Από την έννοια της ατομικής ευθύνης σε καιρούς covid-19, στην έννοια της ατομικής ευθύνης του «οργανωτή» των διαδηλώσεων. Κατάργηση της ελευθερίας συνάθροισης. Ανακοίνωση της ομάδας νομικής υποστήριξης της Πρωτοβουλίας COVID19 – Αλληλεγγύη Θεσσαλονίκης.
Μπροστά στην εξάπλωση του ιού covid-19 που απειλεί την υγεία όλων μας, το κράτος ανέλαβε ρόλο πολιορκητή επιβάλλοντας νέες απαγορεύσεις και μέτρα που ρυθμίζουν κάθε πτυχή της προσωπικής μας ζωής. Ενώ η φερόμενη ως αδιαπραγμάτευτη αξία του καθενός μας, η ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας μας και η τιμή μας βρίσκονται στον πάγο, η πολιτική απόλυτου ελέγχου της κοινωνίας έχει ζεστάνει για τα καλά τις μηχανές του κράτους ως αποκλειστικού ρυθμιστή των πάντων. Όσο ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού covid -19 στον ανθρώπινο πληθυσμό εγκαθιδρύεται ως η μόνη απειλή, ακούμε συνέχεια από κυβερνητικά χείλη, την έννοια της «ατομικής ευθύνης» και της πειθαρχίας τα οποία ανάγονται πλέον στα ύψιστα αγαθά του ευσυνείδητου πολίτη. Από την άλλη, δεν ακούμε τίποτα σχετικά με το νομοσχέδιο που καταστέλλει το δικαίωμα μας στη συλλογική δράση.
Ειδικότερα το υπουργείο «προστασίας του πολίτη», ήδη γνωστό για την φιλελεύθερη πολιτική του, έχει υποβάλλει σχέδιο νόμου για τις «δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις» ώστε η βουλή ανά πάρα στιγμή, εκμεταλλευόμενη ενδεχομένως την υπάρχουσα κοινωνική συγκυρία και μακριά από τα μάτια των πολλών, να το επιβάλλει ως νέα πραγματικότητα, σχετικά με την κατάργηση του δικαιώματος στις διαδηλώσεις.
Στο νομοσχέδιο εντοπίζονται νομικοί ορισμοί όπως «οργανωτής», «αστυνομικός διαμεσολαβητής», «διάλυση» συνάθροισης, «περιορισμοί» στη συνάθροιση και διακρίσεις όπως «κινούμενη» δημόσια υπαίθρια συνάθροιση, «σταθερή» δημόσια υπαίθρια συνάθροιση, «αυθόρμητη» και «έκτακτη» δημόσια υπαίθρια συνάθροιση. Ο νόμιμος ή μη χαρακτήρας της διαδήλωσης – και ως εκ τούτου η ίδια η πραγματοποίησή της – θα εξαρτάται από την υποχρέωση ύπαρξης ενός «οργανωτή»ο οποίος θα αναλαμβάνει την ατομική για άλλη μία φορά! ευθύνη πρόσκλησης της διαδήλωσης ακόμη και αυθόρμητης!, της διεξαγωγής αυτής, της προηγούμενης ενημέρωσης – μέσω ψηφιακής πλατφόρμας!- των αστυνομικών αρχών για την ταυτότητα του, τον τόπο, χρόνο και συνθήκες της διαδήλωσης, της συνεργασίας του με τις αρχές, της υποχρέωσης του να υπακούει στις αστυνομικές διαταγές και μάλιστα με τον συνεχή κίνδυνο να υπέχει ευθύνη ποινικού χαρακτήρα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης αυτού ή των συμμετεχόντων σε αυτές αλλά και αστικού χαρακτήρα, αφού θα είναι υπόχρεος αποζημίωσης τρίτων που θα επικαλούνται βλάβη ατομική ή στην ιδιοκτησία τους.
Οι αστυνομικές αρχές από την άλλη, έχουν δικαίωμα βάσει του επικείμενου νόμου, να απαγορεύουν την συνάθροιση ή να τη διαλύσουν ή να επιβάλλουν περιορισμούς θεσπίζοντας στην ουσία το δικαίωμα τους να αναμειγνύονται σ΄όλες τις πτυχές της επικείμενης διαδήλωσης (όπως για π.χ. στο δρομολόγιο, στη διάρκεια αυτής, στη σύνθεση των ατόμων) χρησιμοποιώντας για αυτό, τα πλήρως αόριστα και αφηρημένα, αλλά όχι άστοχα, κριτήρια του νόμου, της απειλής διατάραξης της δημόσιας ασφάλειας ή της απειλής διασάλευσης της κοινωνικοοικονομικής ζωής. Μια ενδεχόμενη παρεμπόδιση της οδικής κυκλοφορίας συνιστά ένα παράδειγμα που ο ίδιος νόμος θεωρεί αρκετό για να δώσει το έναυσμα της απαγόρευσης. Δε χρειάζεται ιδιαίτερη φαντασία για να εκτιμήσουμε πόσο επικίνδυνο είναι για το μέλλον των διαδηλώσεων και επομένως του δικαιώματος εκάστου από εμάς να διαδηλώνουμε, η εξάρτηση αυτού από προηγούμενη στην ουσία, άδεια.
Η ιδέα δεν είναι καινούρια για τις διατυπώσεις του επικείμενου νομοσχεδίου. Αποτελεί αντιγραφή και μάλιστα σε αυστηρότερη εκδοχή, διατυπώσεων του ΝΔ 794/1971 το οποίο εξέδωσε το δικτατορικό καθεστώς της 21ης Απριλίου που ρύθμιζε τις δημόσιες συναθροίσεις.
Και όλα τα παραπάνω, ενώ το ελληνικό σύνταγμα έχει αναγνωρίσει από το 1864, σήμερα δε διατυπωμένο στο άρθρο 11, το ατομικό δικαίωμα του συνέρχεσθαι ως δικαίωμα που κατά ερμηνεία, δεν επιδέχεται επιφύλαξης, δηλαδή δεν επιδέχεται περιορισμούς όπως αυτούς που η νέα τάξη πραγμάτων έρχεται να επιβάλλει, δηλαδή να εξαρτάται η άσκησή του από προηγούμενη κατά τους τύπους, αναγγελία της στις αστυνομικές αρχές και έγκριση του, αλλά αντίθετα επιβάλλει στο κράτος να απέχει από οποιαδήποτε παρέμβαση του[1].
Και ενώ έχουμε ζήσει ουκ ολίγες φορές τη βίαιη και απρόκλητη επίθεση της αστυνομίας στις διαδηλώσεις με σκοπό την ποινικοποίηση και την τρομοκράτηση της κοινωνίας να ζητήσει τα αυτονόητα, να διαμαρτυρηθεί, να εκφραστεί και να αναλάβει άμεση δράση απέναντι στην κρατική βία και αυθαιρεσία, ζητώντας ελευθερία, δικαιοσύνη και αξιοπρέπεια. Εάν η παραπάνω συνθήκη αποκτήσει τον μανδύα της νομιμότητας, πόσο μακρύτερα μπορεί να φτάσει το σκοινί του ελέγχου;
Μπορείτε να επικοινωνείτε με την ομάδα μας, στην ηλεκτρονική διεύθυνση : [email protected]
ΟΜΑΔΑ «ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ – COVID-19 – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ»
[1] Βλ. περις. Σ. Βλαχόπουλος –Α.Δερβιτσιώτης, Θεμελιώδη Δικαιώματα, εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη, 2017, σελ. 438 ( κεφάλαιο : η ελευθερία συνάθροισης )
Συντονισμός COVID-19: Αλληλεγγύη Θεσσαλονίκης
Περισσότερες πληροφορίες στο Facebook: