Πρόλαβα την λειτουργία του ζωολογικού κήπου, στο πάρκο, απέναντι από το Αρχαιολογικό Μουσείο. Με δυό αρκούδες, ένα λύκο και μια αλεπού σε κλουβιά και παγώνια που πάγωναν το αίμα με κραυγές σαν να τα στραγγάλιζαν. Η δυστυχία των φυλακισμένων ζώων δεν απασχολούσε, τότε, την πλειοψηφία των πολιτών. Τις μέρες λειτουργίας της Διεθνούς Εκθέσεως, οι επισκέπτες καθόταν με τις ώρες μπροστά στα κλουβιά, θαυμάζοντας, χαζεύοντας, περιγελώντας την φυλακισμένη φύση. Ύστερα, ο ζωολογικός κήπος μεταφέρθηκε στο Σέιχ Σου και το πάρκο, για ένα εξάμηνο τουλάχιστον, στις ζεστές λιακάδες, γινόταν καταφυγή για τις συντροφιές που κοπανούσαν τα ουζάκια τους κάτω από τις τέντες των αναψυκτηρίων. Τα βράδια, το πάρκο ήταν παζάρι σωμάτων, πόθων και ηδονών, ομοφυλοφιλικών κυρίως.
Αλλά, καθώς τα χρόνια περνούσαν, το πάρκο μαράζωνε από αδιαφορία. Πριν από τέσσερα χρόνια, ιδιωτική εταιρεία τηλεφωνίας, με τη μέθοδο της χορηγίας μετονόμασε το πάρκο σε «γουατςαπ» με υπαίθριες δραστηριότητες, πίστες αναρρίχησης, πέηντμπολ, πίστα για σκειτμπορντ. Όμως, η χορηγία έληξε, διότι η εταιρεία διαπίστωσε ελλιπή φύλαξη, κλοπές και καταστροφές. Κι έτσι, οι υπηρεσίες του δήμου εισηγήθηκαν κατάργηση των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων επειδή εκεί «συναθροίζονται περιθωριακά άτομα» και υπήρχαν «κίνδυνοι τραυματισμών από τις ογκώδεις κατασκευές οι οποίες ήταν προσβάσιμες και πέρα από τις ώρες λειτουργίας». Ήδη, κάποιες κατασκευές έχουν μεταφερθεί, κάποιες θα δοθούν στη Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και άλλες στο δήμο Θερμαϊκού. Η συνέχιση λειτουργίας των δραστηριοτήτων του πάρκου κρίθηκε ασύμφορο αφού μόνο για αποκατάσταση φθορών και άλλες εργασίες απαιτούνταν περί τις 30.000 ευρώ. Ευτυχώς δεν κρίθηκε, για την ώρα, ασύμφορο, το πάρκο καθαυτό.
Η ιστορία αυτή είναι χρήσιμη για εξαγωγή κάποιων συμπερασμάτων σχετικά με την υπόθεση των χορηγιών αλλά και της χρήσης δημόσιου χώρου. Ένας λόγος παραπάνω που ο χώρος συνδέεται άμεσα με δύο μουσεία (Αρχαιολογικό, Βυζαντινό) και το νέο Δημαρχείο της πόλης, δεν είναι δηλαδή κάποιο απόκεντρο σημείο.
Σε ότι αφορά την χορηγία καθίσταται σαφές πως, όσο μια εταιρεία προσδοκά κέρδος από μια δραστηριότητα την υποστηρίζει. Αν η προϋπόθεση δεν υφίσταται, απλώς φεύγει. Η χορηγία, εξάλλου, είχε πάντα τον χαρακτήρα του εφήμερου, ιδιώτες χρηματοδοτούσαν μια παράσταση, ή γεγονότα περιορισμένης χρονικής διάρκειας. Σε ότι αφορούσε τις παροχές προς την κοινωνία υπήρχαν οι ευεργεσίες. Ένα καταπίστευμα δηλαδή, ένα ίδρυμα για το οποίο εξασφαλιζόταν προϋποθέσεις ζωής για δυό γενιές, τουλάχιστον. Τώρα, οι σχετικές κινήσεις έχουν χρονική διάρκεια τηλεοπτικής διαφήμισης. Η δημόσια εμπιστοσύνη συντρίβεται από τον «αλτρουισμό» του κέρδους, είναι μια αριστοκρατική μορφή περιφρόνησης που παίρνει την μορφή του επιφανειακού ενδιαφέροντος. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν υπήρχε ενδιαφέρον για το πάρκο αυτό καθεαυτό, το πάρκο ήταν ένας χώρος χωρίς περιεχόμενο και παραδίδεται και πάλι στον δικαιούχο (τον δήμο εν προκειμένω) άδειος, κενός περιεχομένου, εν ολίγοις ως άχρηστος. Δεν συνδέεται πια ούτε με άγρια ζώα, ούτε με καρουσέλ ούτε καν με αφροδίσιες ορμές. Μεταλλάσσεται, σε χώρο εμπορίου ουσιών, στον οποίο θα ασκούνται αστυνομικοί σε βραδινούς ελέγχους κατεστραμμένων υπάρξεων που αθροίζουν το περιθώριο της πόλης.
Κι ο δήμος; Χωρίς άποψη για τον δημόσιο χώρο, δίχως πολιτική πρασίνου, παρά μόνο ευχολόγια θα περιμένει την επόμενη χορηγία. Το πάρκο, απέναντι από το Μουσείο είναι σαν όλα τα πάρκα της πόλης. Στα πάρκα, λέει η κυρίαρχη θέαση μαζεύονται άτομα επικίνδυνα. Τόσο… επικίνδυνα, τόσο… παραβατικά που εκτίθενται και επιδεικνύονται στους πιο ανοιχτούς χώρους, εκεί που είναι ορατοί όσο πουθενά αλλού. Δεν εφαρμόστηκε, επιπλέον, ακόμη και η ιδέα που είχε ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης ο οποίος κατά την προεκλογική περίοδο είχε δηλώσει ότι θα ζητούσε από εθελοντές συνταξιούχους να περιπολούν στα πάρκα για να εμπεδώνουν το κλίμα ασφάλειας. Όλο και περισσότερο η πολιτική του δήμου για τα πάρκα κατατείνει να αποτελεί εμπράγματη απόδειξη της διήγησης του Χόρχε Λουίς Μπόρχες «…συζήτησα με έναν αργεντίνο φιλόσοφο για το θέμα του χρόνου, κι εκείνος είπε: “Σ’ αυτόν τον τομέα, έχουμε κάνει σημαντική πρόοδο τα τελευταία εκατό χρόνια”. Κι εγώ σκέφτηκε ότι, αν τον είχα ρωτήσει κάτι σχετικά με τον χώρο, σίγουρα θα έλεγε: “Σ’ αυτόν τον τομέα, έχουμε κάνει σημαντική πρόοδο τα τελευταία εκατό μέτρα” ». Τα πάρκα στη Θεσσαλονίκη ήταν και παραμένουν πεδία άσκησης στο πέηντμπολ της αδιαφορίας.
* Ο δημοσιογράφος του ρ/σ “Στο Κόκκινο 93,4” Απόστολος Λυκεσάς αρθρογραφεί καθημερινά στο alterthess.gr. Ακούστε ζωντανά στο “Κόκκινο 93,4” την εκπομπή “Ορθά- Κοφτά” με τον Απόστολο Λυκεσά Δευτέρα- Παρασκευή 11:00- 12:00.