Το 22ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης πέρασε από χιλιάδες κύματα. Τελικά αποφασίστηκε να διεξαχθεί μέσω Internet με συγκεκριμένο αριθμό προβολών. Οι ταινίες τεκμηρίωσης σε φέρνουν αντιμέτωπο με αληθινά γεγονότα κι εκεί αν παραμένεις άνθρωπος ενδίδεις στον πόνο του συνανθρώπου και αφουγκράζεσαι ποιά πραγματικά είναι η απελπιστική εικόνα του κόσμου. Είναι αυτή που βλέπουμε στους κινηματογράφους κι όχι αυτή που προβάλλεται στα ΜΜΕ κι ειδικά στην τηλεόραση παγκόσμια. Να είστε σίγουροι.
Η Θεσσαλονίκη αυτόν τον Μάρτη μπορεί να μη φόρεσε τα γιορτινά της, να μη φιλοξένησε σινεφίλ απ’ όλον τον κόσμο, αλλά φώναξε δυναμικά ότι είναι παρούσα. Η εξαιρετική δουλειά έφτασε στις οθόνες μας με δύο μήνες καθυστέρηση. Μπορεί η εμπειρία της μεγάλης οθόνης να μη συγκρίνεται με αυτού του τύπου τη θέαση, ωστόσο ήταν η μοναδική ευκαιρία να δούμε αυτά τα σπάνια ντοκιμαντέρ. Μαθήματα ζωής που εκτός των άλλων μας βάζουν σε διαδοχικές σκέψεις, σε μία διαδικασία ενδοσκόπησης, που μόνο καλύτερους μπορούν να μας κάνουν σε βάθος χρόνου.
Όπως κάθε χρόνο όμως αυτή η διοργάνωση μοιάζει με μία γυάλα. Ελάχιστοι ευαισθητοποιούνται, αναζητούν, αμφισβητούν, θυμώνουν. Μία ματιά στην κοινωνία μας προσγειώνει απότομα. Βλέπεις το “Καλωσήρθατε στην Τσετσενία” να παίρνει τον Χρυσό Αλέξανδρο, παράλληλα όμως η δίκη για τη δολοφονία του Ζακ δεν έχει αρχίσει ακόμα, ενώ για την Ελένη Τοπαλούδη η συγκινητική αγόρευση της εισαγγελέως Αριστοτελείας Δόγκα έγινε αντικείμενο επικριτικών σχολίων από μέλη της συντηρητικής παράταξης. Η ίδια μάλιστα τόνισε στις εφημερίδες της Κυριακής πως η δίκη πήγε να εκτροχιαστεί. Τι εννοεί άραγε;
Το τελευταίο διάστημα βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μία νέα πραγματικότητα. Υγειονομική κρίση και στο βάθος … οικονομική λαίλαπα. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία γνώρισαν αναπόφευκτα τον κόσμο του Διαδικτύου. Αυτοί αποτελούν στην πλειοψηφία τους το οξυγόνο των σκοτεινών αιθουσών. Ναι ζούμε στην εποχή των μεγάλων αλλαγών. Προελαύνουν το Netflix, το Αmazon Prime, το ελληνικό Cinobo κι άλλες πλατφόρμες, αλλά το Σινεμά πρέπει να μείνει ζωντανό ως ένα είδος ρομαντικής ιεροτελεστίας. Είναι προσωπικό μου στοίχημα, χωρίς φυσικά να έχω άμεσο κέρδος.
Δε θα σταματήσω να γράφω. Από την Αμερική στην Αυστραλία κι από την Ασία στην Αφρική γινόμαστε μάρτυρες και κοινωνοί σπουδαίων αληθινών ιστοριών. Κάποιες τις γνωρίζουμε, άλλες μας σοκάρουν. Σκληρές, σιωπηλές αναζητήσεις. Το ντοκιμαντέρ δίνει παραστατικότητα, αμεσότητα, ζωντάνια. Στην μυθοπλασία μπορεί να υποθέσεις πως κάποιος υπερβάλει, εδώ οι μάσκες πέφτουν. Δεν υπάρχουν εύκολες εξηγήσεις. Παλεύεις, βιώνεις, δακρύζεις, συνεχίζεις κι όπου φτάσεις.
Όταν η απάντηση σε όλα είναι “καπιταλισμό έχουμε” δεν μπορείς να ελπίζεις σε πολλά για ένα καλύτερο αύριο. Όταν η πολιτική συζήτηση έχει δώσει τη θέση της στην επικοινωνία και σε ακραία tweets υπάρχει μεγάλο πρόβλημα. Πρέπει όμως να είσαι έτοιμος να αγωνιστείς γι’ αυτό. Να κάνεις τα όνειρά σου, να αισιοδοξείς. Η κλιματική αλλαγή σφραγίζει την ανθρωπόκαινο εποχή. Το να μείνεις παθητικός δέκτης σε καθιστά συνένοχο στο έγκλημα. Στις επάλξεις λοιπόν, για το παρόν και φυσικά το μέλλον των γενιών που έρχονται. Σε τελική ανάλυση χαμένη υπόθεση είναι μονάχα αυτή που εγκατέλειψες.