Είκοσι μία μέρες και σήμερα απομένουν για μια πιθανολογούμενη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και της Αριστεράς. Και επειδή οιωνοσκόπος κανείς δεν είναι, για να προβλέψει τα ακριβή μελλούμενα, θα ήταν ίσως προτιμότερο να ανατρέξει στο παρελθόν και μάλιστα σε μια άλλη χώρα, τη Γαλλία του ’36 και του Λαϊκού Μετώπου, για να αντλήσει ενδεχομένως κάποια χρήσιμα διδάγματα.
Γράφω «ενδεχομένως» γιατί η καταφυγή στην ιστορική αναλογία είναι πέρα για πέρα προβληματική. Συνήθως γίνεται για να αποφευχθεί η αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουμε μπροστά μας. Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποίησε το «ακραίο κέντρο» την ιστορική εμπειρία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, τα αμέσως προηγούμενα χρόνια, είναι από αυτήν την πλευρά άκρως διαφωτιστικός. Από την άλλη, δεν μπορεί να αποφύγει κανείς τον πειρασμό να ανατρέξει σε μια ιστορική πραγματικότητα που παρά τις μεγάλες διαφορές της με το ελληνικό σήμερα, παρουσιάζει κάποιες ομοιότητες.
Και τότε, ο φασισμός ελλόχευε. Όχι, βέβαια, με τη μορφή ενός νεο-ναζιστικού μορφώματος, όπως σήμερα, αλλά με την ακόμα πιο σοβαρή μορφή δύο καθεστώτων, αυτών της Ιταλίας και της Γερμανίας. Και τότε, μια παγκόσμια οικονομική κρίση είχε «επισκεφθεί» το γαλλικό έδαφος, όπως τώρα επισκέπτεται το ελληνικό, με ακόμη, όμως, πιο δραματικές συνέπειες από τότε.
Πώς είχαν αντιδράσει στα προεόρτια της εκλογικής νίκης του ’36, η γαλλική κοινωνία και τα κόμματα της Αριστεράς απέναντι στις παραπάνω καταστάσεις; Με ενότητα. Μια ενότητα που εκπορεύθηκε πρώτα από τη βάση, με τις αντιφασιστικές επιτροπές, για να υιοθετηθεί στη συνέχεια από τα κόμματα της Αριστεράς και ιδιαίτερα από το ΚΚΓ. Για τη στροφή του ΚΚΓ, που εγκατέλειψε τη γραμμή «τάξη εναντίον τάξης» καθώς και τα περί «σοσιαλφασιστών», καταλυτικός ήταν ο ρόλος της Κομμουνιστικής Διεθνούς, και ιδιαίτερα του επικεφαλής της, Δημητρώφ, ο οποίος, σύμφωνα με τα σχετικά πρόσφατα προσβάσιμα αρχεία της Μόσχας, υπερκέρασε τις αντιρρήσεις ακόμα και του Στάλιν και ενθάρρυνε τους Γάλλους κομμουνιστές να βρουν διαύλους επικοινωνίας ιδιαίτερα με τους σοσιαλιστές. Αυτή η ενότητα ελλείπει σήμερα από την ελληνική Αριστερά. Η Κομμουνιστική Διεθνής δεν υπάρχει πια και ο Δημητρώφ έχει οριστικά πεθάνει…
Εκείνο όμως που, κατά τη γνώμη μου, έχει μεγάλη αξία είναι να εξετάσει κανείς το επίπεδο των κοινωνικών κινητοποιήσεων, όλη αυτήν την περίοδο, από το πρώτο ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης μέχρι και τους πρώτους μήνες διακυβέρνησης του Λαϊκού Μετώπου. Ενώ στην αρχή της οικονομικής κρίσης, το ’31-32, θα υπάρξουν έντονες αγωνιστικές κινητοποιήσεις, στη συνέχεια, χωρίς να εξαφανιστούν, θα ατονήσουν. Θα φουντώσουν με μια απίστευτη δύναμη μετά την εκλογική επιτυχία του Λαϊκού Μετώπου. Ίσως για να δικαιωθεί ο Τοκβίλ, όταν γράφει ότι οι άνθρωποι σπάνια εξεγείρονται όταν βυθίζονται στο πηγάδι. Πιο συχνά σε αυτήν τη φάση, προσπαθούν απεγνωσμένα και σε πλάνο ατομικό να πιαστούν από τα τοιχώματα του πηγαδιού. Οι άνθρωποι εξεγείρονται όταν, αφού έχουν φτάσει στον πάτο του πηγαδιού, αρχίζουν να έχουν προσδοκίες.
Οι απεργίες και οι καταλήψεις χώρων εργασίας, που ξεσπούν τους πρώτους δυο μήνες μετά την εκλογική επικράτηση της Αριστεράς, προέρχονται από τη βάση. Δεν καθοδηγούνται ούτε από τα κόμματα, αλλά ούτε και από τα συνδικάτα. Από αυτήν την άποψη, είναι χαρακτηριστικό ότι οι μεγαλύτερες σημειώνονται σε εργασιακούς χώρους (μεταλλουργία, υφαντουργία, βιομηχανία τροφίμων) με χαμηλό ποσοστό συνδικαλισμένων (3-5%) και όχι σε αυτούς (σιδηρόδρομοι, ταχυδρομεία, εκπαίδευση) όπου το ποσοστό είναι υψηλό (22-44%). Βεβαίως, για να μην αδικήσουμε την Αριστερά και τα συνδικάτα, οι απεργίες και τα αιτήματά τους υιοθετούνται αμέσως από αυτούς τους τελευταίους.
Πάντως, όλα αυτά για τα οποία δοξολογούμε σήμερα το Λαϊκό Μέτωπο, δηλαδή η εβδομάδα των 40 ωρών, οι συλλογικές συμβάσεις, η άδεια μετ’αποδοχών κ.ά. είναι περισσότερο κατακτήσεις της βάσης παρά «επίσημη» προγραμματική πολιτική του Λαϊκού Μετώπου.
Αν λοιπόν, με το καλό, ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τις εκλογές, εκείνο που πρέπει να έχουν τα μέλη του και τα στελέχη του κατά νου είναι ότι καμία σημαντική κοινωνική και πολιτική κατάκτηση σαν αυτές που επιδιώκει η Αριστερά δεν είναι μόνον αποτέλεσμα των πιο ευφυών χειρισμών τής πιο άξιας ηγεσίας, αλλά κυρίως δημιούργημα αυτών που βρίσκονται «κάτω», κι ας λένε ό,τι θέλουν αυτοί που μας βρίζουν λαϊκιστές.
πηγή: Αυγή