Των Pascale Trouillaud και Johannes Myburgh για το AFP
Νέα προειδοποίηση συναγερμού για επικείμενη ρήξη του μεταλλευτικού φράγματος στο Brumadinho αναρτήθηκε νωρίς την Κυριακή από την Πυροσβεστική και την εταιρεία εξόρυξης. Πρόκειται για την ίδια περιοχή της Βραζιλίας, όπου ένα φράγμα κατέρρευσε, σκοτώνοντας 34 άτομα με φόβο για εκατοντάδες άλλους.
Μια προειδοποίηση συναγερμού σχετικά με τις επικίνδυνα υψηλές στάθμες νερού σε ένα φράγμα που είναι μέρος του συγκροτήματος εξόρυξης Corrego do Feijao στη νοτιοανατολική Βραζιλία κηρύχθηκε στις 5:30 π.μ. (0730 GMT), δήλωσε η μεταλλευτική εταιρεία Vale. Ένα φράγμα στην ίδια περιοχή εξόρυξης κατέρρευσε την Παρασκευή, ρίχνοντας εκατομμύρια τόνους λάσπη που κατέκλυσε κτίρια, οχήματα και δρόμους. Οι πυροσβέστες δήλωσαν ότι άρχισαν αμέσως να εκκενώνουν τις κοινότητες κοντά στο φράγμα.
Ο Fabio Schvartsman, διευθύνων σύμβουλος της Vale, και ο Romeu Zema, κυβερνήτης της Minas Gerais, προειδοποίησαν νωρίτερα ότι οι θάνατοι από την ρήξη που υπέστη το φράγμα την Παρασκευή θα μπορούσαν να αυξηθούν.
«Από τώρα, οι πιθανότητες είναι ελάχιστες (για να βρούμε περισσότερους ανθρώπους ζωντανούς) και πιθανότατα θα ανασύρουμε μόνο πτώματα», δήλωσε ο Zema αργότερα την Παρασκευή στους δημοσιογράφους. Στο Ρίο, ο Schvartsman μίλησε για μια «ανθρώπινη τραγωδία».
Οι ενέργειες έρευνας και διάσωσης, που αναβλήθηκαν καθόλη τη νύχτα λόγω βροχής, συνεχίστηκαν στις 4 π.μ. (06:00 GMT).
Δεκάδες ελικόπτερα χρησιμοποιήθηκαν, επειδή η παχιά λάσπη δυσκόλευε τους διασώστες να εμπλακούν από εδάφους.
Μεταξύ των περισσότερων από τους 170 επιζώντες που διασώθηκαν από την καταστροφή, 23 νοσηλεύθηκαν με τραυματισμούς.
Ο Βραζιλιάνος Πρόεδρος Jair Bolsonaro πέταξε πάνω από την κατεστραμμένη ζώνη το Σάββατο, δηλώνοντας στον λογαριασμό του στο twitter ότι είναι «δύσκολο να μην νοιώσει συντετριμμένος μπροστά σε αυτήν την εικόνα».
«Όλα γίνονται για να φροντίσουν τους επιζώντες και να «καθορίσουν τα γεγονότα, να διεκδικήσουν δικαιοσύνη και να αποτρέψουν νέες τραγωδίες», πρόσθεσε.
Ο στρατός δήλωσε ότι έθεσε 1.000 στρατιώτες, συμπεριλαμβανομένων σκύλων, στη ζώνη καταστροφής.
Ξεχωριστά, μια ισραηλινή ομάδα 130 στρατιωτών εξοπλισμένων με εξοπλισμό κυψελοειδούς θέσης, αεροσκάφη και ναυτικά ηχεία πρόκειται να φτάσουν στην περιοχή την Κυριακή για να βοηθήσουν στην αναζήτηση επιζώντων και σωμάτων, είπε ένας εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού. Η ομάδα αναμένεται να μείνει για μία εβδομάδα.
Η καταστροφή ήταν η πρώτη μεγάλη έκτακτη κατάσταση που αντιμετώπισε ο Μπολσόναρο και η κυβέρνησή του από τότε που ανέλαβε καθήκοντα στις αρχές Ιανουαρίου και μπορεί να είναι μια από τις πιο θανατηφόρες καταστροφές στην ιστορία της Βραζιλίας.
Οι μέτοχες της Vale κατέρρευσαν
Η Vale έχει κλονιστεί από την καταστροφή, πρόκειται για την δεύτερη σε τρία χρόνια στην ίδια περιοχή.
Οι εργαζόμενοι στο ορυχείο έτρωγαν το μεσημεριανό τους γεύμα στις εγκαταστάσεις της εταιρείας την Παρασκευή, όταν ξαφνικά κατακλύστηκαν από εκατομμύρια τόνους λασπώδεις ροές – ένα υπολειμματικό απόβλητο των εξορυκτικών δραστηριοτήτων σιδηρομεταλλεύματος.
Το σπασμένο φράγμα, ηλικίας 42 ετών και ύψους 86 μέτρων, βρίσκεται σε διαδικασία παροπλισμού. Η Vale δήλωσε ότι πρόσφατα πέρασε δοκιμές δομικής ασφάλειας.
Αφού ξεχείλισε ένα δεύτερο φράγμα, η λασπώδης μάζα κατέβηκε προς το Brumadinho, αλλά πέρασε δίπλα από την πόλη πριν ξεχυθεί μέσα από τη βλάστηση και τη γεωργική γη, σπάζοντας σπίτια και παρασέρνοντας τρακτέρ και δρόμους στο μονοπάτι της.
Οι μετοχές της Vale κατέγραψαν πτώση στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης την Παρασκευή, κλείνοντας κατά 8% χαμηλότερα.
Η υπηρεσία προστασίας του περιβάλλοντος της Βραζιλίας επέβαλε στην Vale ένα πρόστιμο ύψους 66,5 εκατομμυρίων δολαρίων για την καταστροφή.
Οι κρατικές αρχές της Minas Gerais δήλωσαν ότι επρόκειτο να επιβάλουν άλλη ποινή. Έχουν ήδη λάβει δικαστική εντολή για την δέσμευση 270 εκατομμυρίων δολαρίων κεφαλαίων της Vale σε τραπεζικούς λογαριασμούς προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα για την ανακούφιση των θυμάτων.
Η εταιρεία εξόρυξης, μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο, ενέπλακη σε κατάρρευση ορυχείου το 2015 σε άλλο σημείο του Minas Gerais, η οποία κόστισε τη ζωή σε 19 άτομα και θεωρείται η χειρότερη περιβαλλοντική καταστροφή της χώρας.
«Μαθήματα που δεν έχουν μάθει»
Οι εθελοντές διασώστες κλήθηκαν να παραμείνουν μακριά λόγω της ολισθηρής, επικίνδυνης λάσπης. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης πιέστηκαν να μην χρησιμοποιούν drones για να αποφύγουν τις συγκρούσεις με τα ελικόπτερα διάσωσης
«Υπήρξαν άνθρωποι εδώ, σπίτια. Έχω καταρρακωθεί από αυτή την τραγωδία», δήλωσε στο AFP η Rosilene Aganetti, 57χρονων κατοίκος σε ένα από τα πληγέντα χωριά, δείχνοντας μια έκταση λάσπης.
«Αρκετοί φίλοι μου που βρίσκονταν στην καφετέρια της Vale αγνοούνται», είπε, κρατώντας τα δάκρυά της.
Μια άλλη γυναίκα, η Suely de Olivera Costa, προσπαθώντας απεγνωσμένα να βρει τον σύζυγό της που εργαζόταν στο ορυχείο, κατηγόρησε τη Vale ότι «καταστρέφει το Brumadinho και κανείς δεν κάνει τίποτα – ποια θα είναι η επόμενη πόλη;»
Το γραφείο της περιβαλλοντικής ομάδας Greenpeace της Βραζιλίας, δήλωσε ότι η ρήξη του φράγματος ήταν «μια θλιβερή συνέπεια των διδαγμάτων που δεν έμαθε η κυβέρνηση της Βραζιλίας και οι εταιρείες εξόρυξης».
Τέτοια περιστατικά «δεν είναι ατυχήματα, αλλά περιβαλλοντικά εγκλήματα που πρέπει να διερευνηθούν, να τιμωρηθούν και να επιδιορθωθούν», πρόσθεσε.
Το 2008, μια κινούμενη μάζα λάσπης και βράχων από ένα παράνομο ορυχείο μεταλλεύματος μεταφέρθηκε στην κινεζική πόλη Taoshi, στη βόρεια επαρχία Shanxi, σκοτώνοντας 262 άτομα.
Η κατάρρευση ενός ορυχείου σε ένα χρυσωρυχείο στο Merriespruit της Νότιας Αφρικής προκάλεσε 17 θανάτους το 1994.