«Έπρεπε να παλέψω
με μια βία αόρατη
με μια βία ξένη προς εμένα
με μια βία της απόλυτης καταβύθισης
της υποταγής
της παραδοχής
και της απογοήτευσης»
Ένα πολύ κλασικό έργο του σπουδαίου Τσέχου συγγραφέα Φραντς Κάφκα επέλεξε το Σχήμα Εκτός Άξονα για την τρίτη του παραγωγή τη φετινή σεζόν. Ο λόγος για τον «Πύργο», ο οποίος «ανεβαίνει» σε ελεύθερη απόδοση και σκηνοθεσία του Νίκου Βουδούρη.
Στο γνωστό θεατρικό χώρο (Πλάτωνος 35), συνεχίζει να ξεδιπλώνεται το σύμπαν του Φραντς Κάφκα- ένα «φαντασιακό κοινωνικό σύμπαν» όπως το έχει χαρακτηρίσει ο σκηνοθέτης Νίκος Βουδούρης, ο οποίος μίλησε στο alterthess.gr.
Συνέντευξη στην Ευγενία Χατζηγεωργίου
Ποια στοιχεία ήταν αυτά που σας έκαναν να ασχοληθείτε με τον «Πύργο» του Φρ. Κάφκα;
Στοιχείο πρώτο: Η Αέναη πορεία προς το ανέφικτο του πρωταγωνιστή, μία πορεία Σισύφεια θα έλεγα, με συγκεκριμένη στόχευση η οποία όμως ποτέ δε βρίσκει το τέρμα της ή αν θέλετε μόλις φτάσει στο άγγιγμα αυτού αμέσως επιστρέφει στο αρχικό της σημείο για να επανακινήσει από το μηδέν.
Στοιχείο δεύτερο: Πρόκειται για ένα συμπαντικό κείμενο δίχως φινάλε μια που ο Κάφκα έφυγε από τη ζωή πριν το ολοκληρώσει, κείμενο γραμμένο στα 1922, που όμως είναι σα να γράφτηκε στις μέρες μας. Η γραφειοκρατεία του Πύργου και της Πολιτείας που εκτείνεται γύρω από αυτόν καθώς και η εξουσία που ασκούν οι λιγοστοί εξουσιαστές που κατοικοεδρεύουν μέσα σ΄αυτόν βρίσκεται σήμερα ακριβώς δίπλα μας, στην καθημερινότητα της κοινωνικής κρίσης που μας διατρέχει.
Το συγκεκριμένο έργο είχε μείνει ημιτελές. Πόσο σας δυσκόλεψε η μεταφορά του επί σκηνής;
Στην ουσία απουσιάζει το φινάλε του έργου για το οποίο έχουμε κάποιες σημειώσεις του Μαξ Μπροντ ο οποίος διέσωσε τα χειρόγραφα του Κάφκα. Αν μιλήσουμε για κάποια ιδιαίτερη δυσκολία ίσως να ήταν η έκταση του μυθιστορήματος – γύρω στις 400 σελίδες- όπου σε καμμία περίπτωση δεν θα έπρεπε να χαθεί το νήμα της ιστορίας στη θεατρική της απόδοση.
Ποια ήταν η σκηνοθετική σας προσέγγιση στο έργο;
Ο στόχος ευθύς εξ΄αρχής ήταν η απόδοση της γνωστής σε όλους τους αναγνώστες του συγγραφέα, Καφκικής ατμόσφαιρας, όρος που έχει διεθνώς καθιερωθεί για τα έργα του.
Ποια η πορεία του ήρωα και πως επηρεάζει το κοινό;
Η πορεία του Κ είναι αυτή που θα επιζητούσε πιθανά ο κάθε πολίτης όποιας χώρας, όταν αισθάνεται να παραβιάζονται θεμελιώδη δικαιώματά του.
Ο Κ ενεργεί ενάντια στο σύστημα του Πύργου,τη γραφειοκρατία του, την εξουσία του , τον φόβο τον οποίο παντού σκορπά για να κρατήσει δέσμιους του πολίτες που κατοικούν γύρω από αυτόν. Η ταύτιση του κοινού με τον ήρωα είναι ενδεχόμενη.
Γραμμένο το 1922 το έργο, σε τι βαθμό και με ποιον τρόπο θεωρείτε πως «αγγίζει» το σήμερα;
Σε απόλυτο βαθμό. Το έργο θα μπορούσε να είχε γραφτεί και το 2014…
Πώς δημιουργήθηκε η ανάγκη για το «Σχήμα εκτός άξονα»; Νιώθετε πως έχετε ικανοποιήσει έως έναν βαθμό τις προσδοκίες που είχατε από το εγχείρημα αυτό;
Το Σχήμα εκτός Άξονα δημιουργήθηκε για κάτι έξω από τα ειωθότα. Οι προσπάθειες έχουν κρατήσει 7 χρόνια τώρα και πιθανότατα θα συνεχιστούν. Το Βήμα στους Νέους που πραγματοποιείται για 5η συνεχή χρονιά φέτος νομίζω ότι καλύπτει μέρος των προσδοκιών μας.
