Ο σπουδαιότερος εκπρόσωπος του σύγχρονου τουρκικού σινεμά, Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, κατάφερε με την τρίτη-μόλις- δημιουργία του να αποσπάσει το Μεγάλο Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών το 2003, αλλά και το βραβείο καλύτερης αντρικής ερμηνείας εξ ημισείας στους δύο πρωταγωνιστές του, Μουζαφέρ Οζντεμίρ και Μεχμέτ Τοπράκ.
Γράφει ο Γιώργος Τσιρακίδης
Το «Μακριά» αποτελεί ένα εικονοπλαστικό αριστούργημα. Όντας φωτογράφος και ο ίδιος, ο Τσεϊλάν απεικονίζει τη χιονισμένη Κωνσταντινούπολη σαν σε καμβά ζωγραφικής. Οι ήρωες του, παραδομένοι στις αέναες σιωπές της πόλης, ζούνε νωχελικά την καθημερινότητά τους, αφήνοντας τη ζωή να περνά από μπροστά τους όπως περνούν οι πανέμορφες εικόνες του σπουδαίου Τούρκου σκηνοθέτη μπροστά από τα μάτια του θεατή.
Λόγω της οικονομικής κρίσης ο Γιουσούφ εγκαταλείπει την επαρχία και μετακομίζει στην Κωνσταντινούπολη, με όνειρο να μπαρκάρει σύντομα ως μούτσος σε κάποιο πλοίο και να γνωρίσει τον υπόλοιπο κόσμο. Φιλοξενείτε από το συγγενή του Μαχμούτ, που ζει και εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη ως φωτογράφος. Ο μοναχικός και απομονωμένος Μαχμούτ παρατηρεί τη ζωή από απόσταση, ενώ ο Γιουσούφ διέπετε από την ανησυχία και την ανάγκη να αλλάξει τη ζωή του. Η συγκατοίκηση των δύο ανδρών θα αποβεί μοιραία, αφού οι διαφορετικοί τους κόσμοι αδυνατούν να βρούνε κοινό σημείο επαφής.
Με ελάχιστη μουσική και μινιμαλιστικούς διαλόγους ο Τσεϊλάν προβληματίζεται και προβληματίζει γύρω από την αποξένωση των κατοίκων της σύγχρονης μεγαλούπολης. Η αφηγηματική δύναμη του φιλμ κρύβεται στις εικόνες· στα μακρόσυρτα πλάνα που γεμίζουν από τις σιωπές, στα στατικά κάδρα, στα εντυπωσιακά γκρο πλαν της κάμερας στα πρόσωπα των ηρώων, όταν καθρεφτίζεται στα βλέμματα τους ο πεσιμισμός και η ματαιότητα της ύπαρξης τους. «Δεν μου αρέσει ποτέ να τελειώνω μια ταινία αισιόδοξα, με μια νότα ελπίδας, είμαι πολύ ρεαλιστής για κάτι τέτοιο, καμία φορά ο πεσιμισμός είναι απαραίτητος» είχε δηλώσει ο Τσεϊλάν με αφορμή το φινάλε της τελευταίας του ταινίας, «Χειμερία Νάρκη». Και αυτόν το μελαγχολικό πεσιμισμό συναντάμε και στους ήρωες του «Μακριά». Σε ανθρώπους χαμένους μέσα στους ρυθμούς της πόλης, απομονωμένους στους τέσσερις τοίχους των μικρών διαμερισμάτων τους. Μασκαρεμένους στους δρόμους του απέραντου αστικού τοπίου με την κοινωνική ταυτότητα που επιλέγουν να φορέσουν. Ανθρώπους μικρούς, τοποθετημένους σε μια γωνιά ενός μεγαλειώδους και εικαστικά τέλειου κινηματογραφικού πλάνου.
*Η ταινία θα προβληθεί από την Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του αφιερώματος “Nuri Bilge Ceylan: Turkish Landscapes”την Κυριακή 26 Μαρτίου στις 18.30 και τη Δευτέρα 27 Μαρτίου στις 21.00, στην Αίθουσα Σταύρος Τορνές, στην Αποθήκη 1, στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης.