Η Κίνηση για την Προστασία των Νησίδων είναι μια πρωτοβουλία που δημιουργήθηκε το 2020, με αφορμή τη σχεδιαζόμενη εγκατάσταση 106 ανεμογεννητριών σε 14 νησίδες του νοτίου Αιγαίου, αλλά έκτοτε διεύρυνε τη δράση της σε πλήθος περιβαλλοντικών θεμάτων, με επίκεντρο πάντα -άλλα όχι αποκλειστικά- τη διάσωση και την προστασία του ελληνικού θαλάσσιου και νησιωτικού περιβάλλοντος. Η ομάδα μας περιλαμβάνει άτομα από πολλά επιστημονικά πεδία (περιβαλλοντικά, νομικά κ.ά.), αλλά και ανθρώπους που απλώς ενδιαφέρονται να μάθουν και να συνεισφέρουν με όποιον τρόπο μπορούν στον αγώνα αυτόν, με κύριό μας γνώμονα την αγάπη για τη φύση.
Τις τελευταίες δεκαετίες είμαστε μάρτυρες της βίαιης εκβιομηχάνισης του τόπου μας μέσω της ταχύτατης διείσδυσης των βιομηχανικής κλίμακας μονάδων ΑΠΕ (Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) σε όλη την έκταση της χώρας, τόσο στα βουνά, όσο και στα νησιά. Με αφορμή την υποτιθέμενη καθαρή και φιλική προς το περιβάλλον «πράσινη» ενέργεια, πραγματοποιείται σήμερα, με εξαιρετική αντίφαση, μια περιβαλλοντική καταστροφή άνευ προηγουμένου, με υπεράριθμα έργα έντονης επέμβασης στη φύση, χωρίς να τηρούνται βασικές εθνικές και ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές ρυθμίσεις. Η απληστία των εταιρειών απειλεί ευθέως το -θεσμοθετημένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση- πλαίσιο προστασίας της βιοποικιλότητας των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου NATURA 2000, οδηγώντας στον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων τεραστίων διαστάσεων εντός των περιοχών αυτών, με κίνδυνο την μη αναστρέψιμη περιβαλλοντική καταστροφή. Οι σημαντικότερες επιπτώσεις των αιολικών σταθμών περιλαμβάνουν την υποβάθμιση του οικοσυστήματος, με τη διάβρωση του εδάφους, την ερημοποίηση και τη μείωση της στάθμης του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα να αποτελούν τις μεγαλύτερες απειλές, πόσο μάλλον για ένα νησί, όπου ήδη κυριαρχεί το ζήτημα της διαθεσιμότητας του νερού. Η καθημερινότητα και η επιβίωση των κατοίκων των νησιών, μπορεί, συνεπώς, να επηρεαστεί άμεσα από μια τέτοια παρέμβαση, χωρίς να προσφέρεται τελικά τίποτα θετικό για τους κατοίκους των περιοχών αυτών. Επιπλέον, η ορνιθοπανίδα επηρεάζεται σημαντικά από τις ανεμογεννήτριες, από τη φραγή των μεταναστευτικών οδών, μέχρι και την άμεση θανάτωσή τους από τις έλικες, με αποτέλεσμα τη διατάραξη της ισορροπίας της βιοποικιλότητας.
Από την άλλη, το ευχολόγιο περί ενεργειακής αυτονομίας των νησιών της Ελλάδας και των χαμηλών τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος πέφτει στο κενό, καθώς ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έκανε επίσημες δηλώσεις περί εξαγωγής αυτής της ενέργειας στην υπόλοιπη Ευρώπη, κάνοντας την Ελλάδα προορισμό όχι πια φυσικού κάλλους, αλλά ενεργειακής παραγωγής από ΑΠΕ. Η «πράσινη μετάβαση» αποτελεί ένα παραμύθι, διότι δεν μπορούμε να απεξαρτηθούμε πλήρως από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς δεν υπάρχει ικανή αποθήκευση της ενέργειας από ΑΠΕ και δεν μπορούν να εξηλεκτριστούν πλήρως βασικοί τομείς της οικονομίας (ατσάλι, τσιμέντο, πλαστικά, λιπάσματα, ναυτιλία, αερομεταφορές, βαρέα οχήματα). Ταυτόχρονα, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων ρύπων συνεχίζουν να αυξάνονται με ρυθμό 2%-2,5% ετησίως, καταρρίπτοντας τη θεωρία της μείωσης των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, με το Χρηματιστήριο Ενέργειας να κάνει σταδιακά το δικαίωμα στην ενέργεια να μοιάζει προνόμιο για λίγους.
Για τους παραπάνω λόγους, ήταν αδύνατο να μην κινητοποιηθούμε. Στο παρελθόν πραγματοποιήσαμε εκστρατείες ενημέρωσης, όπως το 2020 και 2021, σε Αμοργό, Αστυπάλαια, Κίναρο, Λέβιθα, Λέρο, Νίσυρο και Ανάφη, ενώ παράλληλα, καταφέραμε νίκες μέσα από νομικές ενέργειες ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, την απόρριψη από το ΥΠΕΝ του καταστροφικού έργου που προέβλεπε την εγκατάσταση αιολικών σταθμών σε 14 αυστηρά προστατευόμενες νησίδες του νοτίου Αιγαίου, αλλά και την απογραφή το 2021 των κατοίκων των νησίδων, οι οποίοι για πολλά χρόνια παρέμεναν «αόρατοι» για το επίσημο ελληνικό κράτος. Φέτος, το ιστιοπλοϊκό της Κίνησης για την Προστασία των Νησίδων έπλευσε και πάλι προς νέες ενημερώσεις, δράσεις και συζητήσεις από τις 25 έως 31 Μαΐου 2024, σε συνεργασία με τοπικούς φορείς των περιοχών που απειλούνται από την «πράσινη ανάπτυξη». Συγκεκριμένα, επισκεφτήκαμε την Πάρο, τη Γυάρο και την Κύθνο, καθώς βρίσκονται υπό την απειλή της αιολικής βιομηχανίας. Συμμετείχαμε στις ενημερωτικές εκδηλώσεις της Πάρου (26/5, Πολυγωνικό Λυκείου Παροικιάς) και της Κύθνου (30/5, Λιμάνι Μέριχα), με την Πάρο να απειλείται από 32 συνολικά ανεμογεννήτριες με άδεια παραγωγής, από τις οποίες οι 22 διαθέτουν και εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, ενώ η Κύθνος έρχεται αντιμέτωπη με την εγκατάσταση 20 ανεμογεννητριών ύψους 150 μέτρων εντός παρθένων περιοχών, οι οποίες απειλούν να καταστρέψουν «το νησί της απλότητας», χαρακτηρισμένο ως «τόπο ιδιαιτέρου κάλλους» με Προεδρικό Διάταγμα. Αντίστοιχα, η Γυάρος (επίσκεψη στις 28/5), ένα ιστορικό νησί που μετά την εγκατάλειψή του από τους ανθρώπους μεταβλήθηκε σταδιακά σε ένα τεράστιας σημασίας καταφύγιο για την άγρια ζωή και με σπάνια χλωρίδα, απειλείται από 77 χερσαίες ανεμογεννήτριες, αλλά και από 3 περιοχές ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών με δεκάδες πλωτές ανεμογεννήτριες ύψους 280 μέτρων.
Τα νησιά και οι νησίδες της Ελλάδας κατέχουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο στη βιοποικιλότητα της χώρας, στην ομορφιά αυτού του τόπου, όπως και στην ελληνική ιστορία και κουλτούρα. Οι Κυκλάδες, ειδικότερα, συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο απειλούμενων τόπων στην Ευρώπη, σύμφωνα και με τον πανευρωπαϊκό οργανισμό Europa Nostra. Ωστόσο, τα σχεδιαζόμενα έργα στα νησιά συνεχίζονται, χωρίς να στοχεύουν στην ενεργειακή αυτονομία τους, ούτε στην ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας, αλλά αποκλειστικά στην εξαγωγή «πράσινης» ενέργειας προς όφελος των επενδυτών. Μπροστά σε αυτή την επαπειλούμενη καταστροφή δεν μπορούμε να παραμένουμε αμέτοχοι. Η σωτηρία των νησιών και των νησίδων, όπως και όλης της φύσης, περνάει από το χέρι μας και δεν θα σταματήσουμε τον αγώνα μέχρι να τα καταφέρουμε.
Κίνηση για την Προστασία των Νησίδων
