Λίγες ημέρες πριν ανοίξει τις πόρτες του το ανανέωμενο και νεόπτωχο 51ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου (των 2,5 εκατ. ευρώ), ας θυμηθούμε λίγες στιγμές από το περσινό, εορταστικό και νεόπλουτο 50ο Φεστιβάλ (των 9 εκατ. ευρώ). Την περσινή διοργάνωση άλλωστε θυμούνται ακόμα όσοι και όσες εργαστηκαν σε αυτή ως συμβασιούχοι, αφού ακόμα δεν έχουν πληρωθεί.
Το παρακάτω κείμενο γράφτηκε πέρσι, τέτοιο καιρό, όταν ακόμα ήταν νωπές οι εντυπώσεις από ένα φεστιβάλ πραγματικά αποτυχημένο. Όπως θα δείτε αφορά περισσότερο τη διοργάνωση και την αίσθηση που έδινε, παρά τις ταινίες (άλλωστε πολλές, δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς άλλωστε, ήταν εξαιρετικές). Φέτος, το alterthess φτιάχνει μια ομάδα εργασίας για να παρακολουθήσει, να κριτικάρει και να παρουσιάσει τις ταινίες και τις άλλες στιγμές του (πρώτου του) Φεστιβάλ. Όποιος και όποια ενδιαφέρεται, ευπρόσδεκτος/η. Ακόμα, περιμένουμε τις κριτικές και τις προτάσεις και όλων των υπολοίπων.
- Το Φεστιβάλ απέτυχε. Κοινή πεποίθηση όσων πηγαίνουν ήταν ότι, παρά τον επετειακό χαρακτήρα (50ο), οι οργανωτές απέτυχαν ολοσχερώς όχι μόνο να κάνουν κάτι «διαφορετικό» (πχ, λέμε τώρα, να του δώσουν ένα χρώμα γιορτής, να το επεκτείνουν στην πόλη, να εξασφαλίσουν την ενεργότερη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, να οργανώσουν μεγάλα αφιερώματα και διάφορα άλλα που προσδοκούσε το «κοινό του Φεστιβάλ»), αλλά απέτυχαν επίσης να κάνουν και ένα κανονικό, έστω σαν τα προηγούμενα, Φεστιβάλ. Προφανώς, όλα ξεκίνησαν στραβά, λόγω της απουσίας των ελλήνων σκηνοθετών (οι οποίοι πήγαν και κάνανε την αντι-διοργάνωσή τους στην Αθήνα, μην πληρώνουν και εισιτήρια). Και το διεθνές διαγωνιστικό όμως δεν πήγε καλύτερα (αν εξαιρέσουμε τη λαμπρή παρουσία του Σάκη Ρουβά). Από αφιερώματα, πήξαμε στον Χέρτζοκ. Πολλές από τις «Μέρες Ανεξαρτησίας» ήταν λίγο καλύτερες από την ομώνυμη ταινία, ενώ το μόνο μέρος που σώζονταν ήταν το Βαλκανικό (αν και πολλές φορές είχες την αίσθηση ότι αν άλλαζες αίθουσα στη μέση της προβολής, θα μπορούσες να παρακολουθήσεις κανονικά την ταινία).
- Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο ήταν το εξής: σε αυτό που επένδυσαν οι οργανωτές για να ξεχωρίσουν τη φετινή διοργάνωση, ήταν ένας «πολιτικός», «κινηματικός» αέρας: πριν από κάθε προβολή βλέπαμε κάτι ολιγοδευτερόλεπτα βιντεάκια, όπου διάφοροι πολίτες καλής θέλησης μας παρακινούσαν να κινητοποιηθούμε ενάντια στα προβλήματα της καθημερινότητας, δηλαδή βασικά τα ΙΧ. Γεγονός το οποίο μόνο θυμηδία προκαλούσε στις αίθουσες, τη στιγμή που είχαμε πήξει στις μερσεντές που είχαν αναλάβει την τιμή να πηγαινοφέρνουν τους υψηλούς καλεσμένους του Φεστιβάλ. Καλός οιωνός για την κοινωνία μας: Φεστιβάλ χωρίς ολίγον από κίνημα ούτε ο Γερουλάνος δεν μπορεί να κάνει τη σήμερον ημέρα.
- Παρόλα αυτά, οι αίθουσες γέμισαν, αν και μάλλον λίγο λιγότερο από τις περασμένες χρονιές. Ζούμε λοιπόν σε μια πόλη που γουστάρει φάση φεστιβάλ, φάση προβολές και πάρτυ και τέτοια. Όλοι είχαν την διάθεση να συμμετάσχουν με κάποιο τρόπο: από γκρίνια (πο. Και κυρίως, σε μια πόλη σφόδρα κινηματογραφόφιλη. Άλλωστε, σε αυτό στηρίζονται και οι δεκάδες, άγνωστες κινηματογραφικές ομάδες που δρούνε στα πανεπιστήμια, τα στέκια, τις καταλήψεις της πόλης. Στο Φεστιβάλ όλοι έλεγαν τί μαλακία είναι οι τέσσερις αίθουσες του λιμανιού να μην παίζουν τέτοιες ταινίες όλο το χρόνο: αυτό που δεν μπορούν να κάνουν οι διοργανωτές, το κάνουν ήδη οι ερασιτεχνικές ομάδες.
- Επί του περιεχομένου: σχεδόν οι μισές ταινίες νέας εσοδείας του φεστιβάλ αφορούσαν τη μετανάστευση. Σε αυτά τα σύνορα ΗΠΑ – Μεξικού πρέπει να υπάρχει τέτοιος συνωστισμός από κινηματογραφικά συνεργεία, που οι κανονικοί μετανάστες δεν θα χωρούν να περάσουν. Η Γαλλία ασχολήθηκε κυρίως με τα προάστια και τη δεύτερη γενιά, η Αγγλία και η Γερμανία με το ρατσισμό και τη βία, τα Βαλκάνια ψάχνουν πού πήγαν οι μετανάστες τους, και οι έλληνες συνεχίζουν την επιτομή τους στα χιόνια της Πίνδου και της Ροδόπης. Αν αυτό αποτυπώνει κάτι πραγματικό, η μετανάστευση μάλλον αποτελεί πολύ σημαντικό ζήτημα για την ανθρωπότητα σήμερα.
- Τέλος, δεν μπορούμε παρά να επισημάνούμε ξανά με θαυμασμό: ζούμε στην ομορφότερη πόλη του κόσμου (άντε καλά τη δεύτερη της Ευρώπης). Η θέα βγαίνοντας από τον «Τορνέ» μετά τις προβολές των τρεις, σε παρηγορούσε και για τη χειρότερη ταινία.
Νίκος Ν.