Η προσπάθεια της συγκυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας/ΠΑΣΟΚ να εμφανιστεί ως δύναμη εκσυγχρονισμού, δηλαδή προσαρμογής σε μία κατάσταση που βρίσκεται σε εξέλιξη, του κοινωνικού κράτους στην Ελλάδα είναι ακραία παράδοξη και αυτό προκύπτει τόσο από το κυβερνητικό παρόν όσο και από το παρελθόν των κυβερνήσεων του άλλοτε κραταιού δικομματισμού. Σε σχέση με το παρελθόν είναι τουλάχιστον ξεκάθαρο ότι τόσο το ΠΑΣΟΚ, εξαιτίας της… μπααθικής του αντίληψης περί κράτους/κόμματος, όσο και η Νέα Δημοκρατία, που ιδεολογικά πιστεύει στον πολίτη/πελάτη, δεν οικοδόμησαν ένα, ας πούμε, κανονικό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα κοινωνικό κράτος. Κάπως έτσι, ακόμα και σήμερα, στην Ελλάδα δεν υπάρχει κανενός τύπου προνοιακή σύνταξη, για παράδειγμα κάτι σαν ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα για άνεργους άνω των 50 ετών, αλλά υπάρχουν πολλές… αναπηρικές συντάξεις, τις οποίες δεν τις έβγαλε το ΙΚΑ αλλά, στην ουσία, μηχανισμοί της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ.
Με βάση τα παραπάνω, το φιάσκο του Ζαππείου την Τρίτη, όπου ο πρωθυπουργός, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και ο υπουργός Εργασίας, ανακοίνωσαν τη θέσπιση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, ήταν κάτι περισσότερο από αναμενόμενο. Ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε… αδιάβαστος, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αδιάφορος και ο υπουργός Εργασίας με κρίση άγχους, καθώς αντιλήφθηκε νωρίς αυτό που θα ακολουθούσε, δηλαδή ένα απόλυτο μπέρδεμα. Κάπως έτσι κάποιοι κατάλαβαν ότι το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα αφορά «700.000 δικαιούχους σε 13 δήμους», ότι ο προϋπολογισμός του κινείται μεταξύ 20 εκατομμυρίων ευρώ και ενός δις(!) και πολλά άλλα που δεν έχουν απολύτως καμία σχέση με αυτό που πρόκειται να συμβεί: Το μέτρο θα εφαρμοστεί πιλοτικά για ένα εξάμηνο, το νωρίτερο από το Δεκέμβριο, αφορά όντως 13 δήμους, ο προϋπολογισμός του κινείται μεταξύ 20 και 30 εκατομμυρίων ευρώ και οι δικαιούχοι, ανάλογα με την οικογενειακή και ηλικιακή «γεωγραφία» τους, θα είναι μεταξύ 33 και 50 χιλιάδων. Αυτά που είδαμε σε κάποια πρωτοσέλιδα, όπως σε αυτό του «Ελεύθερου Τύπου», περί «700.000 νοικοκυριών» είναι εντελώς εξωφρενικά και προφανώς προκαλούν σύγχυση, κάτι μάλλον κακό για τη δημοφιλία της συγκυβέρνησης, καθώς ακόμα κι αν υπάρξει (τον Μάρτιο, τον Απρίλιο, κάποτε…) καθολική εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος οι δικαιούχοι/μονάδες δεν θα ξεπεράσουν τις 700.000, με το υπουργείο Εργασίας να υπολογίζει περίπου 150 ευρώ το… κεφάλι.
Η ιστορία του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, όπως προκύπτει από την εμπειρία στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να είναι μία νεοφιλελεύθερη ιστορία ή μία σοσιαλδημοκρατική ιστορία. Στη νεοφιλελεύθερη ιστορία οι πόροι προέρχονται από τους φόρους της εργατικής και της κατώτερης μεσαίας τάξης και κατευθύνονται σε ανθρώπους που ζούνε σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, στη σοσιαλδημοκρατική ιστορία οι πόροι προέρχονται από τους φόρους των πλουσίων και της ανώτερης μεσαίας τάξης και κατευθύνονται σε αυτούς που έχουν ανάγκη και αδυνατούν να ενταχθούν σε «ενεργητικούς» άξονες του κοινωνικού κράτους όπως είναι τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας. Αυτό που παρουσίασε η συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας/ΠΑΣΟΚ δεν είναι ούτε νεοφιλελεύθερο, ούτε, προφανώς σοσιαλδημοκρατικό. Είναι ένα κακό καλαμπούρι, όχι μόνο εξαιτίας του σχεδιασμού και της πεσμένης… διάθεσης των κυβερνώντων, αλλά κυρίως γιατί αυτή η κυβέρνηση επιμένει στην ορθότητα πολιτικών που φτωχοποιούν την εργατική και την κατώτερη μεσαία τάξη.
Θεόφιλος Σιχλετίδης, δημοσιογράφος στο «Κόκκινο 93,4»
Φωτογραφία από: Paleologos Nick / SOOC