Προ ημερών ο ραδιοσταθμός στο Κόκκινο είχε συνέντευξη με τον υπουργό Υγείας Α. Ξανθό στην οποία παρουσίασε τον προγραμματισμό του υπουργείου για τα ζητήματα δημόσιας υγείας.
Μόλις τελείωσε ο υπουργός άρχισε η εκπομπή “Ενθετο για την υγεία” η οποία είναι εξωτερική ιδιωτική παραγωγή , διαφημιστική διαφόρων προϊόντων του βιοϊατρικού συμπλέγματος, συνεργασία την οποία έχει προφανώς επιλέξει η πολιτική ηγεσία του σταθμού.
Μόνο η έμμεση αυτή συσχέτιση του υπουργού με την εκπομπή αυτή, προφανώς χωρίς την έγκρισή του, δεν αποτελεί καλό παράδειγμα δημοσιογραφικής δεοντολογίας.
Αυτό όμως που ξεπέρασε κάθε έννοια υπευθυνότητας στη δημόσια υγεία είναι η προτροπή από την εκπομπή προς όλο τον πληθυσμό, με πρόσχημα την “πρόληψη”, να κάνει κάθε χρόνο διάφορες εξετάσεις μεταξύ των οποίων αναφέρθηκαν η αξονική τομογραφία, το PSA κ.α
Πρόληψη δεν σημαίνει να κάνουμε τακτικά ό,τι εξέταση διατίθεται στην αγορά. Αυτή η προσέγγιση όχι μόνον δεν συμβάλλει στην πρόληψη αλλά προκαλεί και σοβαρούς κινδύνους στην υγεία του πληθυσμού. Η χωρίς λόγο τακτική διενέργεια, π.χ., ακτινογραφίας θώρακα και αξονικής τομογραφίας όχι μόνον δεν βοηθά την πρόληψη, αλλά αντίθετα ο βομβαρδισμός του οργανισμού με ακτινοβολία πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον δέκα νέοι καρκίνοι στον ελληνικό πληθυσμό κάθε χρόνο αποδίδονται στην άσκοπη υπερκατανάλωση ακτινολογικών εξετάσεων.
Οι προληπτικές λοιπόν εξετάσεις έχουν σημασία μόνον όταν γίνονται με αυστηρά κριτήρια και επιδημιολογικά τεκμηριωμένες μεθόδους. Το γνωστό σε όλους, και ιδιαίτερα κερδοφόρο, γενικό check-up, ενώ προκαλεί μια υπερκατανάλωση εξετάσεων και υπηρεσιών, δεν προσφέρει κυριολεκτικά τίποτε στην πρόληψη των νοσημάτων ενώ είναι η κύρια αιτία του φαινομένου της ιατρογενούς νοσηρότητας.
Αντίθετα η έγκυρη προληπτική προσέγγιση βασίζεται στα ειδικά χαρακτηριστικά ομάδων του πληθυσμού (πχ οι σεξουαλικά ενεργές γυναίκες πρέπει να κάνουν τακτικά τεστ Παπανικολάου), στην αποτελεσματικότητα θεραπευτικής παρέμβασης σε προσυμπτωματικό στάδιο και στη διαγνωστική εγκυρότητα της εξέτασης, π.χ. για το PSA δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο καμία τεκμηρίωση ότι συμβάλλει στην προσυμπτωματική διάγνωση του καρκίνου στου προστάτη, ενώ είναι διεθνώς αποδεκτή η χρήση του για την παρακολούθηση της πορείας της νόσου μετά τη διάγνωσή της.
Αντίστοιχα και ακόμη μεγαλύτερης σημασίας είναι η νεοφιλελεύθερη επιβολή της διαφήμισης φαρμάκων από τα ΜΜΕ με κλασσικό μοτίβο το “πάρε το τάδε και θα γίνεις ευτυχής και όμορφος όπως το μοντέλο που το παρουσιάζει”. Η ανεξέλεγκτη και συχνή χρήση φαρμάκων “δια πάσαν χρήσην” είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τον πληθυσμό (πχ αιμορραγίες πεπτικού από αντιφλεγμονώδη) ενώ στρατηγικά αποσκοπεί στην εμπέδωση της εξάρτησης του πληθυσμού από τα φάρμακα σε αντιδιαστολή με τη συνειδητή προάσπιση της υγείας του και την κινητοποίηση του για την υπεράσπιση του κοινωνικού αυτού δικαιώματος.
Η ασυδοσία λοιπόν και η ανευθυνότητα στην αναπαραγωγή μηνυμάτων που βλάπτουν τη δημόσια υγεία βάζουν μπροστά στις ευθύνες τους τόσο τα σώματα δημοσιογραφικής δεοντολογίας (υπάρχουν;, λειτουργούν;), όσο, και κύρια, το υπουργείο υγείας. Το laissez-faire στη διάδοση ανεύθυνων μηνυμάτων είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία.
Μια άλλη έκφραση του ίδιου φαινομένου είναι η σύγχυση που προκάλεσαν δήμαρχοι (μεταξύ τους και υγειονομικοί) μιλώντας για τρομερούς κινδύνους για την υγεία από τη συμμετοχή προσφυγόπουλων στα σχολεία.
Με προφανή στόχο την διέγερση ρατσιστικών και φασιστικών αντανακλαστικών στον πληθυσμό δημιούργησαν μια άνευ προηγουμένου σύγχυση στα αντικείμενα της δημόσιας υγείας χωρίς να καταγγελθούν από κανέναν Ιατρικό Σύλλογο .
Η υγεία είναι ιδιαίτερα σημαντικό κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα και πρέπει να προστατευθεί από τους κανόνες της αγοράς και την κερδοσκοπία.