Αν δεν ήταν βέβαιο ότι οι απανταχού θαυματοποιοί είναι Έλληνες και έχουν κάνει έστω και ένα πέρασμα από το Όρος, θα ήταν σίγουρα Ιρλανδοί. Γιατί τόσα θαύματα, μόνο αν φανταστείς τον Παίσιο Ιρλανδό τραπεζίτη μπορείς να τα δικαιολογήσεις.
Ο φτωχός συγγενής της Ευρώπης του 60′ και του 70′, έγινε κέλτικος τίγρης τις χρυσές δεκαετίες του 90′ και 00′, αποδιοπομπαίος τράγος το 2010 και πρότυπο προσπέλασης της κρίσης τις τελευταίες δεκαετίες.
Όταν ο υπουργός Οικονομικών της Ιρλανδίας, Μπράιαν Λένιχαν, τον Οκτώβρη του 2010 ανακοίνωσε ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού της χώρας για το 2010 θα ανέλθει στο 32% του ΑΕΠ, οι αγορές και οι Ευρωπαίοι ηγέτες έμεναν εμβρόντητοι. Το οικονομικό πρότυπο της Ευρώπης θα είχε έλλειμμα περίπου 10 φορές πάνω από το όριο του Μάαστριχτ. Μια χώρα της οποίας το δημόσιο χρέος κατά το 2007 ανερχόταν μόλις στο 25% του ΑΕΠ.
Οι «Financial Times» όταν έσκασε η φούσκα του θαύματος το 2008 μεταξύ άλλων έγραφαν ειρωνικά πως «ο Κελτικός Τίγρης εδώ και πολύ καιρό πήρε το καπέλο του και το πανωφόρι του και εξαφανίστηκε στο σκοτάδι της νύχτας. Και τι λογαριασμό άφησε πίσω του! Η ανακοίνωση ότι ο λογαριασμός για τη διάσωση των ιρλανδικών τραπεζών μπορεί να αγγίξει τα 50 δισεκατομμύρια ευρώ δείχνει την παράλογη κλίμακα της τραπεζικής κρίσης».
Δεν έχουν περάσει ούτε δύο χρόνια από εκείνο το δημοσίευμα και οι Αμερικάνικοι Times κάνουν και πάλι εξώφυλλο την Ιρλανδία με τον εντυπωσιακό τίτλο The Celtic Comeback και εκτενές αφιέρωμα στο νέο Ιρλανδικό θαύμα, που ξεπερνά την κρίση και βάζει τη χώρα και πάλι σε τροχιά ανάπτυξης. Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης συνασπισμού Συντηριτικών και Εργατικών παρουσιάζεται ως η λύση για την αντιμετώπιση της Κρίσης στην Ευρώπη και κυρίως για τις χώρες του Νότου, που δεν λένε να συμμορφωθούν.
Η Ιρλανδία αντιμετώπιζεται και πάλι ως η χώρα πρότυπο, που κατάφερε με μοναδικό τρόπο να εφαρμόσει όλα τις ντορεκτίβες της τρόικας και ταυτόχρονα να μην μπει στη δίνη της βαθειάς ύφεσης.
Ανεργία, μετανάστευση και νέα μέτρα
Κι όμως η πραγματικότητα δεν περνά από τα εξώφυλλα των περιοδικών, που φαίνεται να έχουν βρει το πραγματικό πειραματόζωο στους καιρούς της κρίσης. Κάπου εδώ αρχίζει να ξεκαθαρίζει το τοπίο και να δίνεται η ξεκάθαρη εικόνα σχτικά με το μοντέλο που οι τεχνοκράτες διαχειριστές της Ευρωπαικής κρίσης θεωρούν επιτυχημένο. Ο Independent χαρακτηρίζει τη χώρα μια ανοιχτή φυλακή για τους πολίτες της, τη στιγμή που η κυβέρνηση ανακοινώνει νέα μέτρα, πέρα ακόμη και από τις υποτιθέμενες κόκκινες γραμμές που συμφωνήθηκαν σε έναν επίσης υποτιθέμενο κοινωνικό διάλογο. Τότε είχε επιτευχθεί μια συμφωνία που προέβλεπε τη μείωση κατά 15% των μισθών του δημοσίου, με την υπόσχεση της μη περαιτέρω μισθολογικής μείωσης και της διατήρησης των φορολογικών συντελεστών, αλλά και των μισθών του ιδιωτικού τομέα στα κεκτημένα επίπεδα. Το σχέδιο της τρόικας όμως έφερε ύφεση -25% μείωση κατανάλωσης από το 2008-, η ύφεση έφερε μείωση των κρατικών εσόδων και οι πολιτικές λιτότητας πήραν παράταση μέχρι το 2015.
Το εκεί οικονομικό επιτελείο αναζητά πρόσθετα μέτρα 3,5δις ευρώ, τη στιγμή που το έλλειμμα δεν προβλέπεται να πέσει κάτω από το 3% μέχρι το 2015 και πλέον η οριζόντια μείωση των μισθών και η αύξηση των φορολογικών συντελεστών-αυτοί που οδήγησαν στο πρώτο θαύμα- πρέπει να θεωρούνται δεδομένα.
Παράλληλα η ανεργία θυμίζει τις πέτρινες δεκαετίες του 60′ και του 70′, με το υπουργείο Εργασίας να υπολογίζει ότι περισσότεροι από 80.000 Ιρλανδόι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τον τελευταίο μόνο χρόνο.
Κάντο όπως η Ιρλανδία!
Η ακραία νεοφιλελεύθερη αντιμετώπιση της κρίσης από την Ιρλανδική κυβένηση διαφημίστηκε δεόντως όμως και στην Ελλάδα. Ήταν καλοκαίρι του 2011, όταν το σύνολο των ελληνικών εφημερίδων φιλοξενούσε εκτενή αφιερώματα στο “προσαρμοσμένο” στις ανάγκες των πολιτών -άραγε γίνεται;- πρόγραμμα λιτότητας της Ιρλανδίας που επαναφέρει μια χρεοκοπημένη χώρα σε τροχιά ανάπτυξης.
Τότε αρθρο στο Βήμα ανέφερε: “Τα επιτόκια δανεισµού ανεβαίνουν παντού φθάνοντας στην Ισπανία στα επίπεδα της πεσέτας και στην Ιταλία στα επίπεδα της λιρέτας. Στην Ιρλανδία που δεν έχει κλείσει ούτε έναν χρόνο στο µνηµόνιο η οικονοµία επιστρέφει σε θετικούς ρυθµούς ανάπτυξης. Και αυτό αποτυπώνεται σε όλους τους δείκτες. Το έλλειµµα µειώνεται, τα spreads υποχωρούν (βρίσκονται στις 800 µονάδες, το χαµηλότερο επίπεδο στη ζώνη της κρίσης), η ανεργία σταθεροποιήθηκε και η αισιοδοξία επιστρέφει.
Πολλοί στοιχηµατίζουν ότι η Ιρλανδία θα είναι έτοιµη να επιστρέψει στις αγορές στις αρχές του 2012 αφήνοντας πίσω την κρίση. Και σε αυτό θα βοηθήσει οπωσδήποτε η απόφαση που έλαβαν οι Ευρωπαίοι για την Ελλάδα για τη µείωση του επιτοκίου δανεισµού στο 3,5%. Αν η ΕΕ ικανοποιήσει το δίκαιο αίτηµα της ιρλανδικής κυβέρνησης για τη µείωση του επιτοκίου για το πακέτο των 85 δισ. ευρώ από 5,8% στο 3,5%, το έλλειµµα θα µειωθεί ταχύτερα”.
Ένα χρόνο μετά, ακόμη και στο Βήμα, το θρίαμβο του ιρλανδικού θαύματος έχει αντικαταστήσει ο σκεπτικισμός και ο τίτλος από “Το δεύτερο θαύμα της Ιρλανδίας” έχει αντικατασταθεί από τον ομολογουμένως πιο γλαφυρό “Χόρτασαν Ευγε, φως δεν βλέπουν” και παρατηρήσεις για οικονομία που έχει σταγνώσει. Λίγες σελίδες πιο μπροστά, η συνταγή όμως παραμένει η ίδια. Η Ιρλανδία παράδειγμα για την Ευρώπη.Η Ελλάδα οφείλει να ακολουθήσει την αποτυχήμενη συνταγή του ΔΝΤ. Και το δόγμα είναι κοινό παντού.
Λιτότητα, λιτότητα, λιτότητα …και φως δεν βλέπουμε.