Μέσα στον πανικό της μεγάλης έξαρσης κρουσμάτων της πανδημίας διεξήχθη τον περασμένο Νοέμβριο στη Θεσσαλονίκη το 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της πόλης διαδικτυακά. Στη διοργάνωση ξεχώρισαν οι “Παγιδευμένοι” των Άντερς Έλχολμ και Φρέντερικ Λούις Χβιντ από τη Δανία. Βραβείο Σκηνοθεσίας και Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI για μία ταινία που ξεκίνησε τη διαδρομή της από την Εβδομάδα Κριτικής στη Βενετία. Από την πρώτη στιγμή η υπόθεση μου κίνησε την περιέργεια κι αποτέλεσε μία από τις επιλογές μου. Από την προσεχή Πέμπτη 10 Ιουνίου στους Θερινούς από την One From the Heart.
Σκανδιναβία, Δανία, στο προάστιο Svalegarden της πρωτεύουσας Κοπεγχάγης. Ένας νεαρός μετανάστης υπό κράτηση βασανίζεται. Λίγες ώρες αργότερα μοιραία καταλήγει. Ακολουθούμε τη διαδρομή δύο αστυνομικών που βρίσκονται σε περιπολία. Δύο αταίριαστοι χαρακτήρες με διαφορετικές αντιλήψεις και κοσμοθεωρία δε θα αργήσουν να βρεθούν στο μάτι του κυκλώνα. Η δύναμη της εξουσίας συναντά το αίσθημα της απειλής και δημιουργείται ένα εκρηκτικό μίγμα. Η ασυδοσία των οργάνων καταστολής κι η λαϊκή εξέγερση που προκύπτει ως απόρροια αυτής και συνειρμικά φέρνει στο μυαλό μας τους “Άθλιους” του Λατζ Λι. Εύκολος στόχος άνδρες αφρικανικής καταγωγής κι αντίστοιχα εν δυνάμει “τρομοκράτες” που ασπάζονται το Ισλάμ.
Η πλοκή ξεδιπλώνεται μαεστρικά, η ένταση κλιμακώνεται σταδιακά. Ένα διαρκές ανθρωποκυνηγητό με τον φόβο να αλλάζει συνεχώς πλευρά. Μία διπλή μάχη. Ταξική στο επίπεδο της κοινωνίας και χαρακτήρων για το ποιος θα επιβληθεί. Σύντομα έχουμε μπροστά στα μάτια μας ένα θρίλερ επιβίωσης με δεκάδες άδικα θύματα. Ο κύκλος του αίματος δε λέει να κλείσει. Επηρεασμένο από προσωπικότητες όπως ο Γουόλτερ Χιλ κι ο Σπάικ Λι το σκηνοθετικό δίδυμο υφαίνει έναν ιστό με κέντρο του τον άνθρωπο. Το παιχνίδι με την κάμερα κι η επιτηδευμένη φωτογραφία απογειώνουν τη δράση. Ξεκινάει ως μία ευρωπαϊκή, φεστιβαλική ταινία που όμως κρύβει μέσα της mainstream στοιχεία που θα κάνουν θελκτική στο ευρύ κοινό.
Θυμάμαι τη φράση του Άκι Καουρισμάκι: “Οι Φιλανδοί δεν είναι άνθρωποι”. Μόνο οι πράξεις σου δηλώνουν ποιος πραγματικά είσαι. Ένα αιχμηρό κοινωνικοπολιτικό σχόλιο για το μίσος που κυριαρχεί σήμερα και καλύπτει κάθε μορφής κενό. Το μεγαλείο ψυχής της χαροκαμένης μάνας, “Μη παλεύεται στο όνομα του υιού μου” από τη μία κι αποκτήνωση των αρσενικών που μοιάζουν ανήμερα θηρία στη ζούγκλα. Φαίνεται πως κανείς δε θα γλιτώσει. Σε αντίθεση με τον “Ένοχο” του Γκούσταβ Μόλερ εδώ περνάμε στον ανοιχτό χώρο. Το τίμημα της άκρατης βίας σκληρό, σε πολλές περιπτώσεις ολέθριο, ισοδυναμεί με την ίδια την καταστροφή.
Η τραγική ειρωνεία χρωματίζει το σπουδαίο ντεμπούτο του φετινού καλοκαιριού. Οι άνθρωποι της βιοπάλης δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν. Αντιθέτως τους ενώνει το γεγονός, ότι είναι απόλυτα αναλώσιμοι. Είναι ζήτημα παιδείας, φιλοσοφίας και κριτικής σκέψης να δεις την αλήθεια κατάματα δίχως παρωπίδες. Την ώρα που ο τύπος χάνει την αξιοπιστία του και τα συστημικά μέσα καλλιεργούν ευτελή πρότυπα η απόδραση προς αυτήν την κατεύθυνση κυριολεκτικά και μεταφορικά γίνεται δύσκολη υπόθεση. Κι εύλογα μέσα σε όλη αυτήν την εκρηκτική ατμόσφαιρα αναρωτιέται κανείς τι πάει να πει “Shorta”;
Είναι ένας ιδιαίτερος όρος για την αστυνομία στα αραβικά κι αποτελεί ως έννοια κόκκινο πανί. Από την αφετηρία προοικονομείται έμμεσα τι θα ακολουθήσει. Ο αναβρασμός οδηγεί νομοτελειακά σε μία επίγεια κόλαση. Μένουν τα μάτια των παιδιών να προσπαθούν να μη δηλητηριαστούν. Ο αγώνας άνισος. Βαθιά ταξικός, αλλά και φυλετικός. Αγνοούμε την αιτία και αναζητούμε αφορμές για να λειάνουμε τις τραυματισμένες πληγές και τον άρρωστο εγωισμό μας. Η αίσθηση του κατεπείγοντος τοποθετεί το κοινό, τους θεατές στο κέντρο του χάους. Καλούνται να πρωταγωνιστήσουν και να επιλέξουν πλευρά.
Από τις καλύτερες ταινίες του φετινού καλοκαιριού. Από το “Οn my Skin” του Αλέσσιο Κρεμονίνι και την Ιταλία, στο “I Can΄t Βreathe” του George Floyd στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κι επιστροφή και πάλι στην Ευρώπη και τη Δανία που καμία τέτοια εικόνα δεν προβάλλεται προς τα έξω αν δεν εσύ δεν εμβαθύνεις σε αυτές τις ευαίσθητες υποθέσεις. Το τέλος ελπιδοφόρο. Προηγείται η κάθαρση κι έρχεται το ουράνιο τόξο να αφήσει περιθώρια ελπίδας. Ακόμα κι αν φτάσεις μία ανάσα από το να χάσεις τα πάντα, μία ζεστή αγκαλιά θα σε περιμένει να σε σφίξει λίγο πριν ξημερώσει.
