχή έκτασης 30.000 στρέμματα και βάθος 700 μέτρων, πολύ μεγαλύτερο δηλαδή από εκείνο των Σκουριών. Ανάλογης κλίμακας θα είναι και τα τέλματα μεταλλευτικών αποβλήτων δίπλα στον Αξιό.
Ήδη από το 2013 η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ παραχώρησε 22 άδειες για λεπτομερείς γεωλογικές έρευνες και γεωτρήσεις. Παράλληλα το 2014 τροποποίησε το νόμο για την έκδοση παραχωρήσεων εκμετάλλευσης, παρέχοντας το αποκλειστικό δικαίωμα στον ιδιοκτήτη της παραχώρησης για λεπτομερείς γεωλογικές έρευνες με την μοναδική υποχρέωση να υποβάλει περιορισμένο αριθμό εγγράφων (αίτηση εκμετάλλευσης, πολεοδομικό σχέδιο και την οικονομική μελέτη σχετικά με το αν θα είναι κερδοφόρα ή όχι η εκμετάλλευση).
Οι τοπικές κοινωνίες και οι δήμοι στην περιοχή δεν ενημερώθηκαν ποτέ για τις αλλαγές αυτές ούτε φυσικά για το γεγονός ότι τα μεταλλεία που σχεδιάζονται θα είναι ανοιχτά ορύγματα και στην μέθοδο απόληψης των μετάλλων θα χρησιμοποιηθεί το τοξικό κυάνιο.
Στις αρχές του 2017 ευαισθητοποιημένοι πολίτες άρχισαν να συλλέγουν πληροφορίες γύρω από την κυάνωση και τις επιπτώσεις των ανοιχτών εξορύξεων στο περιβάλλον παίρνοντας την πρωτοβουλία να ζητήσουν δημοψήφισμα έτσι ώστε να τοποθετηθούν οι κάτοικοι σχετικά με την άδεια εκμετάλλευσης στην περιοχή τους.
Ο δήμαρχος της Γευγελής αποφάσισε τη διενέργεια δημοψηφίσματος και σε διάστημα τριών εβδομάδων ενημερώθηκαν όλοι οι πολίτες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των εξορύξεων χρυσού στο νερό της περιοχής κ.α παρά τις πιέσεις που ασκούσε η καναδική εταιρεία διαδίδοντας ότι οι εξορύξεις δεν θα είναι ανοιχτού τύπου.
Το δημοψήφισμα που κατέληξε σε συντριπτικό όχι ενάντια στις άδειες παραχώρησης των δικαιωμάτων ερευνών ανοίγει το δρόμο και σε άλλους δήμους της χώρας όπως της Στρώμνιτσας και του Βαλάντοβο που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα να πιέσουν για την διενέργεια αντίστοιχων δημοψηφισμάτων. Πρόκειται επίσης για το πρώτο δημοψήφισμα που καταλήγει κατά των εξορύξεων χρυσού στην χώρα, έχει αποφασιστικό χαρακτήρα και το 3ο σε όλο τον κόσμο που με την δημοκρατική αυτή διαδικασία σταματάει την διαδικασία της έναρξης εξορύξεων χρυσού.
Να σημειωθεί ότι τόσο στην Στρώμνιτσα όσο και στο Βαλάντοβο έχουν δοθεί αντίστοιχες άδειες σε καναδικές εταιρείες να ξεκινήσουν την διαδικασία δημιουργίας ανοιχτού ορύγματος και μέχρι το τέλος του χρόνου πρόκειται, σύμφωνα με πληροφορίες, να ξεκινήσουν και την διαδικασία της μεταλλουργικής μεθόδου απόληψης με εκχύλιση κυανίου.
Ανησυχία από τον δήμο Παιονίας για εξορύξεις χρυσού στην Γευγελή
Την ανησυχία του για το θέμα εξέφρασε με επιστολή του προς τον υπουργό εξωτερικών και τον υπουργό περιβάλλοντος και ενέργειας, ο δήμαρχος Παιονίας Χρ. Γκουτενούδης προκειμένου να τους ενημερώσει για την πιθανότητα επικείμενης εξόρυξης στη περιοχή του Δήμου Γευγελής.
Στην ανακοίνωση ο δήμαρχος τόνιζε μεταξύ άλλων ότι «Ο ποταμός Αξιός, ο οποίος διασχίζει τα Σκόπια, την περιοχή του δήμου Παιονίας και τον δυτικό νομό Θεσσαλονίκης και εκβάλλει στον Θερμαϊκό, είναι κύρια πηγή υδροδότησης της Παιονίας καθώς υφίστανται πάρα πολλές παραποτάμιες γεωτρήσεις οι οποίες εξυπηρετούν τις ανάγκες του τοπικού πληθυσμού.
Μία τέτοιου μεγέθους εγκατάσταση εκσκαφής και επεξεργασίας μεταλλεύματος μπορεί να έχει ανυπολόγιστες συνέπειες για την ποιότητα του ύδατος του ποταμού Αξιού και φυσικά στην βιοποικιλότητα του οικοσυστήματος αλλά και τον υδροβιότοπο του Δέλτα Αξιού ο οποίος μάλιστα προστατεύεται και από διεθνείς συνθήκες και θα τεθεί εν κινδύνω λόγω των φερτών υλών από την εξόρυξη».
«Η εξόρυξη χρυσού στην διασυνοριακή περιοχή είναι ζήτημα και εξωτερικής πολιτικής το οποίο θα πρέπει άμεσα να τύχει της δέουσας επιμέλειας από τις αρμόδιες αρχές και να διασφαλισθεί η προστασία του περιβάλλοντος προτού ξεκινήσει κάθε ενέργεια» κατέληγε στην σχετική επιστολή.