Των Αιμιλίας Κουκούμα και Χρήστου Σίμου
Από την υπογραφή του μνημονίου και μετά, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, πιστή στη συνέχιση του «εκσυγχρονιστικού» προγράμματος του Σημίτη που προέβλεπε μεταξύ άλλων το ξήλωμα του κοινωνικού κράτους ώστε να στρωθεί το έδαφος για την επέκταση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στα πεδίο αυτό, ο ρυθμός της διαδικασίας συρρίκνωσης των δομών κοινωνικής πρόνοιας επιταχύνθηκε. Το συγκεκριμένο πολιτικό πρόγραμμα, εφόσον αδυνατεί πια να αποσπάσει τη συναίνεση της πλειοψηφίας της κοινωνίας προτάσσοντας το ιδεολόγημα περί ατομικής ευδαιμονίας, δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο, πέρα από να εκβιάζει με το δίπολο «Μνημόνιο ή χρεοκοπία» και να εντείνει την καταστολή. Αυτός όμως ο εκβιασμός φαίνεται να μην περνά στην κοινωνία. Τα παραδείγματα των κινητοποιήσεων είναι πολλά: απεργίες, καταλήψεις δημόσιων κτιρίων, κινήματα ανυπακοής όπως το «Δεν πληρώνω», αποδοκιμασίες βουλευτών, η πλατεία Συντάγματος, η παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου, οι απεργίες διαρκείας σε μια σειρά εργασιακών χώρων, όπως η Ελληνική Χαλυβουργία, ΑΛΤΕΡ, η Ελευθεροτυπία, Λουκίσσα, με αποκορύφωμα(;) την Κυριακή 12 Φλεβάρη με τη μαζική παρουσία του κόσμου στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την ψήφιση του Μνημονίου 2. Όλες αυτές οι κοινωνικές αντιδράσεις, που έχουν εξαπλωθεί σε όλη την Ελλάδα και υποστηρίζονται από αντίστοιχες κινήσεις ανυπακοής και αλληλεγγύης πανευρωπαϊκά, τεκμηριώνουν ξεκάθαρα πια την κρίση νομιμοποίησης που αγγίζει τους θεμελιώδεις θεσμούς του κρατικού μηχανισμού.
Όλα τα παραπάνω συνιστούν κομμάτια ενός πάζλ που περιμένει ένα συνδετικό ιστό για την μετατροπή του σε πλήρη εικόνα. Η αντίσταση αυτή, εκτός από το να απονομιμοποιεί τους επίσημους θεσμούς, παράγει νέους – ανταγωνιστικούς θεσμούς. Η ανάδυση νέων θεσμών προκύπτει από την αναγκαιότητα υπεράσπισης των θεμελιωδών δικαιωμάτων που βάναυσα πλήττονται από την πολιτική των μνημονίων. Τα δίκτυα αλληλεγγύης, εκτός από παραδείγματα κοινωνικής αντίστασης, συνιστούν και θεσμούς λαϊκής αυτοοργάνωσης. Τα κοινωνικά δίκτυα συγκροτούν μια διαφορετική σύλληψη της καθημερινότητας πέρα από την κυρίαρχη. Ωστόσο, η εικόνα παραμένει ημιτελής. Οι διαδικασίες που συμπυκνώνουν όλες αυτές τις μορφές κοινωνικές αντίστασης εξακολουθούν να είναι τα συλλαλητήρια στο κέντρο της Αθήνας και των άλλων μεγάλων πόλεων, όπου το κίνημα έρχεται αντιμέτωπο με τις δυνάμεις καταστολής.
Το πρόβλημα που προκύπτει σε αυτό το σημείο είναι ότι ενώ το κράτος μέσω των δυνάμεων καταστολής έχει κάθε φορά ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των διαδηλωτών, οι τελευταίοι αδυνατούν να εκπονήσουν ένα συνεκτικό σχέδιο δράσης με σαφή στοχοθεσία. Ο διακηρυγμένος στόχος που θέτει το σύνολο των κομμάτων και των οργανώσεων της αριστεράς είναι η ανατροπή της κυβέρνησης Παπαδήμου. Για την επίτευξη αυτού του στόχου καθίσταται αναγκαία η γενικευμένη κοινωνική σύγκρουση. Γιατί δεν αποτυπώθηκε αυτό την Κυριακή; Οι μαζικές καταστροφές κτιρίων στο κέντρο της Αθήνας δεν προκαλούν ρήγματα στην κυρίαρχη λογική, αντίθετα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τη μεριά του αντιπάλου για να προκαλέσει ρήγματα στο κίνημα. Τα κάψιμο υποκαταστημάτων τραπεζών, κίνηση η οποία υποτίθεται ότι συμβολοποιεί την αντίδραση στον καπιταλισμό, δεν οδήγησε στην πτώση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ούτε στην ήττα του κεφαλαίου. Η καταστροφή και η δημιουργία είναι αλληλένδετες έννοιες, όπως πολλοί ισχυρίζονται, ωστόσο η συγκεκριμένη πρακτική δεν μας έφερε πιο κοντά στον στόχο. Η υπεράσπιση της αυτονομίας των κινημάτων προϋποθέτει συμμετοχή και σεβασμό στις μαζικές διαδικασίες διαβούλευσης. Όταν η σύγκρουση αγγίζει τα όρια της ατομικής εκτόνωσης, τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για απελευθερωτικές πρακτικές, αλλά για την αναπαραγωγή της κυρίαρχης λογικής του ατομικισμού.
Παρόλα αυτά, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε το εξης δεδομένο: Δυστυχώς, ούτε η αριστερά έχει μια ολοκληρωμένη πρόταση συντονισμού της μαζικής κοινωνικής αντίστασης και σύγκρουσης. Η αριστερά δεν έχει κατορθώσει να προτείνει ένα σχέδιο μαζικής σύγκρουσης με τις δυνάμεις καταστολής, παρόλο που έχει πολύ πλούσιο ρεπερτόριο σε μορφές μαζικής κοινωνικής σύγκρουσης και ανυπακοής. Δεν ήταν λίγες οι στιγμές που βρέθηκε αντιμέτωπη με τις δυνάμεις καταστολής και πρωταγωνίστησε στο σκηνικό μαζικής σύγκρουσης. Η δημιουργία ενός συνεκτικού σχεδίου δράσης και νίκης των μαζικών κινημάτων δεν μπορεί να μείνει μόνο σε ατέρμονες αναλύσεις περί εισόδου και εξόδου από το ευρώ όταν αδυνατεί να συγκροτήσει μια ολοκληρωμένη πρόταση που θα απαντά στο ερώτημα της μαζικής κοινωνικής σύγκρουσης, το οποίο τίθεται ούτως ή άλλως από την πλευρά του κράτους και των δυνάμεων καταστολής.
Αναδημοσίευση από το Rednotebook.gr