-Θα μπορούσες να περιγράψεις το γενικό πολιτικό σκηνικό στο Ιράν πριν και μετά τον πόλεμο; Το ιρανικό καθεστώς γιορτάζει τη νίκη; Πώς βλέπουν οι Ιρανοί πολίτες αυτόν τον πόλεμο;
-Πριν από την έναρξη των βομβαρδισμών του Ιράν από το Ισραήλ στις 13 Ιουνίου, η πλειοψηφία τη ιρανικής κοινωνίας, η οποία περιφρονεί την ιρανική κυβέρνηση, εξακολουθούσε να ελπίζει ότι αυτή η κυβέρνηση θα κατέληγε σε συμφωνία με την κυβέρνηση Τραμπ για το πυρηνικό της πρόγραμμα που θα επέτρεπε την άρση των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στο Ιράν. Από τότε που ο Τραμπ ανακάλεσε την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν το 2018, αυτές οι εξουθενωτικές κυρώσεις έχουν βλάψει πολύ την ιρανική κοινωνία. Μέχρι τις 13 Ιουνίου, αφότου ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA) ανακοίνωσε ότι το Ιράν είχε παρασκευάσει αρκετό εμπλουτισμένο ουράνιο σε επίπεδα κοντά σε αυτά που απαιτούνται για πυρηνικά όπλα για να δημιουργήσουν καύσιμα για 10 βόμβες, και αφού το Ιράν απέρριψε την προσφορά της κυβέρνησης Τραμπ για ένα κοινό πρόγραμμα πυρηνικού εμπλουτισμού εκτός των συνόρων του, η ισραηλινή κυβέρνηση χρησιμοποίησε αυτά τα γεγονότα ως αφορμές για να ξεκινήσει μεγάλες εκστρατείες βομβαρδισμών. Οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί, που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 13 και 24 Ιουνίου, στόχευσαν υποδομές, πυρηνικές εγκαταστάσεις, λιμάνια, κατοικημένες περιοχές και τοποθεσίες που σχετίζονταν με το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC). Επιπλέον, το Ισραήλ έκανε δολοφονίες ανώτερων στρατιωτικών ηγετών και πυρηνικών επιστημόνων στις κατοικίες τους. Τόσο οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές όσο και τα αμερικανικά βομβαρδιστικά B2 Stealth στις 22 Ιουνίου, που έριξαν βόμβες καταστροφής καταφυγίων πάνω από ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, έχουν προκαλέσει σοβαρές ζημιές. Αυτές οι ζημιές δεν αφορούν μόνο το πυρηνικό πρόγραμμα και τις δυνατότητες παραγωγής πετρελαίου του Ιράν, αλλά και τις κατοικημένες περιοχές, την ύδρευση και τις υποδομές τροφίμων. Σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις της κυβέρνησης, πάνω από 900 Ιρανοί σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 4.000 τραυματίστηκαν. Το Ισραήλ βομβάρδισε ακόμη και τη φυλακή Evin, στην οποία κρατούνται πολλοί προοδευτικοί αντιφρονούντες, συμπεριλαμβανομένων γυναικών πολιτικών κρατουμένων. Οι ιρανοί πολίτες έχουν τραυματιστεί ψυχικά όχι μόνο από τους βομβαρδισμούς και τις ζημιές, αλλά και από την αυξημένη καταστολή του ιρανικού καθεστώτος μετά την εκεχειρία.
-Ποιες επιπτώσεις πιθανότατα θα έχει αυτός ο πόλεμος στο ιρανικό καθεστώς; Ενώ το καθεστώς έχει επιβιώσει και μπορεί να φαίνεται ισχυρό, ωστόσο, έχασε βασικούς περιφερειακούς συμμάχους, όπως τον Μπασάρ αλ-Άσαντ στη Συρία, τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο και τους Χούτι στην Υεμένη, πριν από τον πόλεμο.
-Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ιρανικό καθεστώς έχει αποδυναμωθεί. Η δολοφονία πολλών υψηλόβαθμων αξιωματούχων, ηγετών του IRGC και πυρηνικών επιστημόνων από το Ισραήλ καταδεικνύει την έκταση της ισραηλινής διείσδυσης στην ιρανική κυβέρνηση και τον μηχανισμό ασφαλείας της. Παρόλα αυτά, η ιρανική κυβέρνηση εξακολουθεί να έχει συμμάχους στο Ιράκ, τον Λίβανο και την Υεμένη και διαθέτει την ικανότητα να μπλοκάρει ή να ναρκοθετεί τα Στενά του Ορμούζ, κάτι που θα μπορούσε να εμποδίσει τη διέλευση δεξαμενόπλοιων πετρελαίου και φυσικού αερίου σε διάφορες περιοχές, ιδιαίτερα στην Ασία. Διατηρεί βαλλιστικά όπλα με εκτοξευτές, μη επανδρωμένα αεροσκάφη επίθεσης και όπλα μικρής εμβέλειας που μπορούν να στοχεύσουν αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στη Μέση Ανατολή, και επιπλέον, το Ιράν συνεχίζει να λαμβάνει στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη από τη Ρωσία και την Κίνα, οι οποίες το βοηθούν εδώ και χρόνια. Στη σχέση του με τη Ρωσία, το Ιράν αποκτά όπλα και πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, ενώ παράλληλα προμηθεύει μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους για χρήση σε επιθέσεις σε ουκρανικές πολιτικές υποδομές.
-Ποια είναι η επικρατούσα αντίληψη μεταξύ των Ιρανών για το σημερινό καθεστώς, τόσο στη χώρα όσο και στην εξορία: Θα αποκτούσαν οι Αγιατολάχ κάποια νομιμοποίηση μετά τις πρόσφατες επιθέσεις του Ισραήλ και των ΗΠΑ;
-Τουλάχιστον το 80% της ιρανικής κοινωνίας αντιτίθεται στο καθεστώς, θεωρώντας το διεφθαρμένο, εκμεταλλευτικό και μιλιταριστικό, με ελάχιστη μέριμνα για την ευημερία της πλειοψηφίας, που ζει σε συνθήκες φτώχειας. Επιπλέον, ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού υποστηρίζει πλέον τον διαχωρισμό θρησκείας και κράτους, απορρίπτοντας την ιδέα μιας θρησκευτικής φονταμενταλιστικής κυβέρνησης. Μεταξύ των Ιρανών στην εξορία, μια μεγάλη πλειοψηφία αντιτίθεται στην Ισλαμική Δημοκρατία εδώ και δεκαετίες. Παρόλο που η κυβέρνηση έχει οργανώσει μεγάλες τελετές πένθους για να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση της λαϊκής υποστήριξης, οι πραγματικοί υποστηρικτές της δεν είναι περισσότερο από το 20% του πληθυσμού. Κατά τη διάρκεια των πρόσφατων βομβαρδισμών από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, η κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι κατασκεύασε εκατοντάδες χιλιόμετρα υπόγειων σηράγγων στον Λίβανο, δεν κατάφερε να παράσχει ασφαλή καταφύγια για τους απλούς πολίτες. Δεν μπόρεσε να διασφαλίσει κανένα βαθμό ασφάλειας. Οι τιμές των ενοικίων και των τροφίμων, που ήταν ήδη υπερβολικές πριν από τη σύγκρουση, έχουν αυξηθεί ακόμη περισσότερο. Επιπλέον, η συνεχιζόμενη έλλειψη νερού, η οποία ήδη προκαλούσε σημαντική δυσφορία, έχει γίνει τώρα ένα ακόμη πιο πιεστικό ζήτημα.
-Ποιες είναι οι πιθανές επιπτώσεις στους διαφωνούντες και στον αγώνα για τη δημοκρατία στο Ιράν;
-Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι έχει συλλάβει πάνω από 700 άτομα, κατηγορώντας τα ότι είναι κατάσκοποι για το Ισραήλ από τότε που τέθηκε σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός. Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτούς τους ισχυρισμούς. Η πλειονότητα των κρατούμενων είναι νέοι, κυρίως κουρδικής, αφγανικής και μπαχάι καταγωγής. Επιπλέον, ορισμένοι από τους συλληφθέντες συμμετείχαν στο Κίνημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» κατά την περίοδο 2022-2023. Σύμφωνα με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο συνολικός αριθμός των συλλήψεων ενδέχεται να υπερβαίνει τις 900. Αρκετοί πολιτικοί κρατούμενοι έχουν εκτελεστεί. Ανάμεσά στους κρατούμενους είναι και ο Δρ. Αχμάντ Ρίζα Τζαλάλι, ένας σουηδο-ιρανός γιατρός και ερευνητής, ο οποίος αντιμετωπίζει την ποινή του θανάτου εδώ και αρκετά χρόνια για κατηγορίες που θεωρούνται ευρέως ψευδείς. Τώρα αντιμετωπίζει την απειλή της εκτέλεσης. Ο βομβαρδισμός της φυλακής Evin από την ισραηλινή κυβέρνηση προκάλεσε σημαντικές ζημιές και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 71 ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων του προσωπικού της φυλακής, πολιτικών κρατουμένων, οικογενειών επισκεπτών και κατοίκων της περιοχής. Μερικοί από τους εναπομείναντες πολιτικούς κρατούμενους έχουν έκτοτε μεταφερθεί στη φυλακή Gharchak, διαβόητη για τις φρικτές και απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσής της, καθώς και για το μολυσμένο αλμυρό νερό της. Οι άμεσες συνέπειες των βομβαρδισμών ήταν η σημαντική αύξηση της καταστολής των εργασιακών δικαιωμάτων, των δικαιωμάτων των γυναικών, των μειονοτήτων και των υπερασπιστών της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κυρίως φοιτητών ακτιβιστών. Υπάρχει σημαντική πιθανότητα να χαθούν αρκετοί σημαντικοί προοδευτικοί ηγέτες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Η μοναρχική αντιπολίτευση, με επικεφαλής τον Ρεζά Παχλεβί, γιο του πρώην βασιλιά, ο οποίος ευθυγραμμίζεται με τον Τραμπ και τον Νετανιάχου, έχει δει σημαντική πτώση στη δημοτικότητά της μετά τις αεροπορικές επιδρομές. Πολλοί πολίτες βρήκαν ανησυχητική την υπεράσπισή του για «απελευθέρωση» μέσω της εισβολής. Επιπλέον, ο Παχλεβί απέφυγε να καταδικάσει τους ισραηλινούς και αμερικανικούς βομβαρδισμούς, αντίθετα τους επαίνεσε και εξέφρασε την προθυμία του να αναλάβει τον ρόλο του επόμενου ηγέτη του Ιράν.
-Ποιος είναι ο τρέχων ρόλος του Τουντέχ (Κομμουνιστικό Κόμμα) και άλλων αριστερών οργανώσεων στο Ιράν ή στην εξορία; Ποια είναι η μελλοντική πορεία της Αριστεράς;
-Το Τουντέχ έχασε μεγάλο μέρος της αξιοπιστίας του στα χρόνια μετά την Επανάσταση του 1979, επειδή υποστήριζε τον Χομεϊνί και την Ισλαμική Δημοκρατία ως αντιιμπεριαλιστική. Το κόμμα συνέχισε την υποστήριξή του μέχρι τη σύλληψη της ηγεσίας του το 1983. Ορισμένα μέλη του εκτελέστηκαν επίσης το 1984 και αργότερα. Υπάρχουν και άλλες μικρότερες αριστερές ομάδες εντός του Ιράν που υποστηρίζουν τους αγώνες των εργαζομένων και των γυναικών, ειδικά το Κίνημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», το οποίο διήρκεσε από τον Σεπτέμβριο του 2022 έως τις αρχές του 2023. Μερικοί νέοι και φοιτητές, που διαβάζουν και συζητούν μεταφρασμένα έργα του Μαρξ και μεταμαρξιστών μαρξιστών, συμμετέχουν σε συζητήσεις σχετικά για αριστερές ιδέες. Διάφορες δηλώσεις προοδευτικών δυνάμεων εντός και εκτός του Ιράν έχουν καταδικάσει τόσο το Ισραήλ και τις ΗΠΑ όσο και το Ιράν σε αυτόν τον πόλεμο. Μια δήλωση των βραβευμένων με Νόμπελ Ειρήνης Νάργκες Μοχαμαντί και Σιρίν Εμπαντί, καθώς και αρκετών Ιρανών σκηνοθετών που εκδόθηκε αμέσως μετά τους βομβαρδισμούς, αντιτάχθηκε στην πυρηνική ενέργεια και τον πόλεμο και ζήτησε τον τερματισμό της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Δηλώσεις εργαζομένων και συγγραφέων εντός του Ιράν έχουν επίσης καταδικάσει όλες τις εμπλεκόμενες δυνάμεις. Μια δήλωση διαφόρων Ιρανών διανοούμενων εντός και εκτός του Ιράν υιοθέτησε παρόμοια θέση αρχής, και επέκρινε επίσης τους Ιρανούς προοδευτικούς επειδή δεν έχουν πάρει ισχυρή θέση κατά της πυρηνικής ενέργειας και των όπλων από την έναρξη της διεθνούς ανησυχίας για την κατεύθυνση των πυρηνικών φιλοδοξιών του Ιράν πριν από περισσότερες από δύο δεκαετίες. Μπορείτε να δείτε τη μετάφραση αυτής της δήλωσης στον ιστότοπό μου: iranianprogressives.org
–Είναι αλήθεια ότι ο Τραμπ είναι εξαιρετικά απρόβλεπτος, αλλά βλέπεις κάποια προοπτική προσέγγισης των ΗΠΑ με το Ιράν; Πώς θα αντιδράσει το Ισραήλ το επόμενο διάστημα;
-Μια προσέγγιση με τις ΗΠΑ είναι πιθανή. Ωστόσο, είναι απίθανο το Ιράν να καταλήξει σε μακροπρόθεσμη συμφωνία τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με το Ισραήλ. Η αντίθεση προς τις ΗΠΑ και το Ισραήλ υπήρξε θεμελιώδης για την ταυτότητα της Ισλαμικής Δημοκρατίας από την ίδρυσή της το 1979. Επιπλέον, το Ιράν είναι μέλος της συμμαχίας BRICS μαζί με τη Ρωσία και την Κίνα. Ο Ραφαέλ Γκρόσι από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας ισχυρίζεται ότι το Ιράν απλώς ανέβαλε τις φιλοδοξίες του για πυρηνική διάδοση κατά μερικούς μήνες. Τόσο το Ισραήλ όσο και οι ΗΠΑ διαθέτουν πυρηνικά όπλα, ωστόσο το Ισραήλ δεν έχει υπογράψει τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων. Επιπλέον, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί στην εκτεταμένη βία κατά των Παλαιστινίων στη Γάζα, υπονομεύοντας τους ισχυρισμούς τους για ηθική ανωτερότητα. Για τους προοδευτικούς ανθρώπους παγκοσμίως, η υιοθέτηση μιας στάσης αρχών σε αυτή τη σύγκρουση απαιτεί την αντίθεση στον μιλιταρισμό, τον ιμπεριαλισμό, τον αυταρχισμό και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που επιδεικνύουν όλες αυτές οι δυνάμεις.
Πηγή: https://altviewpoint.in/iranian-regime-weakened-by-war-but-repression-intensified-post-ceasefire
Σημ: Η Φρίντα Αφάρι είναι Ιρανοαμερικανίδα σοσιαλίστρια φεμινίστρια, μεταφράστρια και συγγραφέας. Εργάζεται ως βιβλιοθηκάριος στο Λος Άντζελες, όπου διδάσκει φιλοσοφία και πολιτική σε διάφορες κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων ακτιβιστριών του Black Lives Matter, Λατίνων γυναικών, κουήρ ατόμων και αριστερών ακτιβιστριών. Διαχειρίζεται τα ιστολόγια https://iranianprogressives.org και https://socialistfeminism.org
