Του ΘΕΟΦΙΛΟΥ ΣΙΧΛΕΤΙΔΗ
Στο τέλος του 8 είδαμε να έρχεται η κρίση το 9. Στο τέλος του 9 φάνηκε πως το 10 θα ήταν η αρχή μίας Οδύσσειας. Ποια θα είναι λοιπόν η επόμενη προφητεία; Έχοντας μπει για τα καλά σε μία εποχή σύγχυσης, όπου τίποτα δεν είναι αυτό που μοιάζει να είναι, καλό θα ήταν σοφοί και προφήτες να άρχιζαν να ρωτούν τους από τα κάτω για αυτά που έρχονται και για αυτά που φοβούνται. Από εκεί, από τα κάτω, μπορείς να βγάλεις σχετικά ασφαλή συμπεράσματα για το τι θα μας ξημερώσει το 11, τώρα πια άλλωστε που έχει πέσει μεγάλη φιλοσοφική πενία στον κόσμο των φιλόδοξων, τόση που προσπαθούν να πείσουν τους μη φιλόδοξους πως μαζί τα έφαγαν τα χρωστούμενα της χώρας. Μαζί τα 45 δις για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, μαζί τα 67,5 δις για τα εξοπλιστικά προγράμματα, μαζί και τα 30 δις για τα μεγάλα έργα. Βλέπετε, δίπλα στο κάθε ένα δις, περίπου των δύο τρίτων του δημόσιου χρέους, υπάρχει και ένα ονοματεπώνυμο.
Αν είναι όμως να κάνουμε μία προφητεία για το 11, φαίνεται πως πηγαίνουμε, είτε από ζωή είτε από θάνατο και πιο πιθανό είναι το δεύτερο, προς μία λατινοαμερικανοποίηση στον ευρωπαϊκό Νότο, προφανώς και στην Ελλάδα. Που σημαίνει πολύ λιγότερο ή και καθόλου κοινωνικό κράτος για τους από τα κάτω, που σημαίνει πως οι μη φιλόδοξοι θα πρέπει να περιοριστούν σε μισθούς μεταξύ 600 και 900 ευρώ, που σημαίνει πως συνταξιούχοι των 590 ευρώ θα κληθούν να δίνουν τα 200 κάθε μήνα για φάρμακα. Το τελευταίο νομίζω πως ήδη συμβαίνει. Και δεν θα είναι θέμα τύχης, αλλά θέμα “επιτυχίας”. Να πως: Στην Ελλάδα έχουμε κρίση δημοσίου χρέους. Σωστά; Σωστά. Το 2009, προ κρίσης, οι κρατικές δαπάνες αντιπροσώπευαν το 50,4% του ΑΕΠ, όταν στην ευρωζώνη ο μέσος όρος φτάνει το 50,8%. Έχει όλη η ευρωζώνη κρίση δημόσιου χρέους; Όχι. Μήπως η Φιλανδία (στο 56% οι κρατικές δαπάνες) ή η Σουηδία (στο 55,8% οι κρατικές δαπάνες) διαλύθηκαν, δεν υπάρχουν πια; Και προσέξτε, ήμασταν το 2009 λίγο πιο κάτω από το μέσο όρο της ευρωζώνης, ενώ σε αυτές τις δαπάνες, τις δικές “μας” δαπάνες, συνυπολογίζονται και οι εξοπλιστικές, που είναι οι μεγαλύτερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένα το κρατούμενο.
Αν αυτές οι δαπάνες περικοπούν, ο στόχος φτάνει το 30% – και δεν υπάρχει καμία πίεση για μείωση των εξοπλιστικών δαπανών – τότε η Ελλάδα, όσον αφορά τα δημόσια συστήματα παιδείας, υγείας, ασφάλισης, πρόνοιας, δεν θα διαφέρει σε πολλά από τη Χιλή. Ήδη άλλωστε, από τις αρχές της δεκαετίας του 90, η Ελλάδα προοδευτικά εφαρμόζει ένα φορολογικό σύστημα παρόμοιο με αυτό των χωρών της Λατινικής Αμερικής, με αυτό που εφάρμοσαν οι λατινοαμερικάνικες νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις. Μέσα σε λιγότερα από 20 χρόνια η φορολογία των κερδών των επιχειρήσεων από το 45% έπεσε στο 21%. Οι άμεσοι, και προφανώς πιο δίκαιοι, φόροι βρίσκονται στο 60% του μέσου όρου της ευρωζώνης Οι έμμεσοι, και προφανώς πιο άδικοι, φόροι βρίσκονται περίπου στο 140% του μέσου όρου της ευρωζώνης. Έτσι ενώ στην Ελλάδα, το 2008, τα φορολογικά έσοδα έφτασαν το 35% του ΑΕΠ, στην ευρωζώνη ξεπέρασαν το 40%. Που πάει να πει πως αν έχεις φορολογικό σύστημα Λατινικής Αμερικής είναι απολύτως λογικό να αποκτήσεις λατινοαμερικάνικο κοινωνικό κράτος, δηλαδή ερείπια.
Και μετά; Το πλέον πιθανό είναι η πρώτη φάση της νέας μεταπολίτευση να χτιστεί με τα υλικά του παλιού συστήματος, όπως έγινε και το 74, και ότι θα χρειαστεί περίπου μία δεκαετία (που ήδη τρέχει) για να στερεοποιηθεί η νέα κατάσταση και η ευρεία Αριστερά να βρει έναν έλληνα “Τσάβες”. Κανείς βέβαια δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο οι από τα κάτω, σε Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία, να έχουν εντελώς διαφορετική άποψη για τα πράγματα. Μία φορά, ανά αιώνα, η ιστορία τους δίνει αυτό το δικαίωμα. Και έχουμε αλλάξει αιώνα.
