Το 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες με μεγάλη επιτυχία. Ανατρέχουμε στην ταινία έναρξης, “Kitoboy”. Το μεγάλου μήκους σκηνοθετικό ντεμπούτο του Φίλιπ Γιούριεφ που τιμήθηκε με το Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στη Βενετία. Μία αλληγορία που ξεκινάει από μία νεκρή φάλαινα που πλημμυρίζει με αίμα τη θάλασσα και καταλήγει σε ένα ταξίδι πολλαπλής εξερεύνησης ενός έφηβου σε μία από τις πιο απομακρυσμένες γωνιές του πλανήτη. Βερίγγειος Πορθμός, εκεί που η Ρωσία συναντά την Αλάσκα.
Γράφει ο Μίλτος Τόσκας
H μουσική κερδίζει τον θεατή από την πρώτη κιόλας σκηνή. Δύο νεαροί φίλοι μαγνητίζονται από τη γοητεία μία γυναίκας που βρίσκεται χιλιόμετρα μακριά στο Ντιτρόιτ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Οι δύο τους ταξιδεύουν με μία μηχανή και συνειρμικά έρχεται στο μυαλό μου το “Βερολίνο Αντίο” του Φατίχ Ακίν. Μία απεγνωσμένη προσπάθεια ανάγνωσης του ανδρικού ερωτισμού που αναπτύσσεται. Και πριν ο Λιόσκα πάρει την απόφαση για την απόδραση και το μεγάλο ταξίδι γίνεται η σύνδεση με την τρίτη ηλικία και τον κατά φαντασία άρρωστό παππού του (“θα πεθάνω αυτό το καλοκαίρι”). Ακόμα κι αυτός δεν μπορεί να αντισταθεί στην μαγεία του ρυθμού.
Ο πρωταγωνιστής μας πασχίζει να εκφραστεί. Αδυνατεί να αρθρώσει ακόμα και μία λέξη για ένα μεγάλο διάστημα. Νιώθει απόλυτα εγκλωβισμένος στον τόπο, τον χρόνο και το ίδιο του το σώμα. Αναζητεί την ελπίδα στη διαφυγή. Δεν μένει τίποτα να τον κρατάει πίσω στο ψαροχώρι που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Ο ανεκπλήρωτος έρωτας γίνεται η αφορμή να διεκδικήσει τις πιθανότητες ευόδωσης του American Dream. Παρορμητισμός και τόλμη τον φέρνουν αντιμέτωπο με δύσκολες καταστάσεις. Η κάμερα ακολουθεί τη διαδρομή του με υπομονή και επιμονή στη λεπτομέρεια και αντικατοπτρίζει τις μεταβολές τις ιδιοσυγκρασίας του, όσο τον κυριεύουν και τον κατευθύνουν τα ένστικτα.
Οι εναλλαγές στις εικόνες μας δίνουν τη δυνατότητα εκτός των άλλων να γνωρίσουμε τον τόπο. Φαντάζει κρύος, αφιλόξενος. Ξένος σε σύγκριση με τις κοσμικές κοινωνίες του Δυτικού Κόσμου. Η ένταση κλιμακώνεται. Η ανάγκη για επικοινωνία άμεση ή έμμεση μεγαλώνει. Η εσωτερική διαδοχική πάλη φθείρει κι οι συνεχείς ματαιώσεις πληγώνουν το θηρίο. Ο Λιόσκα χαμένος σε αχανείς εκτάσεις αναζητεί απελπισμένος σανίδα σωτηρίας. Αγώνας επιβίωσης με όχημα την ελπίδα και το όνειρο.
Δε λείπει βεβαίως και το κοινωνικοπολιτικό σχόλιο. Την ώρα που φτάνει στην κορυφή της οροσειράς από την μία πλευρά υπάρχει η Αμερική κι από την άλλη η Ρωσία. “Από την μία το παρελθόν κι από την άλλη το μέλλον” αντίστοιχα. Μετά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου με όπλο την κυριαρχία της στον κυβερνοχώρο η πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση αντεπιτίθεται και κερδίζει συνεχώς έδαφος στη διαμόρφωση των διεθνών ισορροπιών. Η Αμερική έχει χάσει σε δύναμη κι αίγλη. Ταλανίζεται από τα δικά της προβλήματα και παθογένειες. Η πρόσφατη αλλαγή στην Προεδρία της αποσκοπεί κυρίως στην αποκατάσταση της τάξης.
Το σχήμα του κύκλου ολοκληρώνει μία εξαιρετική ταινία. “Τη βαρέθηκα την Αμερική”. Επιστροφή στα πάτρια εδάφη. Οι ήρωές μας δε ξέρουν αν πρέπει να γελάσουν ή να κλάψουν. Μοιάζουν άδειοι. Μένει για επίλογο μία αισιόδοξη αύρα απ΄όλες τις κατευθύνσεις. “Δεν θα πεθάνω”. Η ζωή συνεχίζεται με τις δυσκολίες της και τα καθημερινά της προβλήματα. Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, το τσατ χωρίς απόκριση και μία παλιά οθόνη υπολογιστή θα παραμείνουν παρηγοριά στην πορεία ενηλικίωσης πολλών ακόμα νέων.