Σε πολλές περιπτώσεις έχουμε αναφερθεί στη συστημική θύελλα και την κατάρρευση του πολιτισμού που η ανθρωπότητα πρόκειται να αντιμετωπίσει στο εγγύς μέλλον. Ήταν ένας από τους πυρήνες της συζήτησης που προωθήθηκε από το EZLN το 2015, στο σεμινάριο «Η κριτική σκέψη μπροστά στην καπιταλιστική Λερναία Ύδρα».
Μετάφραση: Καλλιόπη Ράπτη
Σε ένα κείμενο της ίδιας χρονιάς, «Η καταιγίδα, ο φρουρός και το σύνδρομο αυτού που φυλάει σκοπιά», ο υποδιοικητής Γκαλεάνο μάς ρωτούσε: «Τι κοιτάμε; Γιατί; Προς τα πού; Από πού; Για ποιον λόγο;”. Στη συνέχεια, προσέθετε: «Όσοι εργάζονται με την αναλυτική σκέψη έχουν το καθήκον του φρουρού αντί του σκοπού». Και επικεντρωνόταν στο λεγόμενο «σύνδρομο του σκοπού», στην κούραση, δηλαδή, που τον οδηγεί να πιστεύει ότι δεν υπάρχουν αλλαγές ή ότι η συνέχεια είναι πιο σημαντική από τις καινοτομίες.
Αυτό το κείμενο διαβεβαιώνει ότι «καταφθάνει μια καταστροφή από κάθε άποψη», παρόλο που πολλοί ισχυρίζονται ότι όλα παραμένουν ίδια ή ότι υπάρχουν μόνο μικρές παραλλαγές. Και συνεχίζει: «Βλέπουμε ότι κάτι φοβερό έρχεται, ακόμη πιο καταστροφικό, αν είναι ποτέ δυνατόν».
Ανάμεσα στην αμηχανία των ζαπατίστας, και τη δική μας αμηχανία – όσων από εμάς συνεχίζουμε να είμαστε αντικαπιταλιστές- το μεγαλύτερο μέρος της αριστεράς και των κινημάτων «συνεχίζει να καταφεύγει στις ίδιες μορφές αγώνα». Σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα, συνεχίζουν με πορείες, εκλογές, με στρατηγικές και τακτικές που, στην καλύτερη περίπτωση, θα μπορούσαν να ήταν χρήσιμες σε άλλες περιόδους.
Αυτή η σύντομη παράθεση από ένα κείμενο -που συνιστάται να διαβαστεί ολόκληρο- χρησιμεύει για να κοιτάξουμε την πραγματικότητα στην οποία ζούμε, εν μέσω πανδημίας. Χρησιμεύει, επίσης -ξεκινώντας από την ακριβή πρόβλεψη των ζαπατίστας πριν από έξι χρόνια- για να προλάβουμε την καταστροφική καταιγίδα εναντίον των λαών.
Αυτό είναι ακριβώς το πρώτο σημείο. Πρέπει να αναγνωριστεί ότι πολύ λίγοι ήταν σε θέση να καταλάβουν τι έπρεπε να κοιτάξουν, πώς και από πού να κοιτάξουν, για να καταλάβουν τι έρχεται. Η πανδημία είναι μόνο μια πρόγευση του τι μπορεί να συμβεί. Ας ξανακοιτάξουμε: πυρκαγιές και πλημμύρες, δραματικές αλλαγές ακόμη και στον Κόλπο του Μεξικού, το ρεύμα του οποίου εξασθενεί και θα μπορούσε να καταρρεύσει οδηγώντας τον πλανήτη σε μια πολύ σοβαρή κρίση, το λιώσιμο των παγετώνων, μεταξύ άλλων καταστροφών σε εξέλιξη, όπως αυτή του τροπικού δάσους του Αμαζονίου.
Ένα από τα κεντρικά προβλήματα που θέτει ο ζαπατισμός είναι το «από πού να κοιτάξουμε». Αν το κάνουμε από τα κάτω, από τις λαϊκές τάξεις, από την περιοχή της «μη ύπαρξης» για την οποία μιλά ο Φραντς Φανόν, εμφανίζονται τρομακτικές τάσεις στις οποίες πρέπει να δώσουμε τη μέγιστη προσοχή, γιατί δεν θα πλήξουν με τον ίδιο τρόπο ολόκληρη την κοινωνία.
Για να αντιμετωπίσουμε την τρέχουσα περιβαλλοντική κρίση, πρέπει να καταλάβουμε ότι οι συνέπειες δεν θα είναι ίδιες για όλους. Σήμερα, οι περιοχές που πρέπει να τροφοδοτούνται με νερό από δεξαμενές, πληρώνουν για αυτό το υγρό πιο ακριβά από οποιονδήποτε άλλον, συν την ευαλωτότητα που τους δημιουργεί αυτή η εξάρτηση.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι δεν θα υπάρξει καμιά επιστροφή στην κανονικότητα. Η κανονικότητα από εδώ και πέρα θα είναι αυτή που ζήσαμε στους χειρότερους μήνες της πανδημίας. Εδώ το «σύνδρομο του σκοπού» εκδηλώνεται με το να θεωρείται η πανδημία ως παρένθεση, μετά το πέρας της οποίας όλα γίνονται ξανά ίδια. Αν θεωρήσουμε την πανδημία ως ένα πρόβλημα υγείας, δεν θα καταλάβουμε τους λόγους για τους οποίους οι ηγεμονεύουσες τάξεις επιβάλλουν ορισμένα μέτρα που περιορίζουν την κινητικότητα μόνο των αποκάτω, επειδή οι αποπάνω δεν σταμάτησαν ποτέ να κινούνται ελεύθερα.
Αυτοί που έχουν μελετήσει τον λεγόμενο «πόλεμο κατά της διακίνησης ναρκωτικών» και τη δράση των παραστρατιωτικών ομάδων -που συνδέονται στενά μεταξύ τους- διαβεβαιώνουν ότι ένας από τους κεντρικούς στόχους είναι ακριβώς η μείωση της κινητικότητας των λαϊκών τάξεων. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αυτή ήταν μία από τις κεντρικές πολιτικές των κρατών: να περιορίσουν, να αποτρέψουν την ελεύθερη μετακίνηση, ως τρόπο επιβεβαίωσης της κυριαρχίας τους.
Θα μπορούσε κανείς να ξαναγράψει την περίφημη ιδέα του Μισέλ Φουκώ για την εξουσία της κυριαρχίας, η οποία ασκείται με το να σου «χαρίζει τη ζωή» και να σε «αφήνει να πεθαίνεις». Να επιτρέπεις ή να εμποδίζεις κάποιον να μετακινηθεί. Γιατί σε αυτό το σημείο, σε μεγάλο βαθμό, βασίζεται αυτό που συνέβη τους τελευταίους μήνες. Η πρόσβαση σε δημόσιες δραστηριότητες αρχίζει επίσης να περιορίζεται σε εκείνους που δεν διαθέτουν συγκεκριμένα προαπαιτούμενα.
Το τρίτο πρόβλημα είναι ότι η πανδημία επιταχύνει όχι μόνο την κατάρρευση/θύελλα, αλλά συγκεκριμένα την επίθεση του 1% του πληθυσμού εναντίον της ανθρωπότητας. Δεν είναι ότι η άρχουσα τάξη σχεδίασε την πανδημία, αλλά την εκμεταλλεύεται για να επιταχύνει τις διαδικασίες κυριαρχίας, απαλλοτρίωσης και αδρανοποίησης που ήδη προωθούσε.
Η πλήρης κυριαρχία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των τραπεζών επί της ζωής, που οδηγεί στην εξάλειψη του φυσικού χρήματος, είναι μόνο μία από τις τάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη. Αυτή επιχειρεί να διαλύσει την αυτονομία του tianguis* και άλλων μορφών λαϊκής οικονομίας. Όλα στοχεύουν στο στραγγάλισμα της καθημερινής ζωής εκείνων που βρίσκονται από κάτω, χαμηλά, έτσι ώστε το κεφάλαιο να μπορεί να αποικίσει όλες τις πτυχές της κοινωνίας.
Εναπόκειται σε μας να το αποτρέψουμε. Γνωρίζοντας, όμως, ότι δεν υπάρχουν ατομικές οδοί διαφυγής και, κυρίως, ότι θα είναι όλο και πιο δύσκολο να αποτραπεί η προέλαση των ισχυρών, οι οποίοι μέρα με τη μέρα γίνονται πιο επιθετικοί και είναι έτοιμοι να κάνουν τα πάντα προκειμένου να συνεχίσουν να παραμένουν από πάνω.
* Το tianguis είναι μια υπαίθρια αγορά ή παζάρι που πραγματοποιείται παραδοσιακά σε συγκεκριμένες ημέρες ή με αφορμή μεγάλες γιορτές (όπως τα Χριστούγεννα) στην Κεντρική Αμερική και Νότια Αμερική.
πηγή: comune-info.net/
