Την νέα της παραγωγή «Ο δράκος beta» του Ευγκένι Σβαρτς παρουσιάζει η ομάδα θεάτρου «Ο Επιπόλαιος Φρεντ» στο πλαίσιο του Φεστιβάλ του Δήμου Θεσσαλονίκης «Ανοιχτή σκηνή -Θεατρικές φωνές της πόλης 2015» την Παρασκευή 20 και το Σάββατο 21 Μαρτίου.
Το έργο, μας μεταφέρει σε μία πόλη, την οποία καταδυναστεύει ένας Δράκος. Ένας Ιππότης έρχεται να την απελευθερώσει, ωστόσο η πόλη αντιστέκεται. Γι’ αυτήν την υποταγμένη πόλη που αντιστέκεται στον ελευθερωτής της, μας μιλά ο σκηνοθέτης της παράστασης Γιωργής Σφυρής.
Συνέντευξη στην Ευγενία Χατζηγεωργίου
Πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το θέμα της οικειοθελούς υποταγής;
Τα βασικά γεγονότα που με οδήγησαν σε αυτήν την έρευνα ξεκινούν το 2011. Όταν το 2011 το κίνημα των Αγανακτισμένων απέτυχε να επηρεάσει τις αποφάσεις της Βουλής για το μέλλον της χώρας, αλλά κυρίως απέτυχε να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον του κόσμου σε ένα μέσο που θα μπορούσε να φέρει μία άμεση εμπλοκή των πολιτών με τα κοινά, αυτό προκάλεσε μία σύγχυση μέσα μου. Όταν ένα χρόνο αργότερα οι εκλογές του 2012 ανέδειξαν ως διαχειριστές του ελληνικού κράτους τις ίδιες παγιωμένες πολιτικές δυνάμεις που την οδήγησαν εδώ που βρίσκεται σήμερα, άρχισα να αναρωτιέμαι για αυτήν την απουσία αντίδρασης, την αδιαφορία. Τότε άρχισα να μελετώ το θέμα, ανακαλύπτοντας ότι έχουμε όλοι μέσα μας μία τάση να αφήνουμε σημαντικές αποφάσεις της ζωής μας να παίρνονται από άλλους και ότι βρίσκουμε πολλές φορές σε αυτό και μία ανακούφιση. Άρχισα λοιπόν να αναρωτιέμαι γιατί αυτό συμβαίνει και πως ή αν θα μπορούσε να ανατραπεί. Έγραψα ένα μικρό έργο σχετικά με αυτό που παρουσιάστηκε στο κοινό της Θεσσαλονίκης το 2014 ενώ φέτος αποφάσισα να ερευνήσω αυτό το θέμα και μέσα από μία ολοκληρωμένη παράσταση, το Δράκο του Ευγκένι Σβάρτς.
Ποια στοιχεία της γραφής του Ευγκένι Σβαρτς επιδιώξατε να αναδειχθούν στην παράσταση μέσα από την σκηνοθεσία σας;
Γενικά όταν καταπιάνομαι με ένα κείμενο δεν εστιάζω σε συγκεκριμένα σημεία, αλλά σε ολόκληρο το κείμενο. Η πρόθεσή μου είναι να το υποστηρίξω και να το αναδείξω ως έχει. Με την αμφισημία του, την ιδιομορφία του και την ετερογένεια που περιέχει. Στεκούμενος σε συγκεκριμένα σημεία φοβάμαι ότι θα κινδύνευα να απλουστεύσω το μεγαλείο του κειμένου και να χάσω την πολυπλοκότητα που ως ανθρώπινο δημιούργημα περιέχει. Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης ότι εδώ η γραφή του Ευγκένι Σβαρτς έχει αλλοιωθεί αναγκαστικά από την -κατά τα άλλα καταπληκτική- μετάφραση της Αγγελάκη-Ρουκ. Οπότε το λεξιλόγιο που ακολουθούμε ανήκει αποκλειστικά σε αυτήν.
Πόσο θεωρείτε πως απηχεί το έργο στην σημερινή ελληνική πραγματικότητα;
Όπως σας είπα το έργο ασχολείται με την απουσία αντίδρασης, την «οικειοθελή υποταγή». Αυτό κατά τη γνώμη μου αντιπροσώπευε σε μεγάλο μέρος την ελληνική πραγματικότητα μέχρι τις εκλογές του 2015. Οι εκλογές ανέτρεψαν τα πράγματα εντός Βουλής, το αν κάτι τέτοιο θα συμβεί και εκτός αυτής θα το δούμε στην πορεία. Πιστεύω ότι οι άνθρωποι αρχίζουμε σιγά-σιγά να ενδιαφερόμαστε για αυτά που συμβαίνουν γύρω μας. Μάλλον -για την ώρα- θέλουμε να αντιδράσουμε, αλλά δεν ξέρουμε πως.
Ποιο είναι το μήνυμα που θα θέλατε να περάσετε μέσα από την παράσταση;
Η παράσταση δε θέλει να περάσει κάποιο μήνυμα. Το αντίθετο, θέλει να δεχτεί. Δεν νομίζω ότι η τέχνη πρέπει να περνάει μηνύματα. Κάτι τέτοιο μπορεί να το κάνει πολύ καλύτερα ένα δοκίμιο ή μία διάλεξη. Η τέχνη θέτει ερωτήματα. Ερευνά. Έτσι και αυτή η παράσταση φέρνει το κοινό, τους ηθοποιούς και εμένα σε εμπλοκή με το θέμα που αναπτύσσει. Τα συμβάντα της ιστορίας δεν είναι μονοσήμαντα. Είναι απλά γεγονότα. Οι ηθοποιοί τα παρατηρούν δρώντας μέσα σε αυτά και οι θεατές τα παρατηρούν με το βλέμμα τους. Και οι δύο είναι μέτοχοι σε κάτι που συμβαίνει εκείνη τη στιγμή και του οποίου έχουν εμπειρία. Όλοι αφήνουμε την αίθουσα κατά τι πιο έμπειροι.
Τελικά τι απάντηση δίνει η παράσταση στο ερώτημα: Γιατί ο υποταγμένος επιμένει να μένει υποταγμένος;
Τι απάντηση δίνει; Πραγματικά δε γνωρίζω. Αν ήξερα εξ αρχής, όταν πρωτόπιασα το κείμενο στα χέρια μου, αν ήξερα τι απάντηση δίνει, τότε δε θα ασχολιόμουν περισσότερο. Η απάντηση βρίσκεται μέσα στην παράσταση το γνωρίζω, αλλά μένει να την ανακαλύψω. Μένει να την ανακαλύψουμε μαζί, θεατές, ηθοποιοί και σκηνοθέτης. Μέσα στον καθένα που θα ζήσει αυτήν την παράσταση, που θα έχει την εμπειρία της, κρύβεται εν δυνάμει η απάντηση στο ερώτημα αυτό: «Γιατί ο υποταγμένος επιμένει να μένει υποταγμένος;».
Η ομάδα «Ο επιπόλαιος Φρεντ» μετρά περίπου 2,5 χρόνια καλλιτεχνικής παρουσίας. Ποια είναι η μέχρι τώρα αποτίμηση που κάνετε και ποιες οι σκέψεις σας για το μέλλον;
Έχουμε κινηθεί μέχρι τώρα ευτυχώς σε μία αρκετά εξωστρεφή πορεία. Συνομιλώντας με το κοινό της Θεσσαλονίκης με διάφορες παραστάσεις και πρότζεκτ. Διαθέτουμε και ένα χώρο στον οποίο πέρα από τις πρόβες μας γίνεται και εκπαίδευση πολλών ηθοποιών στον τρόπο δουλειάς μας, που βασίζεται στο σώμα και στην άμεση, ατόφια, ειλικρινή σχέση με τον άλλο. Έχουμε επίσης και παιδικό τμήμα που αναλαμβάνει δράσεις για παιδιά. Φυσικά στο μέλλον σκοπεύουμε να αναπτύξουμε όλες αυτές τις πτυχές. Να επεκτείνουμε την εκπαίδευση με σεμινάρια διαφόρων θεμάτων, να αναπτύξουμε το παιδικό εργαστήριο που ξεκινήσαμε φέτος και όσον αφορά την παράσταση θέλουμε να την παίξουμε όσο το δυνατόν περισσότερο, να προσεγγίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Να συνομιλήσουμε μαζί τους. Να ανταλλάξουμε τις εμπειρίες μας και ίσως να βρούμε έστω την αρχή του νήματος που οδηγεί στην απάντηση της ερώτησης: «Γιατί ο υποταγμένος επιμένει να μένει υποταγμένος;».
Διαβάστε επίσης:
Στείλτε email και κερδίστε εισιτήρια για την παράσταση «Ο δράκος beta»