Πέντε χρόνια μετά το “Τραγούδι του Φοίνικα” ο 59χρονος Κρίστιαν Πέτζολντ επιστρέφει στην μεγάλη οθόνη με μία βαθιά πολιτική αλληγορία σε μία εποχή που το μαύρο του παρελθόντος έχει δημιουργήσει μία τεράστια σκιά στον ουρανό του σήμερα, απόρροια ενός χρεοκοπημένου συστήματος που αρνείται να παραδεχθεί την αποτυχία του και μας βάζει εκ νέου σε επικίνδυνα μονοπάτια. Ο σκηνοθέτης διασκευάζει το μυθιστόρημα της ‘Αννα Σέγκερς με πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Mία διαδρομή με τρεις βραβεύσεις, πανελληνία πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Αθηνών και τώρα στις αίθουσες για το κοινό.
Γράφει ο Μίλτος Τόσκας
Οι Γερμανοί εισβάλουν στο Παρίσι. Οι φασίστες είναι μία ανάσα από την πόρτα μας. Το κέντρο του Πολιτισμού στην Ευρώπη πέφτει αργά. Είναι θέμα χρόνου. Οι κύρηκες του θα βασανιστούν, ώστε να βυθιστούμε σε έναν νέο Μεσαίωνα. Ένας διάσημος συγγραφέας, ο Τζορτζ Βάιντελ αποφασίζει να βάλει τέλος στη ζωή του για να μη βιώσει όσα έρχονται. Ένας νεαρός Γερμανός αντιφρονούντας, ο Γκέοργκ είναι αποφασισμένος να εκμεταλλευτεί την ευνοϊκή συγκυρία που διαμορφώνεται με στόχο να επιβιώσει στη δίνη του πολέμου. Φτάνει στην Μασσαλία κι εκεί το βλέμμα του συναντά τη Μαρί.
Αυτό που επιχειρεί ο Πέτζολντ είναι να πλέξει αριστοτεχνικά το τότε με το σήμερα. Επιλέγει αυτήν την τεχνική για να τονίσει ότι τα τραύματα μένουν ανεξίτηλα στο σώμα και το μυαλό. Δύσκολα επουλώνονται κι οι λύκοι καραδοκούν, μένουν ζωντανοί μέχρι να βρουν την ευκαιρία τους, δίνοντας επίκαιρο τόνο στο έργο του. Τα γεγονότα του τότε διαδραματίζονται στο μεγάλο λιμάνι της Γαλλίας του σήμερα. Άλλωστε και τώρα υπάρχει το transit με άλλους μετανάστες, που κι αυτοί έχουν την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο στην Ευρώπη. Σε ποια Ευρώπη όμως;
Επιστρέφουμε στην πλοκή. Αναπτύσσεται ένα ιδιότυπο love story. Από τη μία ο σφιγμένος Γκέοργκ (Φραντς Ρογκόφσκι), θυμίζει τον αμήχανο ρόλο του “Στους Διαδρόμους” κι από την άλλη η μυστηριώδης, αινιγματική Μαρί (Paula Beer), που περνάει, κοιτάει, αλλά δε σταματάει. Ο νεαρός άντρας οικειοποιείται μία ταυτότητα για να αποδράσει με προορισμό την κεντρική Αμερική. Δεν μπορεί όμως “αποχωριστεί” την ανθρωπιά του. Η σχέση που θα αναπτύξει με τον Ντρις είναι ενδεικτική της καλής του καρδιάς. Η μοίρα όμως σκληρή. Πάντα αφήνεις κάποιον πίσω, που αγαπάς αληθινά.
Την ώρα που το πλοίο σηκώνει την άγκυρα αποφασίζεις πως πρέπει να κατέβεις. Λάθος ή σωστό μόνο ο χρόνος θα δείξει. Η κλεψύδρα αδειάζει απελπιστικά, αλλά οι αποφάσεις έχουν παρθεί προ πολλού. Η “γενική καθαριότητα” πλησιάζει. “Ποιος ξεχνάει πιο εύκολα αυτός που φεύγει ή αυτός που μένει; Δεν μας αρέσει η ευτυχία των άλλων, όταν είμαστε δυστυχείς”. Γιατί όμως να πάρεις αυτήν την απόφαση, να κάνεις αυτήν την επιλογή έμμεσης αποδοχής της κατάστασης; Η ματαιότητα του κόσμου, η ΜΟΝΑΞΙΑ σε οδηγούν εκεί.
Πρόκειται για μία καλοδουλεμένη ταινία που αξίζει να παρακολουθήσετε και στη συνέχεια να πάρετε τον χρόνο να σκεφτείτε σε βάθος. Έρχεται, πλησιάζει, χτυπάει την πόρτα μας … Εμείς θα περιμένουμε ή μήπως πρέπει τώρα περισσότερο από ποτε να φωνάξουμε ως εδώ. Πού οδηγείται η κατάσταση, τι μας έχει διδάξει η ιστορία; Υπάρχει όμως χρόνος για μελέτη της, όταν ο μόνος στόχος είναι να ζήσεις; Αυτό είναι το χειρότερο. Εμείς όμως θα αγωνιστούμε, ακούραστοι, ώστε οι αχτίδες του ηλίου να διαλύσουν τη σκιά και να φτάσουν πάλι μέχρι τον κόσμο του 2019. Νυν και αεί …