Το βλέμμα σαν ταξίδι, το ταξίδι σαν υπαρξιακή περιπέτεια, αυτό είναι η ουσία του κινηματογράφου του Βέντερς. Μια ματιά στο καθημερινό. Η υπενθύμιση της εικόνας που προσπέρασες, που στον φακό του μεγεθύνεται, δημιουργεί την ένταση που απαιτείται για να γίνει μια έντονη καταγραφή του αμελητέου.
Έτσι η καθημερινότητα μετατρέπεται σε ένα οξύ σχόλιο στην μεγάλη οθόνη, παίρνει την διάσταση που της αξίζει, για να γίνει αφορμή για παρατήρηση, να σπάσει το φράγμα του πλάνου σεκάνς, να απελευθερωθεί από την υποκειμενικότητα του δημιουργού. Να αποκτήσει την απαραίτητα αντικειμενικότητα που χρειάζεται το «γεγονός» για να γίνει «Ιστορία».
Το σινεμά του Βέντερς εμφανίστηκε στην Ευρώπη και κατέκτησε τη θέση που όλοι ξέρουμε στην Ιστορία του κινηματογράφου, την εποχή που οι auter είχαν φτάσει στα όρια της αυτοαναφορικότητας και των υπαρξιακών τους καταθέσεων, για να επαναφέρει την αθωότητα της παρατήρησης, στις οθόνες.
Οι ήρωες του είναι απλοί άνθρωποι της διπλανής πόρτας, τα σενάρια του εξελίσσονται με τον τρόπο που η ίδια η ζωή σε εκπλήσσει και σε πλήττει, τα πλάνα του ανελέητα χειρουργικά σταματούν στις λεπτομέρειες του κόσμου, καταγράφουν τις εκφράσεις που προσπερνάμε, μας μαθαίνουν να μην είμαστε αδιάφοροι με όσους δεν κατανοούμε, κάποιο δικό τους μυστικό δίδαγμα έχουμε να πάρουμε αν τους πλησιάσουμε, μας μαθαίνουν να παρατηρούμε τους άλλους, τη ζωή, εμάς τους ίδιους. Εμάς τους τόσο σύνθετους, εμάς στα χρόνια της περιττής πολυπλοκότητας των χαρακτήρων.
Μας δίνουν την οπτική λύση της επαναφοράς στο …»απλό» που είναι η ουσία κι η λύση σε οτιδήποτε σύνθετο.
Στην αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι, δεν υπάρχει πέναλτι ούτε τερματοφύλακας, υπάρχει ένας άνθρωπος σε διαταραχή και τα συμβάντα που συναντά, Υπάρχει μια εξήγηση της αποστροφής, υπάρχει μια καταπραϋντική ματιά στην σκληρότητα που δημιουργεί ο φόβος.
Μα πάνω απ’ όλα είναι μια προειδοποίηση από το τι κινδυνεύουν οι απλοί ταμίες των κινηματογράφων, ένα απόγευμα Πέμπτης, κάπου στον κόσμο, ή στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, μια νύχτα του Δεκέμβρη, από ανθρώπους που βιώνουν απανωτές ματαιώσεις, από ανθρώπους που η ζωή τους προσπέρασε κι ούτε ένα χάδι δεν τους χάρισε. Από ανθρώπους που η αγωνία τους για να γίνουν κάτι, τους οδήγησε να χάσουν κι αυτό το ελάχιστο που διέθεταν, πριν γίνουν το απόλυτο τίποτα. …
Θεσσαλονίκη 1 Δεκεμβρίου 2016
Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης
Τέλλος Φίλης
*Η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης αναζητά τις κινηματογραφικές περιπλανήσεις του γερμανού δημιουργού στο νέο της αφιέρωμα με τίτλο «Wenders in Town», και μας προσκαλεί να τον ανακαλύψουμε ξανά μέσα από τέσσερα αριστουργηματικά του φιλμ: Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι (1972), Η Αλίκη στις πόλεις (1974), Παρίσι, Τέξας (1986) και Τα φτερά του έρωτα (Ο ουρανός πάνω από το Βερολίνο, 1987). Το αφιέρωμα πραγματοποιείται από την 1η έως τις 4 Δεκεμβρίου 2016 στο αγαπημένο στέκι της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης, την αίθουσα Σταύρος Τορνές στην Αποθήκη 1 στο Λιμάνι (δείτε περισσότερα εδώ).