Επιμέλεια: Βασίλης Παπακριβόπουλος
Του ειδικού απεσταλμένου μας Olivier Cyran *
Η κατάρρευση του εργοστασίου Rana Plaza στην Ντάκα προσέλκυσε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για τις συνθήκες εργασίας στα εργοστάσια ραφής ρούχων του Μπαγκλαντές. Κι όμως, τίποτα δεν άλλαξε μετά από αυτό και, όπως δείχνει το οδοιπορικό του Olivier Cyran, η κατάσταση παραμένει ακριβώς η ίδια, με συνυπευθυνότητα των μεγάλων δυτικών πελατών των εργοστασίων.
Ο αστραφτερός γυάλινος πύργος που ορθώνεται στην όχθη της λίμνης Χατιρτζίλ, ανάμεσα σε χαμηλά κτήρια και ορατός από μεγάλη απόσταση, δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι ένα από τα εντυπωσιακότερα οικοδομήματα του Σίτυ του Λονδίνου μεταφυτεύτηκε στην καρδιά μιας γιγάντιας τενεκεδούπολης. Εδώ βρίσκεται η έδρα της Ένωσης των Βιομηχάνων και Εξαγωγέων Ενδυμάτων του Μπανγκλαντές (Bangladesh Garment Manufacturers and Exporters Association, BGMEA).
Αντίθετα απ’ ό,τι συνέβαινε στην περίπτωση του κτηρίου του Rana Plaza, που δεν πληρούσε κανέναν οικοδομικό κανονισμό,1 δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος κατάρρευσης για τον πύργο της BGMEA. Ωστόσο, στις 19 Μαρτίου, το Ανώτατο Δικαστήριο του Μπανγκλαντές διέταξε την κατεδάφιση του ουρανοξύστη των εργοδοτών, πριν παρέλθει τρίμηνο από την έκδοση της απόφασης. Ο λόγος της αυστηρής απόφασης; Το κτήριο ανεγέρθηκε παράνομα σε οικόπεδο που ανήκει στο Δημόσιο και το οποίο καταπατήθηκε από την εργοδοτική οργάνωση, η οποία δεν διέθετε τον παραμικρό τίτλο ιδιοκτησίας. Βέβαια, είχε εξασφαλίσει τη συνενοχή του υπουργείου Εμπορίου… Η BGMEA άσκησε έφεση στην απόφαση. Όποια κι αν είναι η έκβαση της δίκης, κανείς, φυσικά, δεν φαντάζεται ότι το «καρκίνωμα του Χατιρτζίλ», όπως το αποκαλούν οι δικαστές, μπορεί μια μέρα να μετατραπεί σε έναν σωρό από μπάζα.
Στην είσοδο του κτηρίου, το προσωπικό ασφαλείας υποδέχεται τον επισκέπτη με στρατιωτικό χαιρετισμό. Καθώς στην Ντάκα οι τουρίστες σπανίζουν, οι ντόπιοι συγχέουν συχνά τον λευκό με τον υπεύθυνο αγοράς ενδυμάτων που εργάζεται για επιχειρήσεις όπως η Mango, η Benetton ή η Hennes & Mauritz (H&M): συνεπώς, οι θυρωροί και οι φύλακες οφείλουν να δείχνουν τον σεβασμό τους. Από την πλευρά του, το τιμώμενο πρόσωπο αποδέχεται ευχαρίστως όλες τις τιμές που το κάνουν να αισθάνεται πραγματικός άρχοντας. Μπορεί δε κανείς να μαντέψει τα αισθήματα που τρέφει για τον ντόπιο ανθρωπάκο που συναντάει στον δρόμο, αν διαβάσει το φυλλάδιο Dhaka Calling, που μοιράζεται στους πελάτες των πολυτελών ξενοδοχείων της πόλης και συνιστά στους αναγνώστες του «να μην γελάνε με τους ανθρώπους που η φτώχεια βύθισε στην αρρώστια και να μην τους κοροϊδεύουν».
* Ο Olivier Cyran είναι δημοσιογράφος.