Του Βασίλη Ρόγγα
Όποιος γράφει για ένα Συμβάν, ενώ αυτό είναι σε εξέλιξη, δε μπορεί να το μελετά έχοντας την καθολική εποπτεία. Αυτό συμβαίνει ιδιαιτέρως με τα γεγονότα που παράγουν τα κοινωνικά κινήματα. Ακόμα και η επί τόπου παρατήρηση της ζωής της κατειλημμένης Πλατείας Συντάγματος είναι αναγκαστικά μερική, εφόσον δεν εντάσσεται σε μια ενδελεχή μελέτη που χρησιμοποιεί ποικίλα ερευνητικά εργαλεία (π.χ. ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, ανάλυση λόγου κλπ).
Αν παραδεχτούμε τα παραπάνω (και οι κοινωνικοί επιστήμονες τα παραδέχονται με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο) εύλογα μπορεί να καταλάβει ο καθένας πόσο γελοία είναι η προσπάθεια δημοσιογράφων των μεγάλων εφημερίδων και καναλιών να μιλήσουν για το Σύνταγμα. Οι ίδιοι δεν έχουν περάσει καν από τους γύρω δρόμους.
Όμως, ας διατυπωθούν σκέψεις που μπορεί, αν συζητηθούν, να έχουν ευρετική αξία.
Πριν το Σύνταγμα ψάχναμε τρόπο να μπορέσουμε να κάνουμε τις διαμαρτυρίες διαρκείς και να αποφύγουμε την καθιερωμένη πορεία- κηδεία προς την πλατεία. Αυτό έγινε και μετράμε ήδη κοντά ένα μήνα στη πλατεία-σύμβολο της Δημοκρατίας.
Πριν το Σύνταγμα δε μπορούσαμε εύκολα να βρούμε τρόπους να κατέβουν οι πολλοί και ανυποψίαστοι στο δρόμο. Τώρα η πλατεία έχει πάρα πολλούς που κατεβαίνουν για πρώτη φορά.
Πριν το Σύνταγμα κάποιοι από εμάς νομίζανε ότι οι ειρηνικές διαμαρτυρίες είναι περίπου το κινηματικό ισοδύναμο μια πορείας της ΓΣΕΕ. Φυσικά και δεν είναι καθόλου έτσι: η μη βίαιη κινηματική δράση που παρεμποδίζει είναι απείρως πιο σοβαρή πολιτικά –και πολύ πιο δύσκολη- από τη βία.
Στο Σύνταγμα, οι άνθρωποι καταλαβαίνουνε πολύ λιγότερα από όσα οι δημοσιολόγοι της Αριστεράς νομίζουν. Όποιος έχει μιλήσει έστω και ένα λεπτό με ανυποψίαστους ανθρώπους, κατανοεί αμέσως ότι είναι τόσο μπερδεμένοι σε σχέση με το πολιτικό που μπορούν να πουν ταυτόχρονα – στην ίδια πρόταση- τα πιο αντιφατικά πράγματα. Θέλει πολλή ζύμωση να αλλάξει αυτό.
Στο Σύνταγμα, μάθαμε πως μπορεί να γίνει συνέλευση 3.000 ανθρώπων χωρίς να εκσπερματώνουμε πολιτικά ο ένας στον άλλο, πως μπορούν να λαμβάνονται αποφάσεις που να υλοποιούνται και πως μπορούν να βγαίνουν κείμενα που να εμπνέουν και να είναι κατανοητά από τους πολλούς.
Στο Σύνταγμα, το αίτημα για Άμεση Δημοκρατία είναι παντού κυρίαρχο. Όλοι και ο καθένας ξεχωριστά πρέπει να απαντούν ή να σκέπτονται πάνω σε αυτό το νέο master frame. Οι ελιτιστές κομματικοποιημένοι αριστεροί μάθανε ότι άμεση δημοκρατία μπορεί να συμβαίνει ή μπορούμε, τελοσπάντων, να μιλάμε γι’ αυτήν. Και δε χρειάζεται να το πει η Κεντρική Γαϊδάρα.
Από το Σύνταγμα γεννήθηκε ξανά – και μένει να δούμε τι ρόλο θα παίξει – η Ουτοπία: “όλα μπορούμε να τα κάνουμε!” Αυτή η συγκινησιακή συνιστώσα, η πίστη στη δυνατότητα της καθολικής κοινωνικής αλλαγής κινητοποιεί πόρους που με όρους κινηματικής ρουτίνας (δηλαδή συνήθους, τετριμμένου) κοινωνικού κινήματος απλώς δε θα υπήρχαν.
Από το Σύνταγμα μαθαίνουμε – για μια ακόμη φορά- πως οι κινητοποιήσεις μπορούν να είναι τελεσφόρες. Ο λαϊκός παράγοντας μπορεί να καθορίζει τις εξελίξεις και αρκετοί κινητοποιούμενοι καταλαβαίνουν ότι δε χρειάζεται να έχουμε απαντήσεις για όλα όταν κατεβαίνουμε στο δρόμο.
Από το Σύνταγμα δε θέλουμε και δε θα περιμένουμε να γεννήθει κανένα κόμμα, καμία πρωτοπορία και το Σύνταγμα δε θα αλλάξει τον κόσμο. Αν αρκετές χιλιάδες άνθρωποι ζυμωθούν μαζί με άλλους, ξεφύγουν από την κυρίαρχη εξατομίκευση και πια «δε μπορούν να συνεχίσουν όπως πριν» τότε το Σύνταγμα είναι ότι πιο ζωογόνο κοινωνικά και πολιτικά.
Από το Σύνταγμα απουσιάζουν το ΚΚΕ και οι αναρχικοί (ευτυχώς όχι όλοι). Καλά κάνουν. Και τα δυο κομμάτια συμπεριφέρονται με έναν ελιτισμό που τσακίζει κόκκαλα. Δε θα αναλύσω περαιτέρω τη στάση τους. Είναι τόσο αντιφατική που και τα δυο ρεύματα θα έπρεπε να το σκεφτούν πολύ για να απευθυνθούν ξανά στο λαό, εφόσον τόσο τον σνομπάρουν όταν κινητοποιείται.
Φυσικά και το πλήθος στην πλατεία είναι ετερόκλητο. Εννοείται πως η αντιμνημονιακή ρητορική έχει άλλο πρόσημο στο πάνω Σύνταγμα και άλλο στο κάτω. Είναι σαφές ότι όχι το πολιτικό αλλά το γηπεδικό κλίμα, η διάθεση για βόλτα και βλέμματα σπρώχνει αρκετούς κάθε μέρα εκεί.
Είναι λογικό να είναι έτσι το πρόπλασμα της αγωνιστικής δημοκρατίας των πολιτών, τώρα, στον 21ο αιώνα. Οι πολίτες δεν γεννήθηκαν έτοιμοι να δεξιωθούν τα δημοκρατικά ιδεώδη. Όλη τους η ζωή μέχρι τώρα ήταν η προσπάθεια για το αντίθετο.
Μάλιστα, η θέση για την Αγωνιστική Δημοκρατία πρέπει να επεκταθεί: μόνο Αγωνιστική μπορεί να είναι η Δημοκρατία και μόνο τότε μπορεί να τείνει προς την Άμεση. Οτιδήποτε άλλο είναι κακέκτυπο δημοκρατίας ακόμα και όταν εμείς που το λέμε, γνωρίζουμε ότι στον ιδεατό τύπο, την Άμεση Δημοκρατία, δε θα φτάσουμε ποτέ. Και αυτό γιατί η Άμεση Δημοκρατία είναι μόνο μια τάση -μια «κίνηση» που θα έλεγε και ο Κάρολος- και δεν υπάρχει και δε θα υπάρξει ποτέ ως καθεστώς.
Υ.Γ. Μπορούμε να ρίξουμε έως και δυο κυβερνήσεις σε σαράντα μέρες. Το έχουμε ξανακάνει.
αναδημοσίευση από rednotebook.gr