Αν υπάρχει το τέρας του Λοχ Νες, ο Δαρβίνος έκανε λάθος και συνεπώς… υπάρχει Θεός. Ιστορίες θρησκευτικής παράνοιας από την ιδιωτικοποιημένη εκπαίδευση των ΗΠΑ, που ίσως χτυπήσουν σύντομα και τις ελληνικές σχολικές αίθουσες;
«Υποστηρίζω (την απαγόρευση προσευχής στα σχολεία). Το κράτος δεν μπορεί να αποφασίζει ποιος θα προσεύχεται και σε ποιον»
Μάρτιν Λούθερ Κινγκ
«Υπάρχουν σήμερα δεινόσαυροι;» αναρωτιούνται οι συγγραφείς ενός σχολικού βιβλίου που κυκλοφορεί εδώ και χρόνια σε αρκετές περιοχές του αμερικανικού Νότου. Στις περισσότερες χώρες του πλανήτη η απάντηση είναι προφανώς «όχι». Στις ΗΠΑ όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Στην προσπάθειά τους να αποδείξουν ότι οι δεινόσαυροι συνυπήρξαν χρονικά με το ανθρώπινο είδος και έτσι να καταρρίψουν τις θεωρίες του Δαρβίνου για την εξέλιξη των ειδών, οι συγγραφείς του βιβλίου υποστηρίζουν ότι δεινόσαυροι μπορεί να ζουν ακόμη και σήμερα: «Εχετε ακούσει για το τέρας του Λοχ Νες στη Σκοτία;» ερωτούνται οι μαθητές, για να πάρουν αμέσως την απάντηση ότι η περίφημη Νέσι «έχει εντοπιστεί από το σόναρ ενός μικρού υποβρυχίου, έχει φωτογραφηθεί» και πιθανότατα είναι ένας από τους εναπομείναντες πλησιόσαυρους (θαλάσσιο ερπετό που έζησε μέχρι το τέλος της Κρητιδικής περιόδου). Οπερ έδει δείξαι… Θεός – Δαρβίνος: 1-0.
Αν και η συγκεκριμένη ιστορία περιλαμβάνεται σε βιβλίο Βιολογίας, στην πραγματικότητα αποτελεί μια προσπάθεια ακραίων φονταμενταλιστικών ομάδων να εισαγάγουν, διά της πλαγίας οδού, το μάθημα των Θρησκευτικών στα αμερικανικά σχολεία. Στις ΗΠΑ η διδασκαλία των δογμάτων μιας συγκεκριμένης θρησκείας προσκρούει στην περίφημη Πρώτη Τροποποίηση του αμερικανικού Συντάγματος, το οποίο αντικατοπτρίζει ακόμη το πνεύμα της αστικής επανάστασης που διαχώρισε την Εκκλησία από το κράτος. Παρά το γεγονός ότι η διατήρηση των Θρησκευτικών (και όχι της θρησκειολογίας) συνδέεται συνήθως με αυταρχικά, φονταμενταλιστικά καθεστώτα χωρών του Τρίτου Κόσμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες βιώνουν τις τελευταίες δεκαετίες μια τρομακτική όσο και υπόγεια αναβίωση της θρησκευτικής διδασκαλίας.
Πρόκειται για μια διαδικασία που έρχεται παράλληλα με την υποβάθμιση της εκπαίδευσης για τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού αλλά και την έμμεση ιδιωτικοποίηση της δημόσιας εκπαίδευσης μέσω των λεγόμενων charter schools (ιδιωτικά σχολεία χρηματοδοτούμενα από το κράτος). Τα σχολεία charter, τα οποία άνθησαν πρώτη φορά στη χούντα του Πινοσέτ στη Χιλή, πέρασαν και στις ΗΠΑ από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και βρήκαν πρόσφορο έδαφος στις πιο φτωχές περιοχές της χώρας όπου οι γονείς μπορούσαν να στέλνουν τα παιδιά τους δωρεάν σε ένα ιδιωτικό σχολείο – το οποίο πληρώνουν έμμεσα ως φορολογούμενοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κυβέρνηση Μπους εκμεταλλεύτηκε τις καταστροφές του τυφώνα «Κατρίνα» για να χτυπήσει τα δημόσια σχολεία, αναγκάζοντας εκατοντάδες οικογένειες να στείλουν τα παιδιά τους στα «δωρεάν» σχολεία charter.
Μια από τις πρώτες επιπτώσεις αυτής της διαδικασίας ήταν ότι αρκετά ιδιωτικά θρησκευτικά ιδρύματα (παρόμοια με τους ισλαμικούς μεντρεσέδες) άρχισαν να λαμβάνουν την κρατική επιχορήγηση και να προσελκύουν απλούς μαθητές. Παράλληλα, ομάδες των λεγόμενων «δημιουργιστών», που αρνούνται τις θεωρίες του Δαρβίνου, άρχισαν να τυπώνουν σειρές σχολικών συγγραμμάτων τα οποία σύντομα βρήκαν το δρόμο τους προς χιλιάδες αίθουσες των ιδιωτικών, επιχορηγούμενων σχολείων.
Με τα μηνύματα που περνούν οι οπαδοί του δημιουργισμού στα σχολικά βιβλία, επιχειρούν να αποδείξουν ότι οι ιστορίες των Γραφών (από τον Αδάμ και την Εύα μέχρι την κιβωτό του Νώε) αποτελούν ιστορικά περιστατικά. Πολλές φορές, όμως, πίσω από τα θρησκευτικά μηνύματα κρύβονται και αντιδραστικά ή ακόμη και φιλοφασιστικά πολιτικά μηνύματα. Αρκετά σχολικά εγχειρίδια παρουσιάζουν τους ιδιοκτήτες σκλάβων στην Αμερική του 18ου αιώνα ως φιλεύσπλαχνους γαιοκτήμονες, ενώ η Κου Κλουξ Κλαν εμφανίζεται ως μια οργάνωση που «μαχόταν την ηθική σήψη», έχοντας ως σήμα της τον σταυρό. Αντίθετα, το έργο του Στάινμπεκ «Τα σταφύλια της οργής» ήταν ένα προπαγανδιστικό έργο που έδινε μια ψευδή εικόνα πείνας και εξαθλίωσης στην περίοδο της Μεγάλης Υφεσης της δεκαετίας του 1930, ενώ περιελάμβανε ψευδή στοιχεία σχετικά με τις… κατασχέσεις πρώτης κατοικίας.
Σε άλλα βιβλία, διαβάζουμε ότι «η Αφρική χρειάζεται ακόμη τους θρησκευτικούς ύμνους Gospel, καθώς μόνο το 10% του πληθυσμού γνωρίζει γραφή και ανάπτυξη, ενώ σε αρκετές περιοχές οι κομμουνιστές έκλεισαν τα σχολεία που λειτουργούσαν οι ιεραπόστολοι».
Σε αρκετές περιπτώσεις, τα βιβλία στρέφονται ανοιχτά εναντίον της σύγχρονης επιστήμης υποστηρίζοντας, λόγου χάριν, ότι «οι νόμοι των μαθηματικών είναι δημιούργημα του Θεού και συνεπώς έχουν απόλυτη ισχύ», σε αντίθεση με τις σύγχρονες θεωρίες (όπως η θεωρία των συνόλων) που αποτελούν δημιούργημα του ανθρώπου και συνεπώς έχουν σχετική ισχύ.
Σχεδόν 222 χρόνια μετά την υιοθέτηση της Πρώτης Τροποποίησης του Συντάγματος ο θρησκευτικός σκοταδισμός επανέρχεται στα σχολεία των ΗΠΑ με τις πλάτες των νεοφιλελεύθερων δογμάτων. Οσο για ορισμένα σκοταδιστικά καθεστώτα της Ευρώπης; Αυτά δεν έχουν φτάσει ακόμη στη διάκριση κράτους-εκκλησίας του 18ου αιώνα.