Πρωτοπόρα στην εφαρμογή των διατάξεων του Νόμου Χατζηδάκη φαίνεται ότι θέλει να γίνει η «Ελληνικός Χρυσός», προτείνοντας στους εργαζόμενους των «Μεταλλείων Κασσάνδρας» την μετατροπή των 8ωρων βαρδιών σε 12ωρες για 4 μέρες (με 4 συνεχόμενα ρεπό) και την κατάργηση όλων των αργιών του έτους (λειτουργία μεταλλείου 365 μέρες τον χρόνο), γεγονός που οδηγεί σε αύξηση των ωρών εργασίας κατά 182 ανά έτος (δηλαδή περίπου 23 μέρες επιπλέον).
Το ζήτημα προέκυψε με τη λήξη της επιχειρησιακής σύμβασης στις 31 Μαρτίου. Όπως αναφέρει μιλώντας στο alterthess ο Γιάννης Μάλαμας, πρόεδρος του Σωματείου Υπόγειων Στοών, «λίγο πριν λήξει η σύμβασή μας η εταιρεία μάς κάλεσε σε διαπραγμάτευση. Αυτό που προτείνει η εταιρεία είναι 4 μέρες 12ωρης εργασίας όπου οι παραπάνω από το 8ωρο ώρες εργασίας θα πληρώνονται ως συμφωνημένο μη υπερωριακό ωράριο». Όπως αναφέρει ο ίδιος, μέχρι σήμερα τα σωματεία των εργαζομένων είχαν συμφωνήσει σε 3 βάρδιες 8ωρης συνεχούς λειτουργίας στις στοές αλλά με κατοχυρωμένες στην επιχειρησιακή σύμβαση τις 14 αργίες τον χρόνο και αδιαπραγμάτευτη θέση την μη αύξηση του ωραρίου ειδικά στις υπόγειες στοές.
«Στις υπόγειες στοές δε μπορεί κανείς να δουλέψει για πάνω από 8 ώρες, το απαγορεύει η νομοθεσία του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών (σελ 30) που ορίζει ότι η υπερωριακή εργασία πρέπει να αποφεύγεται. Επιτρέπεται μόνο στις περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών (πυρκαγιά, ατύχημα, έκτακτη ανάγκη). Το ίδιο κάνει και ο αρχικός νόμος περί Μεταλλείων του 1935 όπου αναφέρεται ρητά η απαγόρευση της υπέρβασης των 8 ωρών εργασίας στις υπόγειες στοές» συμπληρώνει, μιλώντας για τις δύσκολες συνθήκες εργασίας που επικρατούν στις στοές με τεχνητό εξαερισμό αλλά και την επιβαρυμένη ατμόσφαιρα από τα καυσαέρια των μηχανημάτων. Σύμφωνα με τον Γ. Μάλαμα, η πρόταση της εταιρείας υπερβαίνει ακόμη και τον νόμο Χατζηδάκη, ο οποίος μιλάει για 10ωρη εργασία και αυτή με τη συναίνεση είτε των σωματείων είτε των εργαζομένων.
Όπως επισημαίνει το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης σε ψήφισμα αλληλεγγύης του προς τα σωματεία των εργαζομένων αυτά συμβαίνουν σε μια περίοδο όπου:
▪ Καταγράφεται 27% αύξηση της παραγωγής στο μεταλλείο Ολυμπιάδας την τελευταία διετία, με ίδιο αριθμό εργαζομένων.
▪ Η μητρική εταιρία Eldorado Gold παρουσίασε πάνω από 1 δις δολάρια τζίρο το 2023, με αύξηση 16% το τελευταίο έτος.
▪ Τα μεταλλεύματα πουλιούνται σε τιμές ιστορικά υψηλές, με τη μέση τιμή πώλησης χρυσού να έχει αυξηθεί σε ένα χρόνο κατά 9%.
Μάλιστα, σε κοινή επιστολή του Επαγγελματικού Σωματείου Μεταλλωρύχων Υπογείων Στοών Μεταλλείων Κασσάνδρας και του Σωματείου Εργαζομένων στο Εργοτάξιο Μεταλλείων Ολυμπιάδας Χαλκιδικής «Στοά 59», επισημαίνεται ότι το επάγγελμα των μεταλλωρύχων είναι από τα πιο βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Πέραν των κινδύνων λόγω των συνθηκών εργασίας (εκρήξεις, διαρροές χημικών, καθιζήσεις εδαφών, τοξικά αέρια, έλλειψη οξυγόνου), ιδιαίτερα οι εργάτες των στοών έχουν να αντιμετωπίσουν και την τεράστια σωματική και πνευματική κόπωση που προκαλούνται απ’ όλα τα παραπάνω και τα οποία συσσωρευτικά επιβαρύνουν με χρόνια προβλήματα τον ανθρώπινο οργανισμό.
Εντύπωση προκαλεί η αναφορά των σωματείων ότι παρά την ανάπτυξη της επιστήμης δεν υπάρχουν σαφή ιατρικά στοιχεία για τις επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό των καυσαερίων των μηχανημάτων και των χημικών στοιχείων των εκρηκτικών αλλά και των υλικών υποστήριξης που χρησιμοποιούνται στις στοές. «Η υπερεντατικοποίηση της παραγωγής από την Ελληνικός Χρυσός γίνεται σε τέτοιο βαθμό, που η όποια περιοδική παρακολούθηση αυτών των χημικών στοιχείων σε τυχαίους σταθμούς μετρήσεων, σε καμία περίπτωση δεν αγγίζει την πραγματικότητα. Η αλήθεια είναι πως κανείς δε ξέρει να μας πει από που ακριβώς προέρχεται η μεγάλη αύξηση των βαρέων μετάλλων στις εξετάσεις των μεταλλωρύχων. Όπως, επίσης, δεν έχουμε καμία ουσιαστική απάντηση για όλα τα δερματικά, αναπνευστικά, μυοσκελετικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν δεκάδες συνάδελφοι μας αυτή τη στιγμή».
Οι εργαζόμενοι προχωρούν ακόμη στην παραδοχή ότι εδώ και χρόνια «έβαλαν πλάτη» για την κερδοφορία της εταιρείας δίνοντας τη συγκατάθεσή τους για σύστημα συνεχούς πυράς 24/7 με τη δημιουργία μιας επιπλέον βάρδιας για να απορροφήσει τους απολυμένους από την εργολαβία της ΑΚΤΩΡ ενώ το 2022 συμφώνησαν στην εργασία της Νυχτερινής Βάρδιας της Κυριακής.
Ερωτηθείς για το αν η κατάσταση στις στοές έχει βελτιωθεί, ο πρόεδρος του σωματείου Υπόγειων Στοών Γ. Μάλαμας αναφέρει ότι «σίγουρα η κατάσταση έχει βελτιωθεί συγκριτικά με δεκαετίες πριν στο μεταλλείο της Ολυμπιάδας (το μεταλλείο των Μαύρων Πετρών έχει κλείσει)». Ωστόσο η ένταση της εργασίας που είναι μεγάλη σε συνδυασμό με το γεγονός ότι πρόκειται για παλιές στοές απέχει από ένα σύγχρονο μεταλλείο, όπως αυτό που διαφημίζει η Eldorado ότι θέλει να φτιάξει στις Σκουριές. Σύμφωνα με τον ίδιο, ακόμη υπάρχουν προβλήματα, όπως η κακή ποιότητα αέρα και όπως αναφέρει «πολλές φορές σταματάμε μέτωπα που δουλεύουμε λόγω κακού αερισμού. Ζητήματα στατικότητας δεν έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια πέρα από κάποια μικροατυχήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορούν να συμβούν στο μέλλον». Η κατάσταση αυτή αφορά 330 υπογείτες, μέλη του σωματείου και 40 που δεν είναι μέλη του.
Ο κ. Μάλαμας θέτει ακόμη μια διάσταση μελλοντικών συνεπειών της μεγάλης αύξησης του ωραρίου εργασίας, έτσι όπως προτείνεται από την εταιρεία. «Δεν είναι μόνο το εργασιακό επίπεδο είναι και το κοινωνικό, τα χωριά μας θα ερημώσουν, δε θα κυκλοφορεί κανένας. Δεν πρόκειται ουσιαστικά για 12 ώρες αλλά 14 καθώς χρειαζόμαστε μία ώρα να πάμε στη δουλειά και μία για να γυρίσουμε». Πέρα από όλα αυτά, όμως, η υπογραφή μιας τέτοιας επιχειρησιακής σύμβασης θέτει ακόμη παραπάνω τις ζωές των εργαζόμενων σε κίνδυνο καθώς, όπως τονίζει ο πρόεδρος του σωματείου, αυξάνονται οι πιθανότητες για εργατικό ατύχημα. Συσσωρευτικά, όπως λέει ακόμη, η εντατικοποίηση της εργασίας θα έχει μεγάλες επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων οι οποίοι είναι νεαροί ηλικιακά. «Προσλήψεις μαζικές έγιναν το 2012. Αυτή τη στιγμή οι παλιοί εργαζόμενοι έχουν συνταξιοδοτηθεί ή εντάχθηκαν σε προγράμματα εθελούσιας εξόδου. Έχουμε εργαζόμενους σε μικρές ηλικίες 23,25 ετών. Αν δουλεύουν με τους προτεινούμενους από την εταιρεία ρυθμούς δεν θα φτάσουν ούτε μέχρι τα 57 τους χρόνια».
Το προηγούμενο διάστημα τα σωματεία των εργαζομένων στην «Ελληνικός Χρυσός» προχώρησαν σε κινητοποιήσεις και σε μια πρώτη συνάντηση με τη διοίκηση της εταιρείας.
«Αν η Ελληνικός Χρυσός δεν αλλάξει ριζικά αυτά που ζητάει, θα κλιμακώσουμε τις κινητοποιήσεις μας. Για μας σημαντική είναι η συνάντηση με το Υπουργείο Εργασίας, όπου θα ζητήσουμε να εξαιρεθούν επαγγέλματα με ιδιαίτερη επικινδυνότητα και επιβάρυνση στον οργανισμό από τα νομοσχέδια που ψηφίστηκαν τα τελευταία χρόνια. Μπορεί το επιχείρημα της εταιρείας να είναι ότι πρόκειται για 30% λιγότερες μέρες εργασίας. Ουσιαστικά όμως πρόκειται για 182 περισσότερες ώρες το χρόνο» καταλήγει ο κ. Μάλαμας.
Για το θέμα επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή κατέθεσε ο βουλευτής Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ Λεωνίδας Στολτίδης χαρακτηρίζοντας απαράδεκτες και προκλητικές τις νέες επιδιώξεις της Ελληνικός Χρυσός που «αποδεικνύουν ότι το μοναδικό κριτήριο για τις καπιταλιστικές επενδύσεις αποτελεί το κυνήγι του μέγιστου ποσοστού κέρδους για τους μετόχους-επενδυτές». Ο βουλευτής σημειώνει ότι το νέο σύστημα οργάνωσης της εργασίας δεν έρχεται για να εξασφαλίσει μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και ευημερία της τοπικής κοινωνίας, αντίθετα θα τσακίσει τη ψυχική και σωματική υγεία των εργαζομένων, θα διαλύσει την κοινωνική ζωή και τον τόπο.
