Με μια κορυφαία, άγνωστη αλλά και βραβευμένη, αριστουργηματική ταινία συνεχίζει τη Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου στις 21:00 στον Αλέξανδρο με ελεύθερη είσοδο η Ταινιοθήκη της ΕΡΤ-3 το αφιέρωμά της Ταυτότητες, ρόλοι, σχέσεις εξουσίας. Είναι ο Στρατηγός Ντελα Ρόβερε (Il generale della Rovere, Ιταλία 1959, διάρκεια 128΄)του Ρομπέρτο Ροσελίνι, που, πέραν των άλλων διακρίσεων, κέρδισε (εξ ημισείας με τον Μεγάλο πόλεμο του Μάριο Μονιτσέλι) το Χρυσό Λιοντάρι για καλύτερη ταινία στο φεστιβάλ της Βενετίας.
Σε σενάριο από μυθιστόρημα, στο βασικό ρόλο ο Βιτόριο Ντε Σίκα και ακόμα οι Χάνες Μέσεμερ, Σάντρα Μίλο.
Η αίθουσα είναι μια ευγενική παροχή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας- Κέντρο Πολιτισμού, με τη συνδιοργάνωση και καλλιτεχνική επιμέλεια από το ΚΕΜΕΣ.
Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, του οποίου έντυπη κριτική ανάλυση θα διανεμηθεί στο κοινό. Με το τέλος της προβολής θα ακολουθήσει, όπως πάντα, μακρά συζήτηση με τους πολυάριθμους θεατές που παραμένουν στην αίθουσα ως ένα είδος λαϊκού πανεπιστημίου.
Στην Ιταλία του 1944 ο βασικός ήρωας ο Μπραντόνε, κυνικός, χυδαίος, έρχεται σε συνεννόηση με την Γκεστάπο να υποδυθεί την προσωπικότητα του στρατηγού Ντελά Ρόβερε, να κλειστεί σε φυλακή και από εκεί να αποσπά τα μυστικά των αντιστασιακών Ιταλών πατριωτών. Θα ακολουθήσουν απρόσμενες ανατροπές.
Ένα έξοχο, ουμανιστικό, νεορεαλιστικό, λυρικό αριστούργημα με θεολογικές αναφορές αλλά και σχόλιο για την αυτοεκτίμηση και τη δεύτερη ευκαιρία. Η σκηνοθεσία λιτή, αποτελεσματική, εξυπηρετεί απόλυτα το στόχο του φιλμ.
Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:
«Ο Εμμανουέλ Μπραντόνε, γοητευτικός, μοιραίος και άνετος, ζει στη Γένοβα στα 1944 μεταξύ τζόγου και ωραίων γυναικών. Μέσα από κάποιες διαδικασίες και γνωριμίες, η επαφή του με το Γερμανό συνταγματάρχη Μίλερ θα τον φέρει σε αδιέξοδο. Η δράση μεταφέρεται στο Μιλάνο, η Γκεστάπο τον φυλακίζει, του δίνουν το ψευδώνυμο Τζιοβάνι Μπρατσοφόρτε Ντελα Ρόβερε διακεκριμένου Ιταλού στρατηγού.
Έτσι, θα σώσει τη ζωή του και θα πάρει και 1 εκατομμύριο λιρέτες, παρακολουθώντας στη φυλακή τις συζητήσεις των Ιταλών αντιστασιακών που τον εμπιστεύονται και τον σέβονται. Για πρώτη φορά στη ζωή του αντί για σκουπίδι νιώθει να έχει υπόληψη. Ακολουθούν δραματικές εξελίξεις και ένα ανατρεπτικό τέλος.
Μετά την τριλογία του πολέμου, ο μέγας Ροσελίνι επιστρέφει σ’ αυτόν αλλά μέσω της Αντίστασης. Αφηγείται με οξυδέρκεια, συνδυάζει το νεορεαλισμό με την ερευνητική ματιά στους χαρακτήρες, «παίζει» με το κωμικό και το ανατρεπτικό και καταγράφει το πορτρέτο ενός χαμαιλεοντικού τύπου διαχρονικού, συνηθισμένου ακόμα και στην ελληνική πραγματικότητα.
Ο Εμμανουέλε είναι η προσωποποίηση του τίποτα. Ο Ροσελίνι βάζει στοίχημα αν αυτό το τίποτα μπορεί να μεταβληθεί σε κάτι, και αναζητάει το υλικό της μετάλλαξης. Από μια στιγμή και μετά η ταινία αποχτά τη δομή μιας τελετουργίας και είμαι σίγουρος πως ο Μπρεσόν με χαρά θα την υπέγραφε ο ίδιος. Η αφήγηση συνδυάζει το λυρισμό, το ρεαλισμό, ενώ διαφαίνεται και μια χριστιανική αντίληψη. Εξάλλου, και το τέλος είναι εμφανές και παραπέμπει σ’ αυτήν. Είναι μια απλή, αυστηρά γεωμετρημένη κορυφαία ταινία, υπέροχη σε όλα τα επίπεδα, με αργούς ρυθμούς, δομή τελετής».
ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΟ ΝΤΕΛΑ ΡΟΒΕΡΕ
Εξάλλου, δέκα λόγοι για να μην χάσετε το αριστούργημα του Ρομπέρτο Ροσελίνι είναι οι ακόλουθοι:
1. Για το έξυπνο σενάριο που κι άλλες φορές αξιοποιήθηκε στο σινεμά, αλλά σ’ αυτό το φιλμ αποχτά ιδιαίτερη πολλαπλή δύναμη.
2. Για την εκπληκτικής διαύγειας μινιμαλιστική σκηνοθεσία του Ροσελίνι, που συνδυάζει το νεορεαλισμό με στοιχεία ηθικής και ιδεολογίας.
3. Για τον εκπληκτικό ρόλο του Βιτόριο Ντε Σίκα
4. Για την έξοχη ασπρόμαυρη φωτογραφία που συνδυάζει το ντοκουμέντο με την ποίηση.
5. Για τον Χάνες Μέσεμερ που υποδύεται εξαιρετικά σε β΄ ρόλο τον Γερμανό συνταγματάρχη.
6. Για το τελετουργικό στιλ του φιλμ
7. Γιατί μέσα από τη μυθοπλασία αναπτύσσεται μια προβληματική που ξεπερνάει τον πόλεμο και την Αντίσταση.
8. Για την εξαιρετική, κλειστοφοβική ατμόσφαιρα που μετατρέπεται σε πνοή ζωής.
9. Επειδή το αιφνιδιαστικό τέλος ξεπερνάει το ανέκδοτο και μετατρέπεται σε άποψη ζωής και άφεση αμαρτιών.
10. Για την τόλμη να καταγραφούν και τα δύο πρόσωπα της ιταλικής κοινωνίας την περίοδο του πολέμου.
Υ.Γ. Η επόμενη ταινία στο ίδιο αφιέρωμα θα είναι το αριστούργημα του Ρομάν Πολάνσκι Ο ένοικος (1976).