Οι αιγυπτιακές αρχές πρέπει να αποδώσουν δικαιοσύνη σε όλα τα θύματα της βίαιης καταστολής κατά τη διάρκεια των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων νωρίτερα φέτος, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία μέσω αναλυτικής έκθεσής της για τις κακοποιήσεις, οι οποίες οδήγησαν στο θάνατο 840 ατόμων.
Η έκθεση “Αίγυπτος: Φόνοι, κρατήσεις και βασανιστήρια κατά την «Επανάσταση της 25ης Ιανουαρίου»” δημοσιεύεται δύο ημέρες πριν τη δίκη του πρώην Υπουργού Εσωτερικών, Habib El Adly, για κατηγορίες που αφορούν τους φόνους διαδηλωτών.
Η οργάνωση δήλωσε ότι, ενώ οι αιγυπτιακές αρχές έχουν αρχίσει να οδηγούν στη δικαιοσύνη κάποιους από τους κατηγορούμενους για σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολλά θύματα της βαναυσότητας των δυνάμεων ασφαλείας κινδυνεύουν να αποκλειστούν από τις προσπάθειες να αντιμετωπιστεί ο κύκλος βίας.
«Η δίκη των ανώτατων αξιωματούχων που είναι ύποπτοι για χρήση υπερβολικής βίας εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα», δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία. «Αλλά η ανταπόκριση των αρχών στις ανάγκες των θυμάτων πρέπει να γίνει ακόμα μεγαλύτερη».
«Οι οικογένειες όσων σκοτώθηκαν, όπως και των σοβαρά τραυματισμένων, των ανθρώπων που κρατήθηκαν αυθαίρετα ή βασανίστηκαν -κάποιοι και από τα χέρια του στρατού- θα έπρεπε να προσδοκούν ότι οι αρχές θα δώσουν προτεραιότητα στις ανάγκες τους».
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναδυθεί η αλήθεια για το τι πραγματικά συνέβη, να τους παράσχουν την απαραίτητη αποκατάσταση και να διασφαλιστεί ότι όλοι οι υπεύθυνοι θα οδηγηθούν στη δικαιοσύνη.
Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας παρέχει ενοχοποιητικά αποδεικτικά στοιχεία ότι οι δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν υπερβολική βία, προκειμένου να διαλύσουν και να καταστείλουν τις διαμαρτυρίες εναντίον του πρώην Προέδρου Hosni Mubarak, δείχνοντας πραγματική περιφρόνηση για την ανθρώπινη ζωή. Πολλοί διαδηλωτές σκοτώθηκαν από σφαίρες στο πάνω μέρος του σώματος, και στο κεφάλι ή το στήθος, διαδηλωτές που δεν συνιστούσαν απειλή στοχοποιήθηκαν σκοπίμως, και έγινε απερίσκεπτη χρήση πυροβόλων όπλων.
Πάνω από 6.000 άτομα τραυματίστηκαν επίσης σε διαδηλώσεις, κάποιοι εκ των οποίων μόνιμα. Ο συντονιστής της νοσοκομειακής μονάδας στην πλατεία Ταχρίρ δήλωσε σε εκπροσώπους της Διεθνούς Αμνηστίας ότι αντιμετώπισε περίπου 300 περιστατικά πυροβολισμών στα μάτια, που οδήγησαν στην τύφλωση.
Στις 16 Φεβρουαρίου, ο πρώην πρωθυπουργός Ahmed Shafik ανακοίνωσε ότι οι συγγενείς των θανόντων κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων θα λαμβάνουν μηναία σύνταξη 1.500 αιγυπτιακών λιρών (250 αμερικανικά δολάρια), ή μία εφάπαξ καταβολή 50.000 αιγυπτιακών λιρών (8.400 δολάρια), εάν το θύμα δεν είχε άτομα οικονομικώς εξαρτώμενα από αυτό.
Ωστόσο, η Διεθνής Αμνηστία δήλωσε πως πρέπει να γίνουν περισσότερα για τα θύματα σοβαρών τραυματισμών, συμπεριλαμβανομένης της κάλυψης του κόστους νοσηλείας. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ισχυρίζονται πως προσπαθούν να βοηθήσουν τραυματισμένους διαδηλωτές, αλλά, σύμφωνα με τις πληροφορίες της Διεθνούς Αμνηστίας, δεν έχει γίνει ακόμα τίποτα.
Η οργάνωση δήλωσε επίσης ότι, κατά τον προσδιορισμό του ύψους της οικονομικής αποζημίωσης των θυμάτων, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι συνθήκες της κάθε περίπτωσης, όπως και η σοβαρότητα της βίας ή της βλάβης που υπέστησαν τα θύματα.
Η διερευνητική επιτροπή της αιγυπτιακής κυβέρνησης για τις διαμαρτυρίες, με μια σύνοψη της έκθεσης της 14ης Απριλίου, κατέστησε υπεύθυνο τον Υπουργό Εσωτερικών για τις δολοφονίες των διαδηλωτών.
Αν και η Διεθνής Αμνηστία καλωσόρισε τα συνολικά πορίσματα της Επιτροπής, καθώς και τη συνεργασία της με τον Εισαγγελέα, σημείωσε ότι η δικαιοδοσία της ήταν πολύ περιορισμένη.
Η Επιτροπή δεν δημοσίευσε πλήρη κατάλογο αυτών που σκοτώθηκαν στις διαδηλώσεις και των συνθηκών θανάτου τους, στοιχεία απαραίτητα, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, για να μπορέσουν οι οικογένειες των θυμάτων και γενικότερα η κοινωνία να αντιμετωπίσουν το τραυματικό γεγονός.
Ούτε διερεύνησε εκτενώς η Επιτροπή ατομικές υποθέσεις αυθαίρετων κρατήσεων, βασανισμών ή άλλων ειδών κακομεταχείρισης, περιλαμβανομένων εκείνων που διαπράχθηκαν από το στρατό.
Η Διεθνής Αμνηστία τεκμηρίωσε πολυάριθμες υποθέσεις βασανιστηρίων, κατά τις κρατήσεις, την περίοδο των διαδηλώσεων, με ξύλινες ράβδους ή μαστίγια, ηλεκτροσόκ, ακόμα και σε ευαίσθητα μέρη του σώματος, τοποθετήσεις του σώματος σε άβολες στάσεις για μεγάλα χρονικά διαστήματα, λεκτική βία και απειλές βιασμού.
Πολλά θύματα είπαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι βασανίστηκαν από στρατιώτες. Ο 36χρονος «Fouad» συνελήφθη στις 29 Ιανουαρίου και μεταφέρθηκε στην στρατιωτική φυλακή της Heikstep: «Καθώς μπαίναμε στο χώρο, μας ανάγκασαν να ξαπλώσουμε με το κεφάλι κάτω στο προαύλιο και μας ξαναχτύπησαν στρατιώτες. Μας χτύπησαν πάλι με καλώδια και ράβδους και χρησιμοποίησαν συσκευές που παράγουν ηλεκτρικές εκκενώσεις».
Η Διεθνής Αμνηστία δήλωσε ότι τα θύματα βασανισμών πρέπει να λάβουν επαρκή αποζημίωση. Η οργάνωση κάλεσε επίσης τις αρχές να δεσμευτούν ξεκάθαρα ότι θα εξαλείψουν τα βασανιστήρια.
Πολλοί από τους συλληφθέντες για ταραχές, παρότι πολίτες, δικάστηκαν από στρατιωτικά δικαστήρια.
Η Διεθνής Αμνηστία δήλωσε ότι οι δίκες πολιτών σε στρατιωτικά δικαστήρια συνιστούν παραβίαση θεμελιωδών προδιαγραφών για τις νομότυπες διαδικασίες και τις δίκαιες δίκες, και η συνέχισή τους εγείρει ερωτήματα για τη δέσμευση των στρατιωτικών να εδραιώσουν ένα κράτος δικαίου στην Αίγυπτο.
Η οργάνωση απεύθυνε έκκληση για περαιτέρω διερεύνηση όσον αφορά τις συνθήκες θανάτου τουλάχιστον 189 φυλακισμένων κατά τη διάρκεια ταραχών στις φυλακές.
«Πολλές εκατοντάδες άνθρωποι που υπέστησαν βαριά κακομεταχείριση εκείνη την περίοδο ακόμα περιμένουν να αποδοθεί δικαιοσύνη για το τι τους συνέβη», δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία.
«Ανάμεσα σε αυτούς περιλαμβάνονται φυλακισμένοι που σκοτώθηκαν εκτός νόμου, άτομα που τραυματίστηκαν σοβαρά κατά τη διάρκεια διαμαρτυριών, κρατούμενοι που υπέστησαν βασανιστήρια, καθώς και θύματα υπερβολικής χρήσης βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας, σε τομείς που δεν διερευνήθηκαν από την Επιτροπή της κυβέρνησης.
«Οι αιγυπτιακές αρχές πρέπει να κάνουν πολλά για να θεμελιωθεί η εμπιστοσύνη στους δημόσιους θεσμούς, οι οποίοι αντιμετωπίζονται ως μέσα καταστολής και παρεμπόδισης της απόδοσης δικαιοσύνης. Πρέπει να ξεκινήσουν με την τροποποίηση νόμων που επέτρεπαν τις παραβιάσεις και να διασφαλίσουν ότι τέτοιες παραβιάσεις δεν θα επαναληφθούν».
Η Διεθνής Αμνηστία έχει προωθήσει τα ευρήματά της στον Εισαγγελέα προκειμένου να διεξαγάγει έρευνα για αυτούς που ευθύνονται για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.