Ο πρόεδρος και βασικός μέτοχος της εταιρείας Aegean, Ευτύχης Βασιλάκης, ομιλητής πρόσφατα σε διαδικτυακή συζήτηση, ήταν ξεκάθαρος: «Για να βρεθούμε σαν κλάδος στα επίπεδα που βρισκόμασταν πριν την υγειονομική κρίση, θα περάσουν 2-3 χρόνια. Άρα δυστυχώς είναι μονόδρομος η μείωση του κόσμου που απασχολούμε.
Η άμεση δυσκολία που θα έχουμε είναι η επιλογή, ο τρόπος και ο χρόνος που θα πρέπει να γίνει αυτή η ενέργεια. Όταν δεν έχεις παραγωγή για κάποιους μήνες και δεν έχεις και εικόνα πόσο θα κρατήσει, μπορεί να ακούγετε σκληρό, αλλά δεν έχεις επιλογές. Ελπίζουμε να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα υποστήριξης από το κράτος που να μπορέσει να μας βοηθήσει και εμάς, που είμαστε τόσο πολύ πληττόμενοι, να διατηρήσουμε περισσότερο κόσμο ή να τους δίνουμε κάτι περισσότερο από αυτό που μπορούμε». Με άλλα λόγια, η ιδιωτική εταιρεία που έχει υποκαταστήσει την πάλαι ποτέ κρατική Ολυμπιακή Αεροπορία στο ρόλο του εθνικού αερομεταφορέα, απαιτεί ισχυρή κρατική ενίσχυση, με αφορμή (ή πρόσχημα) τον κορωνοϊό και μοχλό πίεσης τους περίπου τρεις χιλιάδες εργαζόμενούς της, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων βρίσκεται σε αναστολή σύμβασης εργασίας (Left.gr, 26/3/20) και αγωνιά για το μέλλον.
Γράφει ο Τάσος Γιαννόπουλος στην εφημερίδα Εποχή
Δημοσιεύματα των ημερών προεξοφλούν ότι η Aegean θα δεχτεί πράγματι κρατική χείρα βοηθείας, της οποίας η μορφή δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί (capital.gr – 6/5/20, insider.gr – 4/5/20 κ.α.).
Πιθανότατα, επιδιώκεται μία λύση λίγο καλύτερη για τους νυν ιδιοκτήτες από αυτή που υιοθετήθηκε για τη «διάσωση» μεγάλων ευρωπαϊκών αεροπορικών εταιρειών, όπως η Lufthansa, η Air France/KLM και η Alitalia. Δηλαδή, με αγορά μετοχών από πλευράς δημοσίου, το οποίο όμως δεν θα έχει δικαίωμα ψήφου στις αποφάσεις του ΔΣ.
Ήδη, βέβαια, το υπουργείο Μεταφορών, σε αντίθεση με το ενωσιακό δίκαιο και το ευρωπαϊκό πακέτο οδηγιών, επέλεξε να ευνοήσει τις ελληνικές αεροπορικές εταιρείες (άρα και την Aegean, τη μεγαλύτερη δηλαδή εξ αυτών), «καταθέτοντας» διά νόμου τα χρήματα των επιβατών στα αποθεματικά των εταιρειών. Οι επιβάτες μπορούν να τα λάβουν πίσω υποχρεωτικά μόνο μετά το πέρας του 18μήνου και εφόσον δεν έχουν χρησιμοποιήσει στο διάστημα αυτό το πιστωτικό κουπόνι (βλέπε το ρεπορτάζ της Αυγή της 26ης Απριλίου).
Χαμηλές πτήσεις και πριν από την κρίση
«Ξαφνικά σε έναν μήνα πήγαμε από το ρετιρέ στο υπόγειο», είπε επίσης στην ίδια συζήτηση ο κ. Βασιλάκης, αναφερόμενος στην επίδραση στα οικονομικά της εταιρείας. Όμως, στο υπόγειο βρίσκονταν, πολύ πριν από την πανδημία, οι εργαζόμενοι που εξυπηρετούν την Aegean και τις υπόλοιπες αεροπορικές, χωρίς ωστόσο να ανήκουν στο δυναμικό της.
Ο λόγος για τους εργαζόμενους στις (επί της ουσίας εργολαβικές) εταιρείες επίγειας εξυπηρέτησης (handling), πολλοί εκ των οποίων εργάζονταν για χρόνια με συνεχείς ανανεώσεις συμβάσεων. Για το καθεστώς μεγάλης πίεσης και στρες, με τις πολλές μέρες συνεχόμενης δουλειάς και τη διαρκή επισφάλεια που βιώνουν οι εργαζόμενοι στους handlers, διαβάστε αναλυτικά: «Οι χαμηλές πτήσεις των εργασιακών δικαιωμάτων» (solomonmag.com, 3/9/19) .
Σημαντική παρένθεση: η Aegean διαθέτει μεγάλο πακέτο μετοχών στη μεγαλύτερη εταιρεία handling, την Goldair, όπου το 2012 είχε «μεταφέρει» εκατοντάδες εργαζόμενους, οι οποίοι είδαν την εργασιακή τους κατάσταση να χειροτερεύει.
Πολλοί από τους συμβασιούχους ειδοποιήθηκαν τον Μάρτιο με ένα απλό sms για την έμμεση απόλυσή τους (Left.gr, 25/3/20). Οι εταιρείες, μάλιστα (εκτός από την Goldair, στον χώρο δραστηριοποιούνται οι «Swissport» και «Skyserv»), στέρησαν από τους εργαζόμενους ακόμη και το πενιχρό επίδομα των 800 ευρώ για 45 μέρες, μη προχωρώντας σε ανανέωση των συμβάσεων εργασίας και έπειτα σε αναστολή τους (βλέπε αναλυτικά την επιστολή τους: «Όμηροι διαρκείας, ζητούν το αυτονόητο», Left.gr, 8/4/20).
Εκατοντάδες είναι και οι εποχιακά εργαζόμενοι που περίμεναν να προσληφθούν από τις εταιρείες αυτές τον Απρίλιο, όπως κάθε χρόνο, αλλά προέκυψε ο κορωνοϊός και τώρα δεν δικαιούνται ούτε επίδομα ανεργίας, ούτε βέβαια και την έκτακτη αποζημίωση.
Fraport: Εκ περιτροπής οι εργαζόμενοι, bonus τα golden boys
Αντίστοιχα, οι περίπου 650 εργαζόμενοι της -γερμανικών κρατικών συμφερόντων- Fraport, διαχειρίστριας των 14 περιφερειακών αεροδρομίων, βλέπουν τις απολαβές τους να μειώνονται λόγω της επιβολής εκ περιτροπής εργασίας (δουλεύουν μία ημέρα λιγότερο κάθε εβδομάδα). Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με πληροφορίες της «Εποχής», τα υψηλόβαθμα στελέχη είδαν στις αρχές Απριλίου να μπαίνει στους λογαριασμούς τους το προβλεπόμενο bonus (λίγες ώρες μετά ανακοινώθηκε η εκ περιτροπής εργασία στο προσωπικό!).
Και όλα αυτά, την ώρα που η Fraport απολαύει ευνοϊκής μεταχείρισης από το κράτος καθώς, στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 1ης Μαΐου προβλέπεται η αναστολή των οφειλών της προς το Δημόσιο για 6 μήνες (Εφημερίδα των Συντακτών, 8/5/20).
Εκ περιτροπής εργασία για τρεις μήνες (από Απρίλιο μέχρι και Ιούνιο, με απώλεια του 50% του μισθού) επέβαλε στους περίπου 600 εργαζόμενους και η εργοδοσία του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών (πλην του Δημοσίου, συμμετέχουν η καναδικών συμφερόντων Avi Alliance και η οικογένεια Κοπελούζου).
Σε κάπως καλύτερη μοίρα βρίσκονται ορισμένοι από τους περίπου 300 εργαζόμενους στις ξένες αεροπορικές εταιρείες, οι οποίοι συνεχίζουν να εργάζονται κανονικά. Όμως, μεγάλος αριθμός συναδέλφων τους μπήκαν σε καθεστώς αναστολής σύμβασης ή εκ περιτροπής εργασίας, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν έλειψαν και οι εκδικητικές αναστολές συμβάσεων σε συνδικαλιστές, αλλά και εργαζόμενους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες.